ВАРЗИШ
Панҷшанбе 10 Октябр 2024 11:17
Шоми 21-уми июл ҳайати варзишгарони тоҷик ба Бозиҳои XXXIII тобистонаи олимпӣ, ки аз 26 июл то 11 август дар шаҳри Париж баргузор мегардад, ба Фаронса сафар намуданд.
Мунтахаби Тоҷикистонро дар ин бозиҳо 14 варзишгар – шаш нафар дар риштаи ҷудо, се нафар дар намуди бокс, якнафарӣ дар риштаҳои таеквондо ва гӯштини озод, инчунин ду шиновар ва як даванда намояндагӣ хоҳанд кард.
Эмомалӣ Нуралӣ дар вазни то 66 кило, Беҳрӯзи Хоҷазода (-73 кг), Сомон Маҳмадбеков (-81 кг), Комроншоҳ Устопириён (-90 кг), Ҷаҳонгир Маҷидов (-100 кг) ва Темур Раҳимов (+100 кг) - дар риштаи ҷудо; Баҳодур Усмонов (-63,5 кг), Миҷгона Самадова (-57 кг) ва Давлат Болтаев (-92 кг) – дар риштаи бокс; Мунира Абдусаломова дар риштаи таеквондо дар вазни +67 кило; Виктор Рассадин дар риштаи гӯштини озод дар вазни то 74 кило; ду нафар – Екатерина Бордачёва ва Фахриддин Мадкамов дар шиноварии тарзи озод ба масофаҳои кӯтоҳ – 50 ва 100 метр, Фаворис Музрапов дар варзиши сабук (дав ба масофаи 100 метр) дар мусобиқот аз рӯи барномаи Бозиҳои олимпии соли 2024 дар Париж иштирок мекунанд.
Дар Бозиҳои олимпӣ варзишгароне ҳастанд, ки таҷрибаи иштирок дар чанд олимпиадаро доранд. Ба ин тартиб, Комроншоҳ Устопириён бори сеюм, Сомон Маҳмадбеков, Темур Раҳимов ва Баҳодур Усмонов бори дуюм дар Бозиҳои олимпӣ ширкат меварзанд.
Дар мавриди то кадом андоза дар ҳолати хуби варзишӣ қарор доштани олимпичиёни кишвар ва аз кӣ интизори нишони олимпӣ шудан, фикру ақидаи коршиносони масоили варзиш ва мухлисон гуногун мебошад.
Мирхон Ҳасанов, коршиноси варзиш ва сармуҳаррири идораи иттилоотии ТВ “Варзиш” бар он назар аст, ки аз касе медал интизор нестам. Шояд ман иштибоҳ кунам, зеро ҳамин гуна соли 2016 аз Дилшод Назаров низ медал мунтазир набудам.
Аммо 10 -12 рӯз пеш аз сафар сарпарастону КМО ва дигар ниҳодҳои варзишӣ варзишгаронро бо маблағҳо ҳавасманд мекунанд, ки нодуруст аст, балки ин корро бояд давоми 4 соли омодагӣ ба бозиҳо кард, то варзишгар бо маводҳои таъминкунандаи неруи иловагӣ (онҳое, ки мамнуъ нестанд), доруворӣ таъмин буда, марҳилаи барқароршавию равонии хуб дошта бошанд”.
Аммо коршиноси дигари соҳа Маҳмуд Абдуллоев аз варзишгарони тоҷик дар Олимпиадаи Париж дар ду ришта – бокс ва ҷудо медал интизор аст.
“Одатан, дар Бозиҳои олимпӣ он варзишгароне медал мегиранд, ки дар мусобиқоти қаҳрамонии ҷаҳон пеш аз Олимпиада ҷоизадор шудаанд. Бинобар ин, муштзан Баҳодур Усмонов ва ҷудокор Сомон Маҳмадбеков, ки имсол дар мусобиқоти қаҳрамонии ҷаҳон медали биринҷӣ ба даст оварданд, дар Олимпиадаи навбатӣ имкони гирифтани медалро доранд. Дар воқеъ, варзишгарони тоҷик Расул Боқиев, Юсуф Абдусаломов, Мавзуна Чориева ва Дилшод Назаров, ки пеш аз Бозиҳои олимпӣ дар мусобиқоти қаҳрамонии ҷаҳон ҷоизадор шуда буданд, ба гирифтани медали олимпӣ мушарраф гаштанд”.
Дилшод Алсамадов, рӯзноманигор ва истифодабарандаи шабакаҳои иҷтимоӣ, дар шарҳи назарпурсии мо аз Темур Раҳимов ва Эмомалӣ Нуралӣ умеди нишони олимпиро дорад:
“Ба варзиш зиёд рағбат надорам, аммо аз нишондодҳои бадастомада эътимод ба тавонмандиҳои Темур Раҳимов ва Эмомалии Нуралӣ бештар аст. Вале, умед мекунем, ки ҳамагӣ бо ғалаба ба Ватан бозгарданд”.
Истифодабарандаи фаъоли дигари сомонаи иҷтимоии Фейсбук Ёғибекзода Нӯшервон нигоштааст, ки бештар аз ҳама аз ҷудокорон метавон интизори нишони олимпӣ шуд.
“Дар олимпиадаи гузашта бе медал мондем. Ин бор ҳадди ақал бояд 1 медал ба хазинаи олимпӣ ворид шавад. Аз навъи ҷудо аз Темур ва Сомону Эмомалӣ медал интизорем. Дар бокс ҳам имкониятҳо ҳаст”, - мегӯяд ӯ.
Агар мунсифона ба дастовардҳои охири варзишгароне, ки Тоҷикистонро дар Бозиҳои тобистонаи олимпии Париж-2024 муаррифӣ мекунанд, назар андозем, имкони соҳиби нишони олимпӣ шудани Сомон Маҳмадбеков, Эмомалии Нуралӣ ва Баҳодур Усмонов бештар аст. Темур Раҳимов ҳам, аз сабаби роҳ наёфтани рақибони сарсахташ ба мисли Тамерлан Башаев ва Инал Тасоев ба Бозиҳои олимпии имсола, метавонад натиҷаи назаррас нишон диҳад.
Дар зимн бояд гуфт, ки варзишгарони тоҷик дар Бозиҳои тобистонаи олимпӣ дар ҳайати дастаи мунтахаби Тоҷикистони соҳибистиқлол аз соли 1996 ширкат меварзанд. Мунтахаби кишвар аз Бозиҳои олимпӣ ҳамагӣ чаҳор медал (1 тилло, 1 нуқра ва 2 биринҷӣ) ба даст овардааст.
Ягона медали тиллои Тоҷикистон дар Бозиҳои олимпӣ ба гурзандоз Дилшод Назаров марбут аст. Ӯ соли 2016 дар Олимпиадаи Рио-де-Жанейрои Бразилия ба унвони қаҳрамонӣ даст ёфтааст.
Юсуф Абдусаломов соли 2008 дар Бозиҳои олимпии Пекин дар риштаи гӯштии озод дар вазни то 84 кило сазовори медали нуқра гаштааст.
Дар Олимпиадаи Пекин Расул Боқиев дар риштаи ҷудо дар вазни то 73 кило бо нишон биринҷӣ мукофотонида шуд, ки ин аввалин медали дастаи мунтахаби Тоҷикистон дар Бозиҳои олимпӣ ба шумор меравад.
Мавзуна Чориева дар Олимпиадаи Лондон-2012 дар риштаи бокс миёни занон дар вазни то 60 кило бо медали биринҷӣ сарфароз гаштааст.
Аммо дар Олимпиадаи Токио-2020 ҳамаи даҳ варзишгари тоҷик - Баҳодур Усмонов, Шаббос Неъматуллоев, Сиёвуш Зуҳуров (дар риштаи бокс), Сомон Маҳмадбеков, Акмал Муродов, Комроншоҳ Устопириён, Темур Раҳимов (дар риштаи ҷудо), Анастасия Тюрина, Олимҷон Ишонов (дар шиноварӣ) ва Илдар Аҳмадиев (варзиши сабук) ноком шуда, бе медал монданд.
НАВГОНИҲОИ ОЛИМПӢ ДАР ПАРИЖ-2024
Нуқтаи дигарро бояд қайд кард, ки пойтахти Фаронса дар иҷлосияи 131-уми Кумитаи байналмилалии олимпӣ (КБО) дар Лима (Перу) 13 сентябри соли 2017 ба ҳаққи баргузории Бозиҳои XXXIII тобистонаи олимпӣ мушарраф шудааст.
Париж, ки қаблан солҳои 1900 ва 1924 мизбони Бозиҳои тобистонаи олимпӣ шуда буд, пас аз Лондон дуввумин шаҳрест, ки се маротиба Олимпиадаи тобистонаро баргузор хоҳад кард. Дар пойтахти Англия солҳои 1908, 1948 ва 2012 Бозиҳои тобистонаи олимпӣ доир шуда буданд.
Умуман, барои Фаронса ин шашумин Олимпиада аст, ки мизбон мешавад. Дар ин кишвари аврупоӣ, инчунин, се маротиба Бозиҳои зимистонаи олимпӣ баргузор шудааст: Шамонӣ-1924, Гренобл-1968, Албертвил-1992.
Дар Олимпиадаи Париж-2024 иштироки 10500 варзишгар аз 206 кишвари ҷаҳон дар назар аст. Варзишгарон барои 329 маҷмуи медалҳо дар 32 намуди варзиш мубориза мебаранд.
Медалҳои олимпӣ ва паралимпии Париж-2024 як пораи махсуси металл доранд, ки як замон қисми бурҷи Эйфел буд. Чӯяни бурҷи Эйфел соли 1889 ҳангоми азнавсозӣ гирифта ва нигоҳ дошта мешуд, ки акнун як қисми медалҳои олимпӣ аст.
Барои Бозиҳои олимпӣ ва паралимпии Париж-2024 ҳамагӣ 5084 медал тайёр кардаанд, ки қутраш 85 мм, ғафсиаш 9,2 мм буда, дар ҳар медал 18 грамм оҳан аз бурҷи Эйфел истифода шудааст.
Вазни медали тилло 529 грамм, нишони нуқра 525 грамм ва медали биринҷӣ 455 грамм мебошад. Медалҳои тилло аз нуқра ва 1,13 дарсад тилло, медалҳои нуқра аз сад дар сад нуқра ва медалҳои биринҷӣ аз мис, руҳ ва қалъагӣ сохта шудаанд.
Маросими ифтитоҳи Бозиҳои олимпии соли 2024 дар Париж, ки 26 июл баргузор мешавад, бори аввал берун аз варзишгоҳ атрофи манораи Эйфел ва паради ҳайатҳо тариқи қаиқ қад-қади дар-ёи Сена доир мегардад. Масири шашкилометрии парад намоишҳои фарҳангӣ ва манзараҳои ёдгориҳои Парижро дар бар мегирад.
Барои ба боди фано надодани интизориҳои мардуми кишвар ба варзишгарон барору комёбӣ таманно мекунем. Бо сари баланд ва медали олимпӣ баргаштани варзишгарони меҳан орзуву омоли ҳар як тоҷику тоҷикистонист!
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Мунтахаби Тоҷикистонро дар ин бозиҳо 14 варзишгар – шаш нафар дар риштаи ҷудо, се нафар дар намуди бокс, якнафарӣ дар риштаҳои таеквондо ва гӯштини озод, инчунин ду шиновар ва як даванда намояндагӣ хоҳанд кард.
Эмомалӣ Нуралӣ дар вазни то 66 кило, Беҳрӯзи Хоҷазода (-73 кг), Сомон Маҳмадбеков (-81 кг), Комроншоҳ Устопириён (-90 кг), Ҷаҳонгир Маҷидов (-100 кг) ва Темур Раҳимов (+100 кг) - дар риштаи ҷудо; Баҳодур Усмонов (-63,5 кг), Миҷгона Самадова (-57 кг) ва Давлат Болтаев (-92 кг) – дар риштаи бокс; Мунира Абдусаломова дар риштаи таеквондо дар вазни +67 кило; Виктор Рассадин дар риштаи гӯштини озод дар вазни то 74 кило; ду нафар – Екатерина Бордачёва ва Фахриддин Мадкамов дар шиноварии тарзи озод ба масофаҳои кӯтоҳ – 50 ва 100 метр, Фаворис Музрапов дар варзиши сабук (дав ба масофаи 100 метр) дар мусобиқот аз рӯи барномаи Бозиҳои олимпии соли 2024 дар Париж иштирок мекунанд.
Дар Бозиҳои олимпӣ варзишгароне ҳастанд, ки таҷрибаи иштирок дар чанд олимпиадаро доранд. Ба ин тартиб, Комроншоҳ Устопириён бори сеюм, Сомон Маҳмадбеков, Темур Раҳимов ва Баҳодур Усмонов бори дуюм дар Бозиҳои олимпӣ ширкат меварзанд.
Дар мавриди то кадом андоза дар ҳолати хуби варзишӣ қарор доштани олимпичиёни кишвар ва аз кӣ интизори нишони олимпӣ шудан, фикру ақидаи коршиносони масоили варзиш ва мухлисон гуногун мебошад.
Мирхон Ҳасанов, коршиноси варзиш ва сармуҳаррири идораи иттилоотии ТВ “Варзиш” бар он назар аст, ки аз касе медал интизор нестам. Шояд ман иштибоҳ кунам, зеро ҳамин гуна соли 2016 аз Дилшод Назаров низ медал мунтазир набудам.
Аммо 10 -12 рӯз пеш аз сафар сарпарастону КМО ва дигар ниҳодҳои варзишӣ варзишгаронро бо маблағҳо ҳавасманд мекунанд, ки нодуруст аст, балки ин корро бояд давоми 4 соли омодагӣ ба бозиҳо кард, то варзишгар бо маводҳои таъминкунандаи неруи иловагӣ (онҳое, ки мамнуъ нестанд), доруворӣ таъмин буда, марҳилаи барқароршавию равонии хуб дошта бошанд”.
Аммо коршиноси дигари соҳа Маҳмуд Абдуллоев аз варзишгарони тоҷик дар Олимпиадаи Париж дар ду ришта – бокс ва ҷудо медал интизор аст.
“Одатан, дар Бозиҳои олимпӣ он варзишгароне медал мегиранд, ки дар мусобиқоти қаҳрамонии ҷаҳон пеш аз Олимпиада ҷоизадор шудаанд. Бинобар ин, муштзан Баҳодур Усмонов ва ҷудокор Сомон Маҳмадбеков, ки имсол дар мусобиқоти қаҳрамонии ҷаҳон медали биринҷӣ ба даст оварданд, дар Олимпиадаи навбатӣ имкони гирифтани медалро доранд. Дар воқеъ, варзишгарони тоҷик Расул Боқиев, Юсуф Абдусаломов, Мавзуна Чориева ва Дилшод Назаров, ки пеш аз Бозиҳои олимпӣ дар мусобиқоти қаҳрамонии ҷаҳон ҷоизадор шуда буданд, ба гирифтани медали олимпӣ мушарраф гаштанд”.
Дилшод Алсамадов, рӯзноманигор ва истифодабарандаи шабакаҳои иҷтимоӣ, дар шарҳи назарпурсии мо аз Темур Раҳимов ва Эмомалӣ Нуралӣ умеди нишони олимпиро дорад:
“Ба варзиш зиёд рағбат надорам, аммо аз нишондодҳои бадастомада эътимод ба тавонмандиҳои Темур Раҳимов ва Эмомалии Нуралӣ бештар аст. Вале, умед мекунем, ки ҳамагӣ бо ғалаба ба Ватан бозгарданд”.
Истифодабарандаи фаъоли дигари сомонаи иҷтимоии Фейсбук Ёғибекзода Нӯшервон нигоштааст, ки бештар аз ҳама аз ҷудокорон метавон интизори нишони олимпӣ шуд.
“Дар олимпиадаи гузашта бе медал мондем. Ин бор ҳадди ақал бояд 1 медал ба хазинаи олимпӣ ворид шавад. Аз навъи ҷудо аз Темур ва Сомону Эмомалӣ медал интизорем. Дар бокс ҳам имкониятҳо ҳаст”, - мегӯяд ӯ.
Агар мунсифона ба дастовардҳои охири варзишгароне, ки Тоҷикистонро дар Бозиҳои тобистонаи олимпии Париж-2024 муаррифӣ мекунанд, назар андозем, имкони соҳиби нишони олимпӣ шудани Сомон Маҳмадбеков, Эмомалии Нуралӣ ва Баҳодур Усмонов бештар аст. Темур Раҳимов ҳам, аз сабаби роҳ наёфтани рақибони сарсахташ ба мисли Тамерлан Башаев ва Инал Тасоев ба Бозиҳои олимпии имсола, метавонад натиҷаи назаррас нишон диҳад.
Дар зимн бояд гуфт, ки варзишгарони тоҷик дар Бозиҳои тобистонаи олимпӣ дар ҳайати дастаи мунтахаби Тоҷикистони соҳибистиқлол аз соли 1996 ширкат меварзанд. Мунтахаби кишвар аз Бозиҳои олимпӣ ҳамагӣ чаҳор медал (1 тилло, 1 нуқра ва 2 биринҷӣ) ба даст овардааст.
Ягона медали тиллои Тоҷикистон дар Бозиҳои олимпӣ ба гурзандоз Дилшод Назаров марбут аст. Ӯ соли 2016 дар Олимпиадаи Рио-де-Жанейрои Бразилия ба унвони қаҳрамонӣ даст ёфтааст.
Юсуф Абдусаломов соли 2008 дар Бозиҳои олимпии Пекин дар риштаи гӯштии озод дар вазни то 84 кило сазовори медали нуқра гаштааст.
Дар Олимпиадаи Пекин Расул Боқиев дар риштаи ҷудо дар вазни то 73 кило бо нишон биринҷӣ мукофотонида шуд, ки ин аввалин медали дастаи мунтахаби Тоҷикистон дар Бозиҳои олимпӣ ба шумор меравад.
Мавзуна Чориева дар Олимпиадаи Лондон-2012 дар риштаи бокс миёни занон дар вазни то 60 кило бо медали биринҷӣ сарфароз гаштааст.
Аммо дар Олимпиадаи Токио-2020 ҳамаи даҳ варзишгари тоҷик - Баҳодур Усмонов, Шаббос Неъматуллоев, Сиёвуш Зуҳуров (дар риштаи бокс), Сомон Маҳмадбеков, Акмал Муродов, Комроншоҳ Устопириён, Темур Раҳимов (дар риштаи ҷудо), Анастасия Тюрина, Олимҷон Ишонов (дар шиноварӣ) ва Илдар Аҳмадиев (варзиши сабук) ноком шуда, бе медал монданд.
НАВГОНИҲОИ ОЛИМПӢ ДАР ПАРИЖ-2024
Нуқтаи дигарро бояд қайд кард, ки пойтахти Фаронса дар иҷлосияи 131-уми Кумитаи байналмилалии олимпӣ (КБО) дар Лима (Перу) 13 сентябри соли 2017 ба ҳаққи баргузории Бозиҳои XXXIII тобистонаи олимпӣ мушарраф шудааст.
Париж, ки қаблан солҳои 1900 ва 1924 мизбони Бозиҳои тобистонаи олимпӣ шуда буд, пас аз Лондон дуввумин шаҳрест, ки се маротиба Олимпиадаи тобистонаро баргузор хоҳад кард. Дар пойтахти Англия солҳои 1908, 1948 ва 2012 Бозиҳои тобистонаи олимпӣ доир шуда буданд.
Умуман, барои Фаронса ин шашумин Олимпиада аст, ки мизбон мешавад. Дар ин кишвари аврупоӣ, инчунин, се маротиба Бозиҳои зимистонаи олимпӣ баргузор шудааст: Шамонӣ-1924, Гренобл-1968, Албертвил-1992.
Дар Олимпиадаи Париж-2024 иштироки 10500 варзишгар аз 206 кишвари ҷаҳон дар назар аст. Варзишгарон барои 329 маҷмуи медалҳо дар 32 намуди варзиш мубориза мебаранд.
Медалҳои олимпӣ ва паралимпии Париж-2024 як пораи махсуси металл доранд, ки як замон қисми бурҷи Эйфел буд. Чӯяни бурҷи Эйфел соли 1889 ҳангоми азнавсозӣ гирифта ва нигоҳ дошта мешуд, ки акнун як қисми медалҳои олимпӣ аст.
Барои Бозиҳои олимпӣ ва паралимпии Париж-2024 ҳамагӣ 5084 медал тайёр кардаанд, ки қутраш 85 мм, ғафсиаш 9,2 мм буда, дар ҳар медал 18 грамм оҳан аз бурҷи Эйфел истифода шудааст.
Вазни медали тилло 529 грамм, нишони нуқра 525 грамм ва медали биринҷӣ 455 грамм мебошад. Медалҳои тилло аз нуқра ва 1,13 дарсад тилло, медалҳои нуқра аз сад дар сад нуқра ва медалҳои биринҷӣ аз мис, руҳ ва қалъагӣ сохта шудаанд.
Маросими ифтитоҳи Бозиҳои олимпии соли 2024 дар Париж, ки 26 июл баргузор мешавад, бори аввал берун аз варзишгоҳ атрофи манораи Эйфел ва паради ҳайатҳо тариқи қаиқ қад-қади дар-ёи Сена доир мегардад. Масири шашкилометрии парад намоишҳои фарҳангӣ ва манзараҳои ёдгориҳои Парижро дар бар мегирад.
Барои ба боди фано надодани интизориҳои мардуми кишвар ба варзишгарон барору комёбӣ таманно мекунем. Бо сари баланд ва медали олимпӣ баргаштани варзишгарони меҳан орзуву омоли ҳар як тоҷику тоҷикистонист!
Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”
Эзоҳи худро нависед