Ҳоло дар як қатор муассисаҳои тиббӣ (махсусан пойтахт) барои риояи қоидаҳои санитарию гигиенӣ ба болои пойафзол пӯшидани лифофаи махсус, маъруф бо номи “Бахил” ҷорист. Ин тартиб асосан барои нафарони ба аёдат омада муқаррар шудааст.

Чуноне маълум аст, дар беморхонаҳо бахил ройгон набуда, барои он як сомонӣ талаб мекунанд. Вақтҳои пеш мушоҳида мешуд, ки ҳангоми ворид гардидан ба беморхона ва харидории бахил доимо аёдаткунандагонро ба шубҳа меовард ва бештари онҳо барои пардохти маблағи он баҳс мекарданд. Ин дар ҳоле буд, ки шахсони бемордор дар як шабонарӯз ба аёдати бемори худ 3-4 маротиба рафта, ҳар бори ворид гардидан, онҳо бахилро харидорӣ мекарданд. Ҳамчунин дар баъзе муассисаҳои тандурустӣ бахилҳои истифодашударо дуюмбора мефӯрухтанд. Оё ин аз рӯи қонун аст?!

Ҷиҳати фаҳмидани он ки айни ҳол дар беморхонаҳо масъалаи мазур дар кадом сатҳ аст, аз муассисаи тандурустии давлатии “Қарияи боло”, биноҳои рақами 4, 6, 8 ва 10-умро дидан намудем. Дар биноҳои мазкур пойпӯши гигиенӣ ё бахил вуҷуд надошт. Бе бахил мардум озодона вориди беморхона мешуданд. Дар пеши дари ҳар бино латаи сафеди тар гузошта шудааст ва мардум метавонанд, аз он истифода баранд. Зеро барои озода нигоҳ доштани муассиса он шарт ва зарур аст.

Ҳангоми суҳбат муовини директори Муассисаи давлатии “Маркази ҷумҳуриявии илмии саратоншиносӣ” Д. Ғаниев доир ба ин масъала таъкид намуд, ки: “Ба бинои мо пойпӯшҳои гигиении истифодабариашон яккарата - бахил ворид гардида буд. Мо бо соҳибкорон шартномаи тарафайн мебандем ва ин албатта ройгон нест. Пойпӯши гигиенӣ дар тамоми давлатҳо мавриди истифода қарор дорад ва агар ҳоҳем, ки фазою муҳити беҳдоштии бемориҳои сироятии дохили беморхонаҳоро пешгирӣ намоем, бояд ҳамин шароитҳоро дошта бошем. Агар ягон муассисаҳои тиббии давлатӣ аз ин пойпӯшҳои яккарата маблағ талаб кунанд, мардум метавонанд, ба мо расман муроҷиат намоянд”.
Барои тозаву озода нигоҳ доштани муассисаҳои тиббӣ пӯшидани халатҳои махсус, пойпӯши гигиении яккарата барои аёдаткунандагон лозим аст. Агар худи аёдаткунанда бемории зуком дошта бошад, ба ӯ бояд ҳатман ниқобҳои махсус ба таври ройгон дода шавад. Дар рӯзҳои боронӣ ва барфӣ бояд дар ҳамаи муассисаҳои тандурустӣ пойпӯши гигиении яккарата вуҷуд дошта бошад. Зеро аёдаткунандагон аз ҷойи дур омада, бо пойафзоли чиркин вориди беморхонаҳо мегарданд. Хеле хуб мешуд, ки дар фасли сармо аз ҷониби Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ин чиз ройгон ба роҳ монда шавад.

Ҳангоми суҳбат бо аёдаткунандагон фаҳмидем, ки барои онҳо пӯшидани пойпӯши гигиении яккарта мушкил нест, агар ройгон бошад. Ниссо яке аз аёдаткунандагонест, ки дар як рӯз 3 маротиба аз ҳоли модараш хабар мегирад ва метавонад озод вориди беморхона гардад. Мавсуф иброз намуд, ки “пӯшидани пойпӯши гигиенӣ аҳамияти калон дорад, зеро интиқоли ҳар гуна бемориҳо кам мешавад. Аз тарафи дигар ин ба ифлоснашавии муассисаҳо ёрӣ медиҳад. Агар ҷорӣ кунанд, илтимос ройгон бошад”.
Ҷиҳати пешгирии сироятёбӣ ва тозаю покиза нигоҳ доштани дохили бинои муассисаҳои тиббӣ истифодабарии бахилҳои ройгонро ба Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод мекунем. Гарчанде санади меъёрии тасдиқкунандаи истифодабарии бахилҳо дар муассисаҳои тиббӣ ба имзо расонида нашудааст, лекин аз ҷиҳати талаботҳои беҳдоштӣ, санитарию гигиенӣ, ахлоқӣ ва эҳтиром нисбат ба беморон, кори фаррошон ва хизматрасониҳои тиббӣ, инчунин ба муассисаи тандурустӣ истифодабарии бахилҳои яккарата тавсия дода мешавад.

Вобаста ба ин масъала ва саволҳои ҳамсуҳбатонамон бояд аз Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ҷавоб мегирифтем. Ба вазорати мазкур муроҷиат кардем, вале доир ба ин масъала ҳеҷ посухе надоданд...
Чуноне ки дар моддаи 23-и Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи матбуот ва дигар воситаи ахбори омма” ҳуқуқ ба гирифтани иттилоот барои хабарнигорон омадааст: “Мақомоти давлатӣ, ташкилотҳо ва шахсони мансабдори онҳо вазифадоранд, ки ба воситаҳои ахбори омма маълумоти расмии зарурӣ ва ба маводҳои танқидӣ ва таҳлилии онҳо, ки омӯзиши иловагиро талаб намекунанд, дар мӯҳлати то се рўзи кории баъди муроҷиат ё нашр (пахш) гардидани маводи дахлдор, ҷавоб диҳанд. Аз ҷониби мақомоти давлатӣ, ташкилотҳо ва шахсони мансабдори онҳо иттилооти таъҷилӣ, ки аҳамияти ҷамъиятӣ дошта, ба номгўи маълумоти дорои сирри давлатӣ ва дигар маълумоте, ки бо қонун ҳифз карда мешавад, дохил нест ва омўзиши иловагиро талаб наменамояд, бе таъхир пешниҳод карда мешавад”.
Дар ҳоле ки чунин қонун вуҷуд дорад, пас чаро имрӯз Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон онро риоя намекунаду маълумотро аз он сари вақт гирифта наметавонем? Гарчанде дар мавзӯи “Пойпӯши гигиении яккарата” чанд маротиба тариқи телефон ва почтаи электронӣ ба масъулони бахши иттилоотии Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ муроҷиат кардем, вале маълумот гирифта натавонистем.
Барои дарёфти посухи саволи “Оё дар муассисаҳои тандурустӣ пойпӯши гигиении яккарата ройгон ҷорӣ мешавад ё не?” ба Хадамоти назорати давлатии тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз идораи рӯзномаи “Ҷавонони Тоҷикистон” таҳти №114 аз санаи 26 сентябри соли равон мактуб равон намудем. Аммо Хадамоти мазкур ҷавобан худи ҳамон рӯз иброз намуданд, ки “Шумо метавонед, посухи саволатонро аз худи Вазорати тандурустӣ дарёфт намоед”.

Мо ҳайрон мондем, ки посухи суоламонро аз куҷо ёбем. Зеро Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ онро ба Хадамоти назорати давлатии тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳавола мекунаду хадамот ба вазорат. Чаро вазорат ва хадамот бо рӯзноманигорон чунин муносибат мекунанду қонуни матбуотро нодида мегиранд? Доир ба ин масъала аз вазири тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ Олимзода Насим Хоҷа хоҳиш мекунем, ки барои гирифтани посух ба суолҳо ба мушкили рӯзноманигорон расидагӣ намоянд.