ВАРЗИШ
Чоршанбе 08 Май 2024 08:50
6073
Шоҳ Ҳабибов умри бобаракати хешро сарфи таълиму тарбияи насли наврас намудааст. Пас аз хатми Донишкадаи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон ба номи С. Раҳимов зиёда аз сивупанҷ сол аст, ки ба ҳайси роҳбари муассисаҳои гуногун ва мураббӣ фаъолият намуда, шогирдони зиёдро ба воя расондааст. Айни замон чун сармураббии тими футболбоздухтарони Донишгоҳи миллии Тоҷикистон – “Гулдухтарон” фаъолият дорад. Доир ба бурду бохт, дастовардҳои футболи занонаи тоҷик бо вай суҳбате доштем.

– Футболи занона. Бисёриҳо бар он андешаанд, ки футболбозӣ кори мардон аст. Лек тавре маълум аст занон ҳам ба ин намуди варзиш рӯ овардаю комёбиҳоро ноил мегарданд. 

- Чаро не? Занон аз мардон магар чӣ камӣ доранд? Ҳарчанд ҷинси латиф маҳсуб ёбанд ҳам. Масалан, муштзанӣ, яъне боксро ҳам асосан ба ҳунарҳои мардона мансуб медонанд. Лекин биёед, дур намеравем. Духтарони тоҷикро ба ёд орем. Ҳамагӣ чанд сол пеш Мавзуна Чориева дар риштаи муштзанӣ медали олимпиро ба даст овард.  Агар ба дур назар афканем, соли 1976 Зебунисо Рустамова ҳам дар камонварӣ медали олимпиро соҳиб шуда, пасон дар мусобиқоти ҷаҳонӣ унвони қаҳрамониро ноил гашт. Пас чаро духтарони мо ба футбол рӯ наоранд? 
    
- Мутаассифона, нокомии порсолаи дастаи мунтахаби занонаи кишвар бисёр мухлисонро нороҳат кард... 

- Дуруст, суханатон ҷон дорад. Нисбати тими мунтахаби Тоҷикистон гапҳои хеле зиёд шуда буд. Порсол дар кишвари Малайзия, ҳангоми ширкат дар бозиҳои чемпионати Осиё футболбоздухтарони тоҷик ягон тимро мағлуб карда натавонистанд. Ҳатто як бозиро бо ҳисоби хеле калон бохтанд. 
Лекин ба ҳама рӯйдод аз рӯи инсоф бояд баҳо дод. Тими мунтахаби занонаи Тоҷикистон ҳамагӣ ду-се соли охир аст, ки дар бозиҳои сатҳи байналмилалӣ ширкат меварзад. Пас ҳама кор ба осонӣ даст намедиҳад. Бинед, шаҳрҳоро яку якбора намесозанд – ку? Бисёриҳоро мефорад, ки ҳама кор якбора ҳал шаваду комёбӣ дарҳол ба даст ояд. Лекин ин хел шуданаш душвор аст. Ҳатто гуфтан мумкин, ғайриимкон аст.  Баъдан агар аз рӯи инсоф гӯем, дар интихоби кадрҳо ба иштибоҳи ҷиддӣ роҳ дода шуд. Тими занонаи моро собиқ футболбози дастаи “Помир”-и даврони шӯравӣ Сулаймон Бобокалонов машқ медод. Мураббии кордон буд. Ӯ дастгирӣ наёфт, ҳатто аз вазифа сабукдӯш карданд. Намедонам бо кадом сабаб. Ва ӯ нафарест, ки аввалин дастаи занонаи футболи кишварро бо номи “Ласточка” ташкил дода буд. Номбурда руҳафтода шуда, аз варзиш тамоман канор рафт. Бо сабукраваш чун таксичӣ машғули одамкашонӣ гардид. 
 
- Яъне, гуфтан мехоҳед, ки дар интихоби кадр ба хато роҳ дода шуд?
  
- Бале, дар асл ҳамин тавр шуда буд. Ба ҷояш як занро таъин карданд. Шояд ба он хотир, ки тими занона аст. Лек ҳама корро дулоб карда партофт. Ҳарчанд мутахассис ҳам маҳсуб меёфт, лек таҷриба, малакаи роҳбарӣ надошт. Яъне аз уҳдаи кор баромада натавонист. Гуфтан мумкин тим қариб барҳам хурда буд. Ҳатто чор нафар духтарони тими мунтахаб донишгоҳ омада, дар дастаи мо ҳунарнамоӣ доштанд. 
Ноилоҷ Сулаймон Бобокалоновро боз дубора мураббӣ таъин намуданд.  Тими мунтахаби занонаи кишвар таҳти роҳбарии ӯ имсол ба Тошканд сафар карда, дар мусобиқаи сатҳи байналмилалӣ ҷои сеюмро сазовор гардид. Бобокалонов исбот карда тавонист, ки чун мутахассис кордон аст ва таҳти роҳбарии ӯ дастаи мунтахаби Тоҷикистон муваффақиятҳоро ба даст хоҳад овард.

- Бисёр хуб, вазъи тими донишгоҳ, яъне “Гулдухтарон” чӣ гуна аст? 

  - Соли 2014 бо дастгирии роҳбарияти донишгоҳ дастаи бонувони футболбозро ташкил намудем. Инак панҷ сол аст, ки даста дар мусобиқаҳои шаҳрию ҷумҳуриявӣ ширкат меварзад. Соли пешин дар чор мусобиқаи шаҳрӣ дастаи мо иштирок намуда, ба гирифтани ҷои ифтихорӣ мушарраф гашт. Имсол бошад, дар арафаи  иди бонувон - 8 март дар мусобиқаи шаҳрӣ байни шаш даста ҷои дуввумро ба даст овардем. Дар ин мусобиқа танҳо аз тими мунтахаб мағлуб шудем.
Дар донишгоҳ барои машқу тамринҳо шароити зарурӣ муҳайёст. Аъзои дастаи донишгоҳ пайваста ба тамрин машғуланд. Оянда ният дорем, боз қуллаҳои баланди варзишро фатҳ намоем. Зикр намудан бамаврид аст, ки чанд нафар варзишгардухтарони мо узви дастаи мунтахаби ҷумҳурӣ маҳсуб меёбанд. 

- Пас аз анҷоми таҳсил тақдири футболбоздухтарон чӣ мешавад? 

- Дар ҳақиқат ин масъалаи хеле ҷиддист. Хоҳу нохоҳ баъди таҳсил  аксар хатмкунандагон зодгоҳи худ бармегарданд. Ба шавҳар мебароянд. Ин ҳолат боиси барҳам хурдани тими донишгоҳ шуданаш мумкин. Пас саъй дорем, баҳри пароканда нашудани тим чораҳои зарурӣ андешем. Ду нафар аз шогирдони мо, ки яке дар факултаи фалсафа таҳсил дошт, ҳоло ба ҳайси омӯзгори варзиш дар донишгоҳ фаъолият дорад. Дигаре дар яке аз макотиби миёнаи пойтахт, чун омӯзгор ба таълиму тарбия насли наврас машғул аст. Ҳар ду дар вақти муайян омада, дар ҳайати тим машғули машқ мешаванд. Ва ҳамин тавр дар мусобиқаҳо ширкат меварзанд.
  
Аслан агар шавқу рағбат бошад, ҳама мушкилотро паси сар кардан мумкин. Умуман баъди ба шавҳар баромадану соҳиби фарзанд шудан, барои духтарон душвор аст. Рӯзгордорӣ ва тарбияи фарзанди хурдсол вақти эшонро бештар мегирад. Боз мегӯям, вақте шавқ раҳбар бошад, душвориҳо ҳалли худро меёбанд. Чунончи, дарвозабони тими мо ду фарзанди хурдсол  дорад. Хушбахтона шавҳараш ӯро хеле дастгирӣ мекунад. Яъне худ кӯдакбон шуда, ба ҳамсараш имкон медиҳад, дар мусобиқаҳо ширкат варзад. Гоҳо дарвозабони мо кӯдаконашро ҳамроҳ гирифта меорад. Ин ҷо нафароне ёфт мешаванд, ки онҳоро нигоҳубин мекунанд ва модар дарвозабон аст.  
Айни замон ба дастаи футболи духтаронаи донишгоҳ 12 нафар фаро гирифта шудаанд. Заминаи моддии мо хеле хуб буда, духтарон бо сару либоси варзишӣ ва дигар лавозимот пурра таъмин мебошанд.  
    
- Ҳар намуди варзиш хусусияти худро дорост. Чун мутахассис фарқияти футболро аз дигар намудҳои варзиш дар чӣ мебинед?
 
- Футбол маъмултарин, сермухлистарин намуди варзиш дар сайёра аст. Барои бозии футбол дар ду қисм, вақти зиёд дар майдон будан лозим. Ин аст хусусияти муҳим ва фарқкунандаи он аз дигар намудҳои варзиш. Чунин ҳолат варзишгаронро ҷисман ва руҳан мондаю абгор месозад. Аз ин хотир, нисбати писарон барои духтарон бозии футбол душворӣ дорад. Аммо ба ин нигоҳ накарда, духтарон мекӯшанд аз писарон қафо намонанд. 
Дар футболи занона чун мардона маҳдудияти сину сол мавҷуд нест. То 30-солагӣ ва аз он ҳам беш машғул шудан мумкин. То солҳои наздик ба футболи занона чандон аҳамият ҷиддӣ набуд. Хушбахтона ҳоло муносибат куллан тағйир ёфтааст. Ҳамин тавр, футболи занонаи кишвар дар ҳоли рушдёбист. Айни замон танҳо дар пойтахт панҷ дастаи занона фаъолият дорад. Дар як қатор навоҳӣ ҳам чунин дастаҳо ташкил шудааст. 
Мусобиқаҳои футболи занона аввал дар сатҳи вилоятӣ ҷараён мегирад.  Муддати як ҳафта. Пасон дар сатҳи ҷумҳуриявӣ. Ҳоло мусобиқаҳо байни наврасдухтарони 15-сола низ ҷараён мегирад. Ин имкон медиҳад ҳар чи бештар истеъдодҳо ёфт шаванд. Маҳз афзудани сафи футболбоздухтарон имкон дод, тими мунтахабат ва тими олимпӣ, ҳар кадом ҷудогона таъсис ёбанд. 
Ҳоло бо дастгирии Федератсияи футболи тоҷик лигаи футболи занона таъсис ёфтааст. Даҳ тими занонаро дар атрофи худ муттаҳид намудаю мусобиқаҳо байнашон ҷараён мегирад. 

- Маълум, ки тӯли солҳои фаъолият шогирдони зиёдро ба воя расондаед. Дар кӯча бо эшон вохурда монед,  мулоқот чӣ гуна сурат мегирад? 
 
- Ин ҳолат бисёр рӯй медиҳад. Дар кӯча маро дошта, гарму самимӣ ҳолпурсӣ мекунанд. Бовар кунед, аксарашонро намешиносам. Лекин вақте мегӯянд, ман шогирди шумо дар фалон ҷо, аз шумо таълим гирифтаам, шод мегардам. Миннатдорӣ баён мекунанд, аз он хусус ки гӯё агар ман намебудам шояд ба ягон роҳи хато мерафтанд. Яъне варзиш онҳоро аз каҷравиҳо эмин доштааст. Дар чунин мавридҳо вуҷудамро эҳсоси аҷибе фаро мегирад. Ҳатто ифтихор ҳам мекунам. Аз он ки дар тарбияи нафаре саҳми ман ҳам будааст.  

- Ба Шумо дар ин машғулияти пурифтихор, яъне омодасозии футболбоздухтарон барору комёбиҳо орзумандем. Бигузор тими занонаи кишвар номбардори Тоҷикистиони азиз гардад.

- Ташаккури зиёд. Кӯшиш мекунем, бо дастгириҳои маънавии мухлисон ва ёриҳои моддии роҳбарияти Федератсияи футболи кишвар ба дастовардҳои нав ба нав ноил шавем.  

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм