ҶОМЕА
Душанбе 06 Май 2024 11:39
Оё Шумо боре ба худ савол додаед, ки равоншинос кист ва он дар ҷомеа чӣ вазифаву рисолат дорад?
Агар шумо чӣ кор карданатонро намедонед...
Агар роҳи баромадан аз мушкилиҳоро намеёбед...
Агар барои расидан ба хостаҳоятон монеаҳои зиёде Шуморо сади роҳ шудаанд...
Агар Шумо бо кӯдаконатон чӣ гуна муносибат карданро намедонед...
Агар Шумо аз барҳамхӯрии дӯстиатон хабар доред, аммо онро намедонед, ки чӣ тавр пешгирӣ кунед...
Агар Шумо кори фоидаоваре карда наметавонед...
Агар даричае ба сӯи фардо мекобед...
Шахсе, ки ба ин ҳама “агар”-ҳо “дармон” шуда метавонад равоншинос аст. Ба ин хотир мо нахуст дар гӯшаи “Суҳбати ихтисосӣ” бо равоншинос Маҳмудшоҳ Кабиров суҳбат анҷом додем.
- Дуруд ба Шумо!
- Ба Шумо ва ба хонандагони рӯзномаи “Ҷавонони Тоҷикистон” низ дуруд!
- Устод, мо дар ин суҳбат ҳар чизе, ки мепурсем вобаста ба касби равоншиносист ва моро нафароне пайгирӣ мекунанд, ки касбу ихтисоси худро ҳоло интихоб накардаанд. Мумкин аст, ки аз миёни касбҳо касби Шуморо интихоб кунанд, пас Шуморо мебояд аз ин минбар касбатонро муаррифӣ кунед.
- Аз мақсади Шумо огаҳ ҳастам ва кӯшиш мекунам, ки ба ҳама саволҳоятон ҷавоб гардонам, то ки насли оянда интихоби дуруст намояд.
- Касби равоншиносиро Шумо чӣ гуна тавсиф медиҳед?
- Касби равоншиносӣ яке аз беҳтарин касбҳои ҳозиразамон буда, ҷавобгӯи талаботи ҷаҳони муосир аст. Равоншиносии воқеӣ ва мутахассиси ин соҳа модели рафтори одамони асри XXI-ро меъмор карда, ҳам зиндагии дигарон ва ҳам сатҳи иҷтимоии худро беҳтар ва хубтар мегардонад.
- Дар замони кунуни касби равоншиносӣ чӣ аҳмият дорад?
- Аҳамияти касби равоншиносӣ дар тамоми дунё бузург аст. Маълум аст, ки ҳолати кунунии башарият дар чӣ стрессҳои иҷтимоӣ, чӣ табиӣ қарор дорад ва аз мардум нерӯи зиёди асабиву равонӣ талаб мекунад ва ҳамаи инро мутобиқ ва комилан мувофиқ илми равоншиносӣ ва мутахассисони ин соҳа ба дӯш доранд. Масалан, ба наздикӣ дар Магнитогорск фоҷиаи фурӯ рехтани як қисми хонаи баландошёна рух дод ва барои мутобиқи рафтори мувофиқи ҳодиса ба наздикони осебдидагон равоншинос таъмин намуда буданд ва боз баъди табобати осебҳои ҷисмӣ аз тарафи духтурон, равоншиносон онҳоро тавонбахшӣ мекунанд, яъне дар баробари наҷотдиҳандагону духтурону сухторхомушкунон, чорум зерсохтор - равондармонон пайдо шуда истодаанд. Он чизе, ки ба мақоми равоншиносии тоҷик дахл дорад, албатта, беҳбудӣ мехоҳад. Ба ҳама мушкилиҳои ҳолати илми равоншиносӣ ва мутахассисони он нигоҳ накарда, шахсиятҳое дар ҷамъияти мо ҳастанд, ки китфи ақли худро пояи равоншиносӣ кардаанд ва ҳаёти худро қурбони он мекунанд. Чунин фарзандони барӯманд дорад миллати мо. Ташаккул додани илми равоншиносии хосаи тоҷик баъди пошхӯрии ИҶШС барои олимони ин соҳа осон набуд. Чуноне ки сиёсатмадорони он замон ба мушкилиҳои таъсисёбии давлати тоҷик рӯ ба рӯ шуда буданд, олимони соҳаҳои гуногун, аз ҷумла илми равоншиносӣ ҳам вазифаи гарони ҷудо кардани равони хусусии тоҷик ва онро ба замони ҳозира мутобиқ кардан, ба симои фарҳангии миллат мувофиқ кардан ва рост кардани он ба илми равоншиносии фудаменталии тоҷик кори осон нест. То ҳол ин равиш давом дорад. Фаъолияти маҷмааи майнаи сарро равон меноманд ва якҷоягии тамоми фаъолияти равони мардумро фарҳанг меноманд. Ана, барои чӣ муҳим аст илми равоншиносӣ.
- Шумо аз аввали фаъолиятатон дар соҳаи равоншиносӣ ба чӣ мушкилиҳо рӯ ба рӯ шудед ва оё метавонед бигӯед, ки насли наве, ки касби Шуморо интихоб кардан мехоҳанд ба онҳо дучор намеоянд?
- Мо дар замони истиқлолият аз аввалинҳое будем, ки дар пештоқи даромадгоҳи утоқи кориямон “Равоншифо” (Психотерапевт) навишта шуда буд. Ва чун беморон аз пеши утоқи мо мегузаштанд, бо ҷумлаи “Мо девона нестем” медавиданду мегурехтанд яъне кӯшиши аз назди мо зуд рафтанро мекарданд. Замоне буд, ки дар зеҳни аксарият ҷой шуда буд, ки равоншинос одамони аз ақл бегонаро (девона) табобат мекунад, дар ҳоле ки одамизод метавонад ба равоншинос ва аз набудани вай девона шавад. 10-15 соли аввали кории мо ба он сарф шуд, ки мардум ин илм ва намояндаашро шиносанд, аз ин соҳа баҳра барад, солим гардад.
Садҳо мақолаҳои илмӣ, илмӣ-оммавӣ, оммавӣ дар рӯзномаву маҷаллаҳо навиштем, баромадҳои зиёд дар радио ва телевизионҳои ҷумҳурӣ таҳия кардем, вохӯриҳо бо мардум гузаронидем, ҳазорон-ҳазор ниёзмандонро қабул карда, кӯмаки аз дастамон меомадаро барояшон анҷом додем, пешгирии вайроншавии оилаҳо, зарарҳои худкушӣ ва роҳҳои пешгирии онро ба мардум фаҳмонидем. Табиист, ки ин ҳама осон ба даст намеояд, чунки дар баробари тарғибу ташвиқи мо хурофот меистод, табибони бесаводу тамаъҷӯ меистоданд, ки баъзеи онҳо дар сатҳи баланди иҷтимоӣ пуштибон доштанд. Ҳатто маркази тибби халқӣ ба Прокуратура аз корҳои гуё шубҳаовари мо дар соли 2003 шикоят бурда буд, вале адолатбинии кормандони он соҳа, баръакс сабаби рушди кори мо шуд. Чунин вазъияте ҳам омад, ки аз фаъолияти мо кормандони қудратӣ шавқманд шуданд. Вақте мо нишон додем, ки агар психикаи мардуми моро чораҷӯӣ накунанд он пур аз “вируси ҷин” мешавад. Наҷустани чораҳои зарурӣ ба маъюбкунии равонии мардум бурда мерасонанд. Хушбахтона, кӯшишҳои мо натиҷа дод ва фаъолияти табибони руҳии халқӣ ба танзим даромад. Имрӯз мо роҳи илми равоншиносиро кушодем, онро миллӣ кардем ва дар хизмати мардум гузоштем. Боқӣ кори шогирдон...
- Шумо ҳамчун равоншинос боварии мардумро то кадом андоза ба намояндагони касби худ мушоҳида кардаед?
- Боварӣ майда ва калон мешавад. Агар бо далел гап зада, талаботи равонии мусоҳибро ба назар гирӣ, бовар мекунанд, баръакс, шак меоранд. Боварии патсиентҳои мо ба илми мо, шукри Худои меҳрубон ва Ватани амн баланд аст.
- Бо касби равоншиносӣ метавон шоиста зист, махсусан дар Ҷумҳурии Тоҷикистон?
- Албатта, агар соҳибкасб ё дорандаи чунин касб ҷавобгӯи талаботи равонии мардум бошад, яъне воқеан одамшинос, ботиншинос, воқеашинос, пешбин ва натиҷадон бошад. Бе шубҳа метавон гуфт, ки ҳар нафаре, ки дар ин соҳа касбияти баланд дошта бошад ҳеҷ гоҳ хор намешавад. Боз метавон гуфт, ки барои зиндагии намунавӣ сохтан касби равоншиносиро аз худ карда, мувофиқи талаботи мавҷуда сидқан ба мардум хизмат бояд кард. Шоиста зистан ҳамин маъноро дорад.
- Метавонед бигӯед, ки касби равоншиносӣ намиранда аст?
- Агарчи имрӯз ҳамаи узвҳои одамро иваз карда истодаанд: дили резинӣ, рагҳои пластмассӣ, устухони пӯлодӣ, пусти сунъӣ... вале майнаро иваз кардан номумкин аст, ҳарчанд, ки ба он чипҳои гуногун мегузаронанд. Аммо бе фикр, эҳсос, ҳис, фаросат, диққат, боварӣ, хоббинӣ ва ғайра ҳаёт буда наметавонад. Ин маънои онро дорад, ки касби равоншиносӣ абадист ва намояндаи ин соҳа бе кору гурусна намемонад.
- Дар бисёр мамолики хориҷӣ мардум равоншиноси оилавии худро доранд ва инро метавон гуфт, ки як роҳи даромади иловагии равоншинос аст. Оё Шумо ба мардум чунин хизмат мерасонед ва ё роҳи даромади иловагии дигаре доред?
- Дар мо ҳам хеле зиёд аст чунин ҳолатҳо. Мо ба бисёр оилаҳо новобаста ба маблағгузорӣ ва роҳи даромадро фикр кардан хизмати равонӣ мерасонам. Вале ин ҷо агар мақсад ба даст овардани пул бошад метавонам бигӯям, ки дар замони кунунӣ дилхоҳ касбу ихтисос соҳиби худро гурусна мондан намегузорад, агар, ки молики касб ба он меҳр ва боварӣ дошта бошад.
- Фикр мекунем, ки донистани саромадони ин касб барои ҳар довталаби касби равоншиносӣ муҳим аст, лутфан, мегуфтед, ки дар гузашта киҳо буданд парчамдорони равоншиносӣ?
- Муваффақтарин равоншиносони дунё бисёранд, вале дар таърихи миллати мо инҳо буданд: Абӯбакри Розӣ, Абӯалӣ ибни Сино, Муҳаммад Ғаззолӣ, Фаридаддуни Аттор, Абулқосими Фирдавсӣ, Умари Хайём, Саъдии Шерозӣ, Ҳофизи Шерозӣ, Аҳмади Дониш ва дар замони мо Анвар Исомиддинов. Шояд эътирозе бархезад, ки онҳо файласуфу шоиру табиб буданд, вале дар ашъор ва кору фаъолияти онҳо аз илми равоншиносӣ баръало гуфта шудааст. Масалан, “Чаҳоркитоб”- и Аттор пурра китоби равоншиносӣ дар услуби фалсафаи дин аст, ки аз равоншиносии классикии тоҷик дарак медиҳад ва илова бояд намуд, ки ин як самти кори илмӣ барои шогирдон аст. Яъне равоншиносӣ дар ашъори классикони мо.
- Киҳо метавонанд довлатаби касби равоншиносӣ шаванд?
- Пештар мегуфтанд, ки се касб аз Худост: духтур, муаллим ва ҳакам. Имрӯз метавон гуфт, ки равоншиносӣ ҳам касби тақдирист. На ҳар кас онро бардошт мекунад. Барои равоншинос шудан хондан дар соҳаи мазкур кам аст. Равоншинос бояд пеш аз ҳама ҷисми солим дошта бошад. Ҳар нафаре, ки ин касбро интихоб кардан мехоҳад бояд ҳунари актёрӣ дошта бошад. Аз педагогика ва тиб то андозае бо хабар бошад. Дар охир файласуфу ҷамъиятшинос ва диншинос бошад.
- Чӣ ё чиҳо лозим аст барои омӯхтани ин касб?
- Хоҳиш, боварӣ ва кӯшиш. Бо ин формула натанҳо равоншиносиро, балки ҳама касбу корро омӯхтану аз худ кардан мумкин аст.
- Ба андешаи Шумо пас аз 20-30 сол намояндагони касби равоншиносиро чӣ ҳолу рӯз интизор аст?
- Бо боварии комил гуфта метавонам, ки баъди солҳо равоншиносӣ касби аввалия дар дунё мешавад. Чаро, ки одам ва имконоти ӯ объекти асосии омӯзиш қарор мегирад.
- Сухани охири Шумо чӣ мешавад?
- Худованд одамиятро офарид ва ба онҳо касбу корҳои гуногун ато кард. Бисёр мехоҳам, ки довлатабон ва ҳама он нафароне, ки дар оянда равоншинос шудан мехоҳанд аз ҳозир бо мардум наздик бошанд, аз хато кардан наҳаросанд, бисёртар ҷустуҷӯ кунанд ва мардумдӯст бошанд.
Шарҳи ҳол:
Маҳмудшоҳ Кабиров, 22-юми июни соли 1970 дар деҳаи Ҷорфи ноҳияи Дарвоз ба дунё омодааст. Соли 1987 ба Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯалӣ ибни Сино дохил шудааст. Баъдтар ординатураи клиникии муттахассиси тибби Шарқ ва равоншиносии тиббӣ ва равоншифоиро гузаштааст. Курсҳои зиёдро оид ба илми равошиносӣ ва илмҳои дигар дар Федератсияи Русия хатм кардааст. Аз соли 1994 фаъолияти корӣ дорад. Садҳо мақолаҳои илмӣ-омавияш дар нашрияҳои даврӣ чоп шудаанд. Гуфторҳои радиоӣ ва телевизионии зиёде ҳам оид ба масъалаҳои равоншиносӣ доштааст. Оиладор, сохиби 5 фарзанд аст.
Мусоҳиб:
Ҳафизуллоҳ ТОҲИРӢ, “ҶТ”
Агар шумо чӣ кор карданатонро намедонед...
Агар роҳи баромадан аз мушкилиҳоро намеёбед...
Агар барои расидан ба хостаҳоятон монеаҳои зиёде Шуморо сади роҳ шудаанд...
Агар Шумо бо кӯдаконатон чӣ гуна муносибат карданро намедонед...
Агар Шумо аз барҳамхӯрии дӯстиатон хабар доред, аммо онро намедонед, ки чӣ тавр пешгирӣ кунед...
Агар Шумо кори фоидаоваре карда наметавонед...
Агар даричае ба сӯи фардо мекобед...
Шахсе, ки ба ин ҳама “агар”-ҳо “дармон” шуда метавонад равоншинос аст. Ба ин хотир мо нахуст дар гӯшаи “Суҳбати ихтисосӣ” бо равоншинос Маҳмудшоҳ Кабиров суҳбат анҷом додем.
- Дуруд ба Шумо!
- Ба Шумо ва ба хонандагони рӯзномаи “Ҷавонони Тоҷикистон” низ дуруд!
- Устод, мо дар ин суҳбат ҳар чизе, ки мепурсем вобаста ба касби равоншиносист ва моро нафароне пайгирӣ мекунанд, ки касбу ихтисоси худро ҳоло интихоб накардаанд. Мумкин аст, ки аз миёни касбҳо касби Шуморо интихоб кунанд, пас Шуморо мебояд аз ин минбар касбатонро муаррифӣ кунед.
- Аз мақсади Шумо огаҳ ҳастам ва кӯшиш мекунам, ки ба ҳама саволҳоятон ҷавоб гардонам, то ки насли оянда интихоби дуруст намояд.
- Касби равоншиносиро Шумо чӣ гуна тавсиф медиҳед?
- Касби равоншиносӣ яке аз беҳтарин касбҳои ҳозиразамон буда, ҷавобгӯи талаботи ҷаҳони муосир аст. Равоншиносии воқеӣ ва мутахассиси ин соҳа модели рафтори одамони асри XXI-ро меъмор карда, ҳам зиндагии дигарон ва ҳам сатҳи иҷтимоии худро беҳтар ва хубтар мегардонад.
- Дар замони кунуни касби равоншиносӣ чӣ аҳмият дорад?
- Аҳамияти касби равоншиносӣ дар тамоми дунё бузург аст. Маълум аст, ки ҳолати кунунии башарият дар чӣ стрессҳои иҷтимоӣ, чӣ табиӣ қарор дорад ва аз мардум нерӯи зиёди асабиву равонӣ талаб мекунад ва ҳамаи инро мутобиқ ва комилан мувофиқ илми равоншиносӣ ва мутахассисони ин соҳа ба дӯш доранд. Масалан, ба наздикӣ дар Магнитогорск фоҷиаи фурӯ рехтани як қисми хонаи баландошёна рух дод ва барои мутобиқи рафтори мувофиқи ҳодиса ба наздикони осебдидагон равоншинос таъмин намуда буданд ва боз баъди табобати осебҳои ҷисмӣ аз тарафи духтурон, равоншиносон онҳоро тавонбахшӣ мекунанд, яъне дар баробари наҷотдиҳандагону духтурону сухторхомушкунон, чорум зерсохтор - равондармонон пайдо шуда истодаанд. Он чизе, ки ба мақоми равоншиносии тоҷик дахл дорад, албатта, беҳбудӣ мехоҳад. Ба ҳама мушкилиҳои ҳолати илми равоншиносӣ ва мутахассисони он нигоҳ накарда, шахсиятҳое дар ҷамъияти мо ҳастанд, ки китфи ақли худро пояи равоншиносӣ кардаанд ва ҳаёти худро қурбони он мекунанд. Чунин фарзандони барӯманд дорад миллати мо. Ташаккул додани илми равоншиносии хосаи тоҷик баъди пошхӯрии ИҶШС барои олимони ин соҳа осон набуд. Чуноне ки сиёсатмадорони он замон ба мушкилиҳои таъсисёбии давлати тоҷик рӯ ба рӯ шуда буданд, олимони соҳаҳои гуногун, аз ҷумла илми равоншиносӣ ҳам вазифаи гарони ҷудо кардани равони хусусии тоҷик ва онро ба замони ҳозира мутобиқ кардан, ба симои фарҳангии миллат мувофиқ кардан ва рост кардани он ба илми равоншиносии фудаменталии тоҷик кори осон нест. То ҳол ин равиш давом дорад. Фаъолияти маҷмааи майнаи сарро равон меноманд ва якҷоягии тамоми фаъолияти равони мардумро фарҳанг меноманд. Ана, барои чӣ муҳим аст илми равоншиносӣ.
- Шумо аз аввали фаъолиятатон дар соҳаи равоншиносӣ ба чӣ мушкилиҳо рӯ ба рӯ шудед ва оё метавонед бигӯед, ки насли наве, ки касби Шуморо интихоб кардан мехоҳанд ба онҳо дучор намеоянд?
- Мо дар замони истиқлолият аз аввалинҳое будем, ки дар пештоқи даромадгоҳи утоқи кориямон “Равоншифо” (Психотерапевт) навишта шуда буд. Ва чун беморон аз пеши утоқи мо мегузаштанд, бо ҷумлаи “Мо девона нестем” медавиданду мегурехтанд яъне кӯшиши аз назди мо зуд рафтанро мекарданд. Замоне буд, ки дар зеҳни аксарият ҷой шуда буд, ки равоншинос одамони аз ақл бегонаро (девона) табобат мекунад, дар ҳоле ки одамизод метавонад ба равоншинос ва аз набудани вай девона шавад. 10-15 соли аввали кории мо ба он сарф шуд, ки мардум ин илм ва намояндаашро шиносанд, аз ин соҳа баҳра барад, солим гардад.
Садҳо мақолаҳои илмӣ, илмӣ-оммавӣ, оммавӣ дар рӯзномаву маҷаллаҳо навиштем, баромадҳои зиёд дар радио ва телевизионҳои ҷумҳурӣ таҳия кардем, вохӯриҳо бо мардум гузаронидем, ҳазорон-ҳазор ниёзмандонро қабул карда, кӯмаки аз дастамон меомадаро барояшон анҷом додем, пешгирии вайроншавии оилаҳо, зарарҳои худкушӣ ва роҳҳои пешгирии онро ба мардум фаҳмонидем. Табиист, ки ин ҳама осон ба даст намеояд, чунки дар баробари тарғибу ташвиқи мо хурофот меистод, табибони бесаводу тамаъҷӯ меистоданд, ки баъзеи онҳо дар сатҳи баланди иҷтимоӣ пуштибон доштанд. Ҳатто маркази тибби халқӣ ба Прокуратура аз корҳои гуё шубҳаовари мо дар соли 2003 шикоят бурда буд, вале адолатбинии кормандони он соҳа, баръакс сабаби рушди кори мо шуд. Чунин вазъияте ҳам омад, ки аз фаъолияти мо кормандони қудратӣ шавқманд шуданд. Вақте мо нишон додем, ки агар психикаи мардуми моро чораҷӯӣ накунанд он пур аз “вируси ҷин” мешавад. Наҷустани чораҳои зарурӣ ба маъюбкунии равонии мардум бурда мерасонанд. Хушбахтона, кӯшишҳои мо натиҷа дод ва фаъолияти табибони руҳии халқӣ ба танзим даромад. Имрӯз мо роҳи илми равоншиносиро кушодем, онро миллӣ кардем ва дар хизмати мардум гузоштем. Боқӣ кори шогирдон...
- Шумо ҳамчун равоншинос боварии мардумро то кадом андоза ба намояндагони касби худ мушоҳида кардаед?
- Боварӣ майда ва калон мешавад. Агар бо далел гап зада, талаботи равонии мусоҳибро ба назар гирӣ, бовар мекунанд, баръакс, шак меоранд. Боварии патсиентҳои мо ба илми мо, шукри Худои меҳрубон ва Ватани амн баланд аст.
- Бо касби равоншиносӣ метавон шоиста зист, махсусан дар Ҷумҳурии Тоҷикистон?
- Албатта, агар соҳибкасб ё дорандаи чунин касб ҷавобгӯи талаботи равонии мардум бошад, яъне воқеан одамшинос, ботиншинос, воқеашинос, пешбин ва натиҷадон бошад. Бе шубҳа метавон гуфт, ки ҳар нафаре, ки дар ин соҳа касбияти баланд дошта бошад ҳеҷ гоҳ хор намешавад. Боз метавон гуфт, ки барои зиндагии намунавӣ сохтан касби равоншиносиро аз худ карда, мувофиқи талаботи мавҷуда сидқан ба мардум хизмат бояд кард. Шоиста зистан ҳамин маъноро дорад.
- Метавонед бигӯед, ки касби равоншиносӣ намиранда аст?
- Агарчи имрӯз ҳамаи узвҳои одамро иваз карда истодаанд: дили резинӣ, рагҳои пластмассӣ, устухони пӯлодӣ, пусти сунъӣ... вале майнаро иваз кардан номумкин аст, ҳарчанд, ки ба он чипҳои гуногун мегузаронанд. Аммо бе фикр, эҳсос, ҳис, фаросат, диққат, боварӣ, хоббинӣ ва ғайра ҳаёт буда наметавонад. Ин маънои онро дорад, ки касби равоншиносӣ абадист ва намояндаи ин соҳа бе кору гурусна намемонад.
- Дар бисёр мамолики хориҷӣ мардум равоншиноси оилавии худро доранд ва инро метавон гуфт, ки як роҳи даромади иловагии равоншинос аст. Оё Шумо ба мардум чунин хизмат мерасонед ва ё роҳи даромади иловагии дигаре доред?
- Дар мо ҳам хеле зиёд аст чунин ҳолатҳо. Мо ба бисёр оилаҳо новобаста ба маблағгузорӣ ва роҳи даромадро фикр кардан хизмати равонӣ мерасонам. Вале ин ҷо агар мақсад ба даст овардани пул бошад метавонам бигӯям, ки дар замони кунунӣ дилхоҳ касбу ихтисос соҳиби худро гурусна мондан намегузорад, агар, ки молики касб ба он меҳр ва боварӣ дошта бошад.
- Фикр мекунем, ки донистани саромадони ин касб барои ҳар довталаби касби равоншиносӣ муҳим аст, лутфан, мегуфтед, ки дар гузашта киҳо буданд парчамдорони равоншиносӣ?
- Муваффақтарин равоншиносони дунё бисёранд, вале дар таърихи миллати мо инҳо буданд: Абӯбакри Розӣ, Абӯалӣ ибни Сино, Муҳаммад Ғаззолӣ, Фаридаддуни Аттор, Абулқосими Фирдавсӣ, Умари Хайём, Саъдии Шерозӣ, Ҳофизи Шерозӣ, Аҳмади Дониш ва дар замони мо Анвар Исомиддинов. Шояд эътирозе бархезад, ки онҳо файласуфу шоиру табиб буданд, вале дар ашъор ва кору фаъолияти онҳо аз илми равоншиносӣ баръало гуфта шудааст. Масалан, “Чаҳоркитоб”- и Аттор пурра китоби равоншиносӣ дар услуби фалсафаи дин аст, ки аз равоншиносии классикии тоҷик дарак медиҳад ва илова бояд намуд, ки ин як самти кори илмӣ барои шогирдон аст. Яъне равоншиносӣ дар ашъори классикони мо.
- Киҳо метавонанд довлатаби касби равоншиносӣ шаванд?
- Пештар мегуфтанд, ки се касб аз Худост: духтур, муаллим ва ҳакам. Имрӯз метавон гуфт, ки равоншиносӣ ҳам касби тақдирист. На ҳар кас онро бардошт мекунад. Барои равоншинос шудан хондан дар соҳаи мазкур кам аст. Равоншинос бояд пеш аз ҳама ҷисми солим дошта бошад. Ҳар нафаре, ки ин касбро интихоб кардан мехоҳад бояд ҳунари актёрӣ дошта бошад. Аз педагогика ва тиб то андозае бо хабар бошад. Дар охир файласуфу ҷамъиятшинос ва диншинос бошад.
- Чӣ ё чиҳо лозим аст барои омӯхтани ин касб?
- Хоҳиш, боварӣ ва кӯшиш. Бо ин формула натанҳо равоншиносиро, балки ҳама касбу корро омӯхтану аз худ кардан мумкин аст.
- Ба андешаи Шумо пас аз 20-30 сол намояндагони касби равоншиносиро чӣ ҳолу рӯз интизор аст?
- Бо боварии комил гуфта метавонам, ки баъди солҳо равоншиносӣ касби аввалия дар дунё мешавад. Чаро, ки одам ва имконоти ӯ объекти асосии омӯзиш қарор мегирад.
- Сухани охири Шумо чӣ мешавад?
- Худованд одамиятро офарид ва ба онҳо касбу корҳои гуногун ато кард. Бисёр мехоҳам, ки довлатабон ва ҳама он нафароне, ки дар оянда равоншинос шудан мехоҳанд аз ҳозир бо мардум наздик бошанд, аз хато кардан наҳаросанд, бисёртар ҷустуҷӯ кунанд ва мардумдӯст бошанд.
Шарҳи ҳол:
Маҳмудшоҳ Кабиров, 22-юми июни соли 1970 дар деҳаи Ҷорфи ноҳияи Дарвоз ба дунё омодааст. Соли 1987 ба Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯалӣ ибни Сино дохил шудааст. Баъдтар ординатураи клиникии муттахассиси тибби Шарқ ва равоншиносии тиббӣ ва равоншифоиро гузаштааст. Курсҳои зиёдро оид ба илми равошиносӣ ва илмҳои дигар дар Федератсияи Русия хатм кардааст. Аз соли 1994 фаъолияти корӣ дорад. Садҳо мақолаҳои илмӣ-омавияш дар нашрияҳои даврӣ чоп шудаанд. Гуфторҳои радиоӣ ва телевизионии зиёде ҳам оид ба масъалаҳои равоншиносӣ доштааст. Оиладор, сохиби 5 фарзанд аст.
Мусоҳиб:
Ҳафизуллоҳ ТОҲИРӢ, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед