ВАРЗИШ
Душанбе 20 Январ 2025 10:18
Ронандаи хашин
Ҳаводорони пойгаи автомо-билҳо ва ё “Формула 1” аз маҳорати нотакрори ронандаи ҳолландӣ Макс Ферстаппен ба хубӣ огоҳ буданд, аммо ҳеҷ тасаввур намекарданд, ки ӯ дар аҳди ниҳоят ҷавониш тавонад чор маротиба пайи ҳам қаҳрамони ҷаҳон гардад. Ӯ ҳамеша бо услуби ронандагии хашинаш аз дигар халабонҳо фарқ мекард ва маҳз дастаи “Red Bull Racing Formula 1”-ро дар ҳоли ҳозир мухлисон барои Макси беҳамто ҳаводорӣ мекунанд.
Қаҳрамони даҳсолаи охир
24 ноябри соли равон дар Лас Вегас Макс Верстаппен бори чаҳорум, пайи ҳам дар корномаи варзишиаш ғолиби мусобиқаи “Формула-1” гардид. Ин пирӯзи дастоварди пайиҳам дар корномаи варзишгар мебошад, ки ин натиҷаро соли 2023 ва ду маротиба дар соли 2022 такрор намуда буд.
Ронандаи беҳамтаи ҳоландӣ Макс Верстаппен, аз тими “Red Bull” дар соли 2022 ду дафъа унвони қаҳрамониро дар “Формула 1” ба даст овардааст, ки рекорди ронандагони афсонави Михаэл Шумахер ва Себастян Феттелро аз рӯи шумораи пирӯзӣ дар як мавсим бекор намуд.
Натиҷае, ки Макс Верстаппен дар як мавсим такрор намуд, Шумахер соли 2004 ва Феттел соли 2013 бо чунин дастовард чемпионатро ба охир расонида буданд, пас маълум мегардад, ки дар даҳсолаи охир танҳо Макс аст, ки ба таври бесобиқа рушд мекунад.
Кунун фурсате расида, ки роҳи тайнамудаи Ферстапенро чун ситораи пурҷило дар олами варзиш баҳри хонандагон қисса намоем.
Тавлиди нобиғаи “Формула 1”
Макс Эмилиан Ферстаппен 30 сент-ябри соли 1997 дар шаҳри Ҳасселти Белгия ба дунё омадааст. Қабл аз Макс хоҳарбузургаш, Виктория дар оила даврони кӯдаки меронд. Оилаи варзишгар бо мотоспорт иртиботи тулонӣ дошт, зеро падараш Ҷос Ферстаппен ронандаи “Формула 1” дар Ҳолланд буда, модараш Софи ва амакаш Энтони Купман ҳам навъи варзиши картрониро намояндагӣ мекарданд.
Писарбача, ки аз хурдӣ ба мошинҳои тезрав одат карда буд, дар 4-солагӣ паси чанбари автомобили барқӣ нишаст. Макс дар аввали пайвастанаш ба олами варзиш нахуст картингҳои (мошинҳои барқӣ барои пойгаи кӯдакон) ширкати “Rotax Max Junior”-ро меронд. Ӯ дар кӯтоҳтарин фурсат аз ҳайати ин даста тавонист қаҳрамони Ҳоланд ва баъдан қаҳрамони Белгия гардад.
Соли 2009, чанде пас аз ҷудо шудани волидонаш, Ферстаппен ба дастаи “Pex Racing” пайваст, ки худи ҳамон мавсим ғолиби мусобиқаи “KF5” гардид.
Соли 2010 барои навраси бомаҳорат соли хотирмон буд, чун ӯ аввалин маротиба паси автомобили бо муҳаррики сӯзишворӣ ҳаракаткунанда “Touch-and-Go” нишаста, дар сатҳи байналмилалӣ баромад карданро оғоз кард. Маҳз ҳамон мавсим Макси бомаҳорат дар ҷоми “Planet KF3” сазовори ҷойи дувум гардида, дар силсила рақобатҳои ҷаҳонии WSK аз ҳама пеш гузашт.
Дар соли 2013, Макс ба “KZ1” яъне категорияи олии картинг гузашт ва дар як мусобиқаи бонуфуз дар шаҳри Варен-сюр-Алеи Фаронса ғолиб омад. Баъдан падараш исрор кард, ки ӯ бояд ба “Формула 1” пайвандад, чун бо чунин ҳунару маҳорати воло дигар картингронӣ кардан айб аст.
Оғози корномаи касбӣ
Оғози фаъолияти касбии Макс Ферстапен аз ворид гардиданаш ба “Формула 3” оғоз ёфт, ки дар он ҷо ӯ дар дастаи “Ван Амерсфорт Racing” аз Нидерландия баромад мекард. Дар мавсими 2013 - 2014, Макс дар мусобиқаҳои “Формула 3”, ки дар Олмон, Белгия, Монако ва Италия баргузор гардида буданд, ҳамвора пирӯз гардида, роҳи хешро барои идомаи корнома дар “Формула 1” ҳамвор месохт.
Пас аз нишон додани натиҷаҳои олӣ дар “Формула 3” моликони ширкатҳои бонуфузи “Формула 1” ба мисли McLaren, Mercedes ва Ferrari ба халабони ҷавон таваҷҷуҳ зоҳир карданд, аммо ӯ ба Ҳелмут Марко шартнома баста, ташкилоти “Red Bull”-ро интихоб кард.
“Формула 1”
Соли 2014 Макс нахустин маротиба дар мусобиқаи бунуфузи санҷишии “Формула 1”, ки дар Токио баргузор гардид, ширкат намуда, унвони ҷавонтарин халабони “Формула 1”-ро гирифт. Ӯ дар он замон ҳамагӣ 17-сол дошт.
Мавсими соли 2015 барои Ферстаппен бебарор оғоз гардид, чун нуқсонҳои техникии автомобил дар аксар мусобиқаҳо, бардоштани ҷароҳатҳои бардавом ба пешравии кори варзишгар халал мерасонд. Маҳз ин омилҳо варзишгарро байни халабонҳои “Формула 1” бо гирифтани 49 хол дар мақоми 12-ум қарор дод.
Соли 2016, пас аз марҳилаҳои Мелбурн, Сахир, Шанхай ва Сочи роҳбарияти тими калони “Red Bull” таҳти сарварии Кристиан Хорнер як тасмими аҷибе гирифт. Дар асоси тасмими роҳбарияти даста Даниил Квят аз сафи халабонҳо ихроҷ гардид. Озод намудани сарнишини рус барои Макс фурсати муносибро фароҳам овард, чун ба ҷуз ӯ дигар касе ҷойгузини Даниел шуда наметавонист.
Дар мусобиқаи аввал варзишгар бо қади 181 см ва вазни 71 кг худро дар курсии номувофиқи автомобил нороҳат эҳсос мекард, аммо ин омил монеи созовори ҷойи ифтихорӣ гардидани варзишгар нашуд, яъне Макс дар нахуст рақобаташ аз ҳайати асосӣ созовори мақоми 3-юм гардид. Дар умум агар ба рақобатҳои Макс дар соли 2016 баҳо диҳем, мавсими хуберо паси сар карда буд, чун ӯ тавонист дар он мавсим ба гирифтани 4 нишони нуқра ва 2 биринҷӣ мушарраф гардад.
Мавсими соли 2017-ро ронандаи ҷавон бо пирӯзиҳои оғоз намуд, яъне дар чемпионатҳои ҷаҳони автомобилронӣ, ки дар Мексика ва Малайзия баргузор гардида буданд, Макс-ро дар мақоми 6-уми раддабандии халабонҳо қарор доданд. Соли 2018 бошад, сарфи назар аз мусобиқаҳои начандон зиёд, варзишгар тавонист дар раддабандии умумӣ ду зинаи дигар боло равад, ки ин омил ба маоши варзишгар ба таври назаррас таъсир расонд. Агар ӯ дар соли 2016 танҳо 600 ҳазор доллар маош мегирифт, ин омор пас аз 2 сол ба 10 миллион доллар расид.
Дар мавсими соли 2019, Ферстаппен якчанд маротиба инкони ғолиб гардидан дар чемпионатҳои ҷаҳонро дошт, аммо рақибони ашадиаш намояндаи McLaren Ландо Норрис ва намояндаи Ферари Чарлз Леклер барош чун устухоне дар гулу буданд.
Тирамоҳи соли 2020 халабони “Red Bull” дар Гран-прии Португалия ҷои 3-юмро гирифт, аммо унвони ӯро баъдан ташкилот бекор намуд, чун ӯ дар мусоҳибаҳои радиои рақибаш Лэнс Стролро нобино ва муғул гуфта, таҳқир карда буд. Суханронии Ферс-таппен дар шабакаҳои иҷтимоӣ мавҷи интиқодҳоро ба бор овард ва бар асоси он ҳатто мухлисони варзишгар ҳам бар он ақида буданд, ки ронандаи “Формула 1” набояд ба худ иҷозат медод, ки маъюбон ва миллатҳои ғайрро таҳқир кунад.
Макс Верстаппен ҳоло
Руҳи рақобатпазир ва ҳавас ба касб омилҳое мебошанд, ки ҳоло ҳам Ферстаппенро барои такмил додани маҳорати инфиродӣ таҳрик мекунанд.
Дар баҳори соли 2021 Макс ғолиби Гран-при Монако гардид, ки дар хати марра халабони ҷавонро ғолиби 23-каратаи мусобиқаҳои Grand Slam, теннисбози беҳамтои амрикоӣ Серена Улямс пешвоз гирифт, ки шарафи беандоза барои варзишгар буд.
Моҳи декабри соли 2021 ормону омоли чандинсолаи Макс Ферстапен билохир ҷомаи амал пӯшид, чун ӯ беҳтарин ронандаи ҷаҳон дар марҳилаи ниҳоии мавсими “Формула 1” дар Абу-Даби гардид, ки рақиби сарсахташ Луис Ҳемелтонро бори аввал дар корномаи хеш шикаст дода, қаҳрамони ҷаҳон гардид.
Корнамоии Макс Верстаппен бо гифтани унвони қаҳрамони хотима наёфт, балки ин унвон муҳаррики автомобили ӯро аз пеш бештар ба ҳаракат дароварда ӯро қаҳрамони ҷаҳон дар мавсими соли 2022 гардонид. Варзишгар аз ҳайати дастаи “Red Bull” ҳамчун қаҳрамони амалкунандаи ҷаҳон ворид шуд ва бомуваффақият унвони хешро дар Ҷопон ҳифз кард, ки ин натиҷаро дар соли 2023 ва 2024 низ такрор намуд. Бояд гуфт, ки дастаи “Red Bull” шуруъ аз соли 2013 ҳафт маротиба унвони қаҳрамониро ба даст меорад, ки чор унвонро маҳз Макс ба хазинаи даста ворид намудааст.
Ҳаёти шахсӣ
Ҳаёти шахсии Макс Ферстаппен ҳамеша мавзуи ҳангомабарангез аст. Ӯ дар зиндагӣ орзуву омоли зебосанамони зиёдеро, ки мехостанд ҳамсафари ҳаёташ бошанд, ба боди фано додааст.
Муносибати ошиқона ва маҳра-монаи ронанда бо варзишгарбонувон аз навъи варзиши сабук Саби Кук, Максим Пуркуи ва Микаэла Ахлин, инчунин бо модел Ҷойс Годефриди ва блогнавис Рос Ван Де то соли 2017 идома дошт. Соли 2017 бошад Дилара Санлик аз Олмон дӯстдухтари ӯ шуд ва мухлисон дар бораи муносибат бо ӯ аз акси гузоштаи варзишгар дар саҳифаи Instagram-аш огоҳ шуданд.
Ба ҳамин тартиб соли 2018 дар бораи ишқи варзишгар бо мадели бразилӣ Келли Пике хабарҳо пайдо гардид. Келли духтари Нелсон Пикет қаҳрамони секаратаи “Формула 1” ва дӯстдухтари собиқи Даниил Квят, халабони рус мебошад. Келли соли 2019 аз Макс як духтар таваллуд кард, аммо тавлиди фарзанд баръакси самимӣ гардонидани муносибат Келлиро аз ӯ дур кард, чун ӯ ба тавлиди кӯдак зид буд.
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Ҳаводорони пойгаи автомо-билҳо ва ё “Формула 1” аз маҳорати нотакрори ронандаи ҳолландӣ Макс Ферстаппен ба хубӣ огоҳ буданд, аммо ҳеҷ тасаввур намекарданд, ки ӯ дар аҳди ниҳоят ҷавониш тавонад чор маротиба пайи ҳам қаҳрамони ҷаҳон гардад. Ӯ ҳамеша бо услуби ронандагии хашинаш аз дигар халабонҳо фарқ мекард ва маҳз дастаи “Red Bull Racing Formula 1”-ро дар ҳоли ҳозир мухлисон барои Макси беҳамто ҳаводорӣ мекунанд.
Қаҳрамони даҳсолаи охир
24 ноябри соли равон дар Лас Вегас Макс Верстаппен бори чаҳорум, пайи ҳам дар корномаи варзишиаш ғолиби мусобиқаи “Формула-1” гардид. Ин пирӯзи дастоварди пайиҳам дар корномаи варзишгар мебошад, ки ин натиҷаро соли 2023 ва ду маротиба дар соли 2022 такрор намуда буд.
Ронандаи беҳамтаи ҳоландӣ Макс Верстаппен, аз тими “Red Bull” дар соли 2022 ду дафъа унвони қаҳрамониро дар “Формула 1” ба даст овардааст, ки рекорди ронандагони афсонави Михаэл Шумахер ва Себастян Феттелро аз рӯи шумораи пирӯзӣ дар як мавсим бекор намуд.
Натиҷае, ки Макс Верстаппен дар як мавсим такрор намуд, Шумахер соли 2004 ва Феттел соли 2013 бо чунин дастовард чемпионатро ба охир расонида буданд, пас маълум мегардад, ки дар даҳсолаи охир танҳо Макс аст, ки ба таври бесобиқа рушд мекунад.
Кунун фурсате расида, ки роҳи тайнамудаи Ферстапенро чун ситораи пурҷило дар олами варзиш баҳри хонандагон қисса намоем.
Тавлиди нобиғаи “Формула 1”
Макс Эмилиан Ферстаппен 30 сент-ябри соли 1997 дар шаҳри Ҳасселти Белгия ба дунё омадааст. Қабл аз Макс хоҳарбузургаш, Виктория дар оила даврони кӯдаки меронд. Оилаи варзишгар бо мотоспорт иртиботи тулонӣ дошт, зеро падараш Ҷос Ферстаппен ронандаи “Формула 1” дар Ҳолланд буда, модараш Софи ва амакаш Энтони Купман ҳам навъи варзиши картрониро намояндагӣ мекарданд.
Писарбача, ки аз хурдӣ ба мошинҳои тезрав одат карда буд, дар 4-солагӣ паси чанбари автомобили барқӣ нишаст. Макс дар аввали пайвастанаш ба олами варзиш нахуст картингҳои (мошинҳои барқӣ барои пойгаи кӯдакон) ширкати “Rotax Max Junior”-ро меронд. Ӯ дар кӯтоҳтарин фурсат аз ҳайати ин даста тавонист қаҳрамони Ҳоланд ва баъдан қаҳрамони Белгия гардад.
Соли 2009, чанде пас аз ҷудо шудани волидонаш, Ферстаппен ба дастаи “Pex Racing” пайваст, ки худи ҳамон мавсим ғолиби мусобиқаи “KF5” гардид.
Соли 2010 барои навраси бомаҳорат соли хотирмон буд, чун ӯ аввалин маротиба паси автомобили бо муҳаррики сӯзишворӣ ҳаракаткунанда “Touch-and-Go” нишаста, дар сатҳи байналмилалӣ баромад карданро оғоз кард. Маҳз ҳамон мавсим Макси бомаҳорат дар ҷоми “Planet KF3” сазовори ҷойи дувум гардида, дар силсила рақобатҳои ҷаҳонии WSK аз ҳама пеш гузашт.
Дар соли 2013, Макс ба “KZ1” яъне категорияи олии картинг гузашт ва дар як мусобиқаи бонуфуз дар шаҳри Варен-сюр-Алеи Фаронса ғолиб омад. Баъдан падараш исрор кард, ки ӯ бояд ба “Формула 1” пайвандад, чун бо чунин ҳунару маҳорати воло дигар картингронӣ кардан айб аст.
Оғози корномаи касбӣ
Оғози фаъолияти касбии Макс Ферстапен аз ворид гардиданаш ба “Формула 3” оғоз ёфт, ки дар он ҷо ӯ дар дастаи “Ван Амерсфорт Racing” аз Нидерландия баромад мекард. Дар мавсими 2013 - 2014, Макс дар мусобиқаҳои “Формула 3”, ки дар Олмон, Белгия, Монако ва Италия баргузор гардида буданд, ҳамвора пирӯз гардида, роҳи хешро барои идомаи корнома дар “Формула 1” ҳамвор месохт.
Пас аз нишон додани натиҷаҳои олӣ дар “Формула 3” моликони ширкатҳои бонуфузи “Формула 1” ба мисли McLaren, Mercedes ва Ferrari ба халабони ҷавон таваҷҷуҳ зоҳир карданд, аммо ӯ ба Ҳелмут Марко шартнома баста, ташкилоти “Red Bull”-ро интихоб кард.
“Формула 1”
Соли 2014 Макс нахустин маротиба дар мусобиқаи бунуфузи санҷишии “Формула 1”, ки дар Токио баргузор гардид, ширкат намуда, унвони ҷавонтарин халабони “Формула 1”-ро гирифт. Ӯ дар он замон ҳамагӣ 17-сол дошт.
Мавсими соли 2015 барои Ферстаппен бебарор оғоз гардид, чун нуқсонҳои техникии автомобил дар аксар мусобиқаҳо, бардоштани ҷароҳатҳои бардавом ба пешравии кори варзишгар халал мерасонд. Маҳз ин омилҳо варзишгарро байни халабонҳои “Формула 1” бо гирифтани 49 хол дар мақоми 12-ум қарор дод.
Соли 2016, пас аз марҳилаҳои Мелбурн, Сахир, Шанхай ва Сочи роҳбарияти тими калони “Red Bull” таҳти сарварии Кристиан Хорнер як тасмими аҷибе гирифт. Дар асоси тасмими роҳбарияти даста Даниил Квят аз сафи халабонҳо ихроҷ гардид. Озод намудани сарнишини рус барои Макс фурсати муносибро фароҳам овард, чун ба ҷуз ӯ дигар касе ҷойгузини Даниел шуда наметавонист.
Дар мусобиқаи аввал варзишгар бо қади 181 см ва вазни 71 кг худро дар курсии номувофиқи автомобил нороҳат эҳсос мекард, аммо ин омил монеи созовори ҷойи ифтихорӣ гардидани варзишгар нашуд, яъне Макс дар нахуст рақобаташ аз ҳайати асосӣ созовори мақоми 3-юм гардид. Дар умум агар ба рақобатҳои Макс дар соли 2016 баҳо диҳем, мавсими хуберо паси сар карда буд, чун ӯ тавонист дар он мавсим ба гирифтани 4 нишони нуқра ва 2 биринҷӣ мушарраф гардад.
Мавсими соли 2017-ро ронандаи ҷавон бо пирӯзиҳои оғоз намуд, яъне дар чемпионатҳои ҷаҳони автомобилронӣ, ки дар Мексика ва Малайзия баргузор гардида буданд, Макс-ро дар мақоми 6-уми раддабандии халабонҳо қарор доданд. Соли 2018 бошад, сарфи назар аз мусобиқаҳои начандон зиёд, варзишгар тавонист дар раддабандии умумӣ ду зинаи дигар боло равад, ки ин омил ба маоши варзишгар ба таври назаррас таъсир расонд. Агар ӯ дар соли 2016 танҳо 600 ҳазор доллар маош мегирифт, ин омор пас аз 2 сол ба 10 миллион доллар расид.
Дар мавсими соли 2019, Ферстаппен якчанд маротиба инкони ғолиб гардидан дар чемпионатҳои ҷаҳонро дошт, аммо рақибони ашадиаш намояндаи McLaren Ландо Норрис ва намояндаи Ферари Чарлз Леклер барош чун устухоне дар гулу буданд.
Тирамоҳи соли 2020 халабони “Red Bull” дар Гран-прии Португалия ҷои 3-юмро гирифт, аммо унвони ӯро баъдан ташкилот бекор намуд, чун ӯ дар мусоҳибаҳои радиои рақибаш Лэнс Стролро нобино ва муғул гуфта, таҳқир карда буд. Суханронии Ферс-таппен дар шабакаҳои иҷтимоӣ мавҷи интиқодҳоро ба бор овард ва бар асоси он ҳатто мухлисони варзишгар ҳам бар он ақида буданд, ки ронандаи “Формула 1” набояд ба худ иҷозат медод, ки маъюбон ва миллатҳои ғайрро таҳқир кунад.
Макс Верстаппен ҳоло
Руҳи рақобатпазир ва ҳавас ба касб омилҳое мебошанд, ки ҳоло ҳам Ферстаппенро барои такмил додани маҳорати инфиродӣ таҳрик мекунанд.
Дар баҳори соли 2021 Макс ғолиби Гран-при Монако гардид, ки дар хати марра халабони ҷавонро ғолиби 23-каратаи мусобиқаҳои Grand Slam, теннисбози беҳамтои амрикоӣ Серена Улямс пешвоз гирифт, ки шарафи беандоза барои варзишгар буд.
Моҳи декабри соли 2021 ормону омоли чандинсолаи Макс Ферстапен билохир ҷомаи амал пӯшид, чун ӯ беҳтарин ронандаи ҷаҳон дар марҳилаи ниҳоии мавсими “Формула 1” дар Абу-Даби гардид, ки рақиби сарсахташ Луис Ҳемелтонро бори аввал дар корномаи хеш шикаст дода, қаҳрамони ҷаҳон гардид.
Корнамоии Макс Верстаппен бо гифтани унвони қаҳрамони хотима наёфт, балки ин унвон муҳаррики автомобили ӯро аз пеш бештар ба ҳаракат дароварда ӯро қаҳрамони ҷаҳон дар мавсими соли 2022 гардонид. Варзишгар аз ҳайати дастаи “Red Bull” ҳамчун қаҳрамони амалкунандаи ҷаҳон ворид шуд ва бомуваффақият унвони хешро дар Ҷопон ҳифз кард, ки ин натиҷаро дар соли 2023 ва 2024 низ такрор намуд. Бояд гуфт, ки дастаи “Red Bull” шуруъ аз соли 2013 ҳафт маротиба унвони қаҳрамониро ба даст меорад, ки чор унвонро маҳз Макс ба хазинаи даста ворид намудааст.
Ҳаёти шахсӣ
Ҳаёти шахсии Макс Ферстаппен ҳамеша мавзуи ҳангомабарангез аст. Ӯ дар зиндагӣ орзуву омоли зебосанамони зиёдеро, ки мехостанд ҳамсафари ҳаёташ бошанд, ба боди фано додааст.
Муносибати ошиқона ва маҳра-монаи ронанда бо варзишгарбонувон аз навъи варзиши сабук Саби Кук, Максим Пуркуи ва Микаэла Ахлин, инчунин бо модел Ҷойс Годефриди ва блогнавис Рос Ван Де то соли 2017 идома дошт. Соли 2017 бошад Дилара Санлик аз Олмон дӯстдухтари ӯ шуд ва мухлисон дар бораи муносибат бо ӯ аз акси гузоштаи варзишгар дар саҳифаи Instagram-аш огоҳ шуданд.
Ба ҳамин тартиб соли 2018 дар бораи ишқи варзишгар бо мадели бразилӣ Келли Пике хабарҳо пайдо гардид. Келли духтари Нелсон Пикет қаҳрамони секаратаи “Формула 1” ва дӯстдухтари собиқи Даниил Квят, халабони рус мебошад. Келли соли 2019 аз Макс як духтар таваллуд кард, аммо тавлиди фарзанд баръакси самимӣ гардонидани муносибат Келлиро аз ӯ дур кард, чун ӯ ба тавлиди кӯдак зид буд.
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед