Чӣ тавр онро бояд пешгирӣ кард?

Шабакаи байналмилалии интернет айни замон як махзани бузургест, ки тамоми соҳаҳои ҳаёти инсонро дар бар гирифтааст. Ҳар шахс метавонад бо роҳи ҷустуҷӯ аз системаҳои ҷустуҷӯкунанда маълумотеро пайдо намояд, ки соатҳо дар китобхонаҳо дар ёфтани он ранҷ мекашид. Мо имрӯз метавонем дар бораи ҳар як сиёсатшиноси барҷаста, олиму шоир, нависандаҳо ва ҳатто лашкаркашону давлатҳои гуногун ба осонӣ ва бе ҳеҷ харҷи иловагӣ дар ҷои нишасти худ маълумоти заруриро пайдо намоем.

Имрӯз деҳқон барои ҳосили хуб гирифтан аз замин, кишоварз барои фурӯхтани ҳосили ғундоштааш дар вақти мувофиқ аз он истифода мебаранд. Нафақагир аз он шод аст, ки мактуби набераи дӯстдоштаашро тавассути почтаи электронӣ аз роҳи дур бе мушкилӣ мехонад. Сайёҳ барои ба як давлат сафар кардан аввал ба воситаи интернет аз вазъият ва боду ҳавои он кишвар огоҳ мешавад баъд тасмими рафтан мегирад. Модар барои тарбияи фарзандаш, кӯмак расондан ба дарсҳои иловагӣ, вазифаи хонагии фарзандаш аз интернет истифода мебарад. Омӯзгор барои гузаронидани дарсҳои тарбиявӣ маълумотро аз интернет дастрас мекунад. Табиб барои сайқал додани дониши худ рӯ ба интернет меорад. Тоҷир моли худро ба воситаи интернет савдо мекунад...
Имрӯз дар дунё 600 миллион нафар аз интернет истифода мебаранд. Магар ин инқилоби воқеӣ нест? Хусусан, ба як қисми муҳими ҳаёти ҷавонони имрӯза табдил ёфтааст. Аксари ҷавонон, хусусан донишҷӯён интернетро ҳамчун сарчашмаи асосии манбаъ, маълумот ва ахбор истифода мебаранд, ҳатто онро ба китобхонаи худ тағйир додаанд. Ҳақиқатан, дар ҷомеаи муосир шабакаи интернет ҳамчун як рукни зарурӣ барои инсонҳост.

Аён аст, ки воситаи алоқа ҳар қадар боқувват бошад, барои инсон ҳамон андоза хатарнок мебошад. Бо арраи барқӣ кори зиёдеро метавон иҷро кард, нисбат ба дастарра, аммо ҳангоми кор бо арраи барқӣ боэҳтиёт будан лозим аст. Ба ин монанд, интернет воситаи хеле нерӯманд ва муфид аст. Ин аст, ки интернет низ хатари ҷиддӣ дорад, барои ҳамин, то қадри имкон онро эҳтиёткорона бояд истифода бурд. Инро ба назар гирифта, 40 давлати узви Шӯрои Аврупо шартномаи байналмилалӣ бар зидди ҷинояти кибернетикиро барои ҳифзи ҷомеаи худ тартиб доданд.
Кадом омилҳо чунин нигарониро ба вуҷуд овардаанд? Аз интернет кадом хатарҳоро метавон интизор шуд, то ки тамоми дунё онро ба назар гирифта, дар хотираи худ нигоҳ доранд? Оё ин маънои онро дорад, ки онҳо дигар аз интернет истифода набаранд?

Бо шарофати пешравии техника дар ҷаҳон одамони осӣ домҳои навбаромад ва муосирро истифода бурда истодаанд. Диққат диҳед, имрӯз баъзе аз онҳо барои мусулмонони ҷаҳон хатари ҷиддиро пешниҳод менамоянд. Ин хатар ба Тоҷикистон низ рабт дорад, барои он ки 99 фоизи аҳолии онро мусулмонон ташкил медиҳанд.

Як хатари бениҳоят ҷиддӣ ва асосӣ пахши филмҳои бадахлоқӣ (порнография) дар шабакаи интернет мебошад. Ин навъ филмҳо ба соҳибонашон дар як сол 2,5 миллиард доллари амрикоӣ фоида меоранд. Дар давоми панҷ соли охир сайтҳо ва саҳифаҳои веб-порнографӣ қариб 19 маротиба афзудаанд.  

Тибқи баъзе маълумот, ҳоло саҳифаҳои порнографӣ зиёда аз 260 миллионро ташкил медиҳанд ва шумораи онҳо бо суръати баланд зиёд шуда истодаанд. "Фисқу фуҷур дар интернет чунон паҳн шудааст, ки аз шиносии тасодуфӣ дурӣ ҷустан гумон аст. Ин бошад, вобастагиро ба шаҳвониҳои киберӣ (интернетӣ) боз ҳам бештар мегардонад", - чунин мепиндорад равоншинос Кимберли Янг.
Аксар ҳолат шахс фирефтаи ҳаваси шаҳвонии худ мегардад. Барои ҳамин, ба ҳар истифодабарандаи компютер, хусусан, интернет эҳтимоли қурбоншавӣ таҳдид мекунад. Ин нуктаро тоҷирони филмҳои порнографӣ хуб медонанд. Аз ин рӯ, онҳо ҳиллаҳои гуногуни техникиро моҳирона истифода мекунанд, то ки ба воситаи он «майли шахсӣ»-и инсонро ба «майли амалӣ ва чашмӣ» зиёдтар намоянд. Бо ин восита касро чунон устокорона фиреб медиҳанд, ки бехабар мемонад.

Боз ҳам ҳамон хориҷиҳо иқрор мешаванд, ки ҳар рӯз наздики 2 миллиард мактубҳои электроние, ки мазмуни порнографӣ доранд, паҳн мешаванд. Баъзе ҳолатҳо ба почтаи электронии шумо мактубҳо бо сарлавҳаҳои ҷолибу диққатҷалбкунанда бе иҷозати шумо ворид мешаванд, ки ба мазмуни ҳақиқии он сарфаҳм рафтан имконнопазир аст. Аммо ҳангоми кушодани мактуб зуд ба чашми шумо аксҳои урёну нимурён намоён мешаванд ва хоҳед нахоҳед онҳоро тамошо мекунед. Дар ин ҳолат инсон дарк намекунад, ки ба он чиз оҳиста-оҳиста дода мешаваду одат мекунад ва баъдан қурбон мешавад. Масалан, чанде пеш дар шабакаи иҷтимоии “Фейсбук” чунин номаҳои бадахлоқона пайдо шуда, шаҳрвандони Тоҷикистонро, ки аз хидмати “Фейсбук” истифода мебаранд, нороҳат карданд.

Шикорчӣ барои ба дом даровардани паранда рӯйи замин донаҳои гандум мепошад. Парандаи зудбовар ҳеҷ чизро дарк накарда, барои хӯрдани донаҳо ба замин мефарояду ба дом меафтад. Тоҷирони бадхоҳ мисли шикорчӣ дар аввал аксҳои зебою диққатҷалбкунандаи урёну нимурёнро ба почтаи электронӣ ва дигар сомонаҳои интернетӣ мегузоранд ва ба ин васила одамони зиёдеро ба дом мекашанд. Фикр мекунанд, ки онҳоро ҳеҷ кас дида наметавонад ва маломату муҳокима намекунад. Вақти дидани аксҳо шаҳват зиёд мешавад ва баъзе касон зуд-зуд ба тамошои аксҳои урёну нимурён мепардозанд. Дар аввал онҳоро эҳсоси гуноҳ нороҳат мекунад, аммо бо гузашти вақт чизе, ки ба назари онҳо даҳшатовар метофт, таассуфангез мегардад.

Виктор Клайн, табибе, ки садҳо нафари ба ин дом афтодаро табобат кардааст мегӯяд: “Онҳое, ки ба аксу наворҳои порнографӣ зиёд таваҷҷуҳ мекунанд, дар натиҷаи паҳлӯи торики зиндагиашон рӯ мезанад, ки оқибат онҳоро бегона ва аз арзишҳои умуминсонӣ маҳрум месозад”.

Ҳамзамон, табибони (гинекологон) машҳури дунё дар натиҷаи таҳқиқоту санҷишҳои чандинсолаи худ ба хулосае омадаанд, ки тамошои зиёди филмҳо ва аксҳои порнографӣ мардро безуриёт мекунад. Яъне, ҳар лаҳзаи тамошои он шаҳвати мард кам шудан мегирад, ки ин дар охир ба безуриётӣ оварда мерасонад.

Таъсири тамошои чунин филмҳо, мисли тамошои ҳаррӯзаи бонувоне ҳаст, ки дар тан либосҳои тангу ҷаззоб ва урёну нимурён доранд.  
Академик Леонид Китаев–Смик дар мусоҳибааш ба нашрияи электронии “Россия барои ҳаёт” (Россия за жизнь) навиштааст: «Яке аз аслиҳаи тавонои қатли ом имрӯз тани урёну нимурён ва тарзи либоспӯшии занон барои мардон аст. Занон дар тан либосҳои тангу ҷаззоби урёну нимурёнро мепӯшанд ва ба ин васила мардонро ҷалб менамоянд. Онҳо ба ин роҳ мехоҳанд мардон бештар ба онҳо таваҷҷуҳ намоянд. Мардон бошанд фирефтаи найранги онҳо гашта, чунин занонро бештар нигоҳ мекунанд ва аз тани урёни онҳо «ҳаловат» мебаранд. Лекин огоҳ нестанд, ки тамошои чунин манзара мардро ба бемориҳои вазнин, бахусус захмҳои табобатнашаванда (аденома), ки баъдан ба бемории саратон оварда мерасонад, гирифтор мегардонад. Ин сафсата ё ин ки нақли як романи ишқию афсонавӣ нест. Ин ҳақиқати ҳол аст. Дар даҳсолаи охир бемории саратон ва аденома дар давлатҳои Аврупо ва Амрико ҳамчун вабо барои  мардон гаштааст. Табибон ҳангоми тадқиқот ва таҳлилҳои чандинсолаи худ ба чунин натиҷа расидаанд, ки 80 фоизи мардони аз 60-сола болои Амрико аз ин беморӣ фавтидаанд”.  

Ин олим таъкид кардааст, ки дар ҷаҳони ислом чунин бемориҳо бениҳоят дар мардон кам дида мешаванд. “Медонед барои чӣ ин намуд бемориҳо дар ин давлатҳо қариб ба назар намерасад?, –менависад олим. – На барои он ки дар ин мамлакатҳо тиб рушд кардааст ё сатҳи паст ва баланди зиндагӣ доранд. Хубӣ ё бурди мардони ин давлатҳо дар он аст, ки бонувони онҳо либосҳои тангу ҷаззоби урёну нимурёнро ба бар намекунанд ва тани нозуки занонаи худро ба намоиши умум намегузоранд. Бо ин роҳ саломатии мардони худро аз гирифтории беморӣ ҳифз менамоянд».  Занони Аврупо ва Амрико бошанд, либосҳои кӯтоҳ ва тангро мепӯшанд, ки бадани онҳо намоён аст. Ҳамаи он ба мардон ва шаҳвати онҳо таъсири бениҳоят сахт мерасонад. Тамошои чунин манзара шаҳвати мардро зиёд мекунад. Шаҳвати миёнаи мард дар як рӯз 120 маротиба боло мешавад. Мардон ба ин он қадар аҳамият намедиҳанд. «Аммо вақте мард шаҳваташ боло меравад, ҳаракати хун ҳам дар бадан баланд шуда, андрагенро ба худ қабул менамояд, – мегӯяд академик. – Дар ин ҳолат андрагенҳо бо шумораи зиёд дар хун паҳн мешаванд, ки ба саломатии мард зарари зиёд дорад. Вақте ки шаҳвати мард зиёд мешаваду онро дар ҳамон лаҳза қонеъ накунад, ин оҳиста-оҳиста ба бемории саратон оварда мерасонад».  

Тани урёну нимурёни намоёни зан имрӯз тамаддуни Аврупо ва Амрико ва ҳатто аҳолии ҷаҳонро ба нестӣ бурда истодааст, ки инро ҷомеа ҳоло чандон дарк накардааст. Ин дар ҳақиқат вабо аст ва барои ҷоемаи тоҷик низ хавф дорад. Зеро пӯшидани либосҳои танг ва нимабраҳна гаштан миёни ҷавондухтарони тоҷик ҳам, ба қавле мӯд шуда истодааст.

Пас ҳангоми истифодаи интернет домҳоро фаромӯш накунед! Ҳамеша ҳангоми истифода устувор бошед ва аз ҳар гуна мактубҳои мароқангез ва ҷолиб дурӣ ҷӯед. Агар қатъӣ қарор диҳед, метавонед эмин бимонед. Аз тамошои филму аксҳои порногарфӣ дурӣ ҷӯед! Баъзе одамон тамошои филмҳои бадахлоқӣ хаёл мекунанд, ба онҳо аз тамошои он зараре намерасад. Аммо фаромӯш набояд кард, тамошои чунин филмҳо пардаи эҳсоси гуноҳ ва шармро медаронад. Имрӯз дар ҷомеаи мо аксарияти наврасону ҷавондухтаронро интернет, хусусан, тамошои чунин саҳнаҳо бешарм кардааст. Бархеи онҳо бешармона дар боғ ва дигар ҷойҳои истироҳативу фароғатӣ бо писарон дар рӯзи равшан ба корҳои бадахлоқӣ машғуланд. Чанд сол қабл 4 нафар хонандаи мактаби пойтахт рафторҳои бадахлоқонаи худ (сигор кашидан, бӯсидани ҳамдигар ва ғайра)-ро сабт карда, ба интернет гузошта буданд, ки сарусадоҳои зиёдеро ба бор овард...

Падару модар, вақте ба хона интернет мегузаронанд, аз он истифода бурдани фарзандонашонро бояд зери назорати ҷиддӣ бигиранд. Аз зинаи аввал, аллакай аз овони мактабхонӣ бояд ба онҳо этикаи истифодаи дурусти интернетро омӯзонем.

Ҳамаи инро ба инобат гирифта, шумо интернетро оқилона истифода баред ва роҳи бехатарии онро ҷустуҷӯ намоед. Аз ҳар гуна хатарҳо, ки ба ахлоқи шумо таъсири бад мерасонад, худро дур нигоҳ доред. Ба вебсайтҳои порнографӣ ҳеҷ гоҳ дил набандед, ки ба саломатӣ ва рӯҳи шумо таъсири бад мерасонад.