Баъди таъсиси Ҷоизаи Президент ба ғолибону ҷоизадорони мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ аксар варзишгароне, ки аз варзиш дур шуда буданд, дубора тамринро барои набард дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ оғоз бахшиданд. Далер Тураев, варзишгари тоҷик, аз намуди таэквандо (ИТФ) таъсиси Ҷоизаи Президентро барои варзишгарони тоҷик иқдоми нек арзёбӣ намуда, таъкид мекунад: “Миннатдории тамоми варзишгаронеро, ки бо мо тамрин мекунанд, ба Сарвари кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мерасонам. Баъди ин иқдом бори дигар мо эҳсос намудем, ки меҳнати мо – варзишгаронро Ҳукумати кишвар қадр мекунад. Аз ин пас мо варзишгарони касбӣ зиндагии худро аз рӯи варзиш пеш мебарем. То ин замон буданд қаҳрамонҳои ҷаҳон ба монанди Шаҳоб Баҳромов, Далер Сайфиддинов, Дилшод Сайфиддинов, Икром Ғафуров, Шаҳло Муҳаммадраҳимова аммо дар замони онҳо чунин шароиту имкониятҳо набуд. Шукронаи истиқлолияти кишвар, ки имрӯз тамоми шароит барои мо муҳайёст ва дар баробари ин ҳар дастоварде, ки варзишгарон дар мусобиқаҳои байналмилалӣ ба даст меоранд, аз ҷониби Ҳукумати кишвар қадр карда мешавад”.
Далер Тураев аз даҳсолагӣ тамринро оғоз намуда, то ин замон 12 маротиба қаҳрамони Осиё, 10 маротиба соҳиби Ҷоми Аврупо ва чор маротиба қаҳрамони ҷаҳон гардидааст. Бо Далер оид ба фаъолияти варзишиаш суҳбат оростем.
– Натоиҷе, ки то ин замон ба даст овардед, шуморо қаноатманд мекунад?
– Соли 2009 баъди қаҳрамони ҷаҳон шудан тасмим гирифтам, ки карйераи варзишии худро анҷом бахшам. Зеро ҷароҳат бардошта будаму имкони ширкат дар мусобиқаҳо набуд. Аз соли 2009 дар баробари тамрин ба тарбияи шогирдон машғул шудам. Вақте ки варзишгарон ба мусобиқаҳо мерафтанд, худро ҳамчун мураббӣ тасаввур карда наметавонистам ва зиёд мехостам, ки дубора вориди майдон шавам. Ҳамин тавр ҳам шуд ва ман боз тамринро барои иштирок дар мусобиқаҳо оғоз намудам. Ҳанӯз аз натиҷаи кори худ қаноатманд нестам.
– Онҳое ки шуморо дар ҷодаи варзиш роҳнамоӣ карданд, зиёдтар аз кадомашон розиед?
– Ин фурсатро истифода намуда, дар баробари устодонам ба падарам зиёд миннатдорӣ мекунам, ки замони хурдсолӣ ба футбол ҳам машғул будам ва падарам ҳарчанд футболбоз буд, маро фаҳмонд, ки аз футбол дида, дар таэквандо муввафақ шуданам наздиктар аст. Падарам сабаб шуд, ки ман таэквандоро интихоб намудам.
– Идеал доред?
– Замони хурдсолӣ филмҳои Брюс Лиро тамошо карда, худро дар ҷои қаҳрамони филм тасаввур мекардам. Вақте ба таэквандо қадам ниҳодам, фарқ карда наметавонистам каратеро аз таэквандо ва усулҳои каратеро истифода мебурдам. Зеро идеали ман зиёдтар усулҳои каратеро истифода мебурд. Баъди пурра огаҳ шудан аз нозукиҳои таэквандо ҳам Брюс Ли ҳамчун идаел бароям боқӣ монд.
– Бо варзишгардухтар оила барпо кардан дар нақша буд ё баъди шиносоӣ бо Сабина Ҷураева ин идея пайдо шуд?
– Сабинаро пеш мешинохтам. Ӯ аз хурдӣ зери роҳбарии Фурқат Урунов тамрин мекард. Боре мо якҷо ба мусобиқаи Осиё омодагӣ мегирифтем. Азбаски синну соли Сабина барои шиноснома гирифтан хурд буд, тасмим ҳамин хел шуд, ки акси ӯро пушти шиносномаи ман насб мекунем ва ман ҳамчун “опикун” ӯро бо худ мебарам. Сабина бо шиноснома ва насаби оилаи мо ба мусобиқа рафт. Гоҳо шӯхиомез ба Сабина мегӯям: “Он вақт сурати туро дар шиносномаи ман насб карданд ва он абадан насб шуд… ” Мо ҳар ду дар он мусобиқа бо дастгирии якдигар қаҳрамони Осиё гардидем ва нисбат ба якдигар меҳр пайдо шуд. Шукри Худо айни ҳол соҳиби як писар бо номи Амир ҳастем.
– Барои варзишгар шудани фарзандатон чӣ корҳоро анҷом медиҳед?
– Интихоби касбро ба худи ӯ мегузорем. Агар роҳи варзишро интихоб кунад, тамоми шароитро барояш муҳайё месозем. Бисёр мехоҳам, ки таэквандоро интихоб кунад, зеро ману Сабинаро таэквандо ба ҳам пайваст.
– Вақте бо Сабина суҳбат намудем, сабаби дуюмбора ба варзиш баргаштанашро пешниҳоди шумо арзёбӣ намуд. Шумо барои оянда ҳам дар варзиш монданаш розӣ ҳастед?
– Дар аввал Сабинаро барои саломатиаш ба тамрин маҷбур намудам. Зеро баъди тавлиди тифл 10 кило вазни худро аз даст дод, хӯрокхӯриаш ҳам суст буд. Вақте тамринро оғоз кард, мисли пештара барқарор шуд. Баъдан Мирсаид Яҳёев, устодамон пешниҳод кард, ки агар зид набошӣ, дар мусобиқаи ҷумҳуриявӣ Сабина иштрок кунад. Ҳамин тавр ӯ баъди чор соли аз варзиш дур шудан қаҳрамони ҷумҳурӣ ва ҳам қаҳрамони ҷаҳон шуд. Кӯшиш мекунам, ки Сабина аз варзиш дур нашавад, зеро бунёдгузори оилаамон варзиш аст.
– Варзишгар будани ҳамсаратон дар корҳои хона мушкил эҷод намекунад?
– Барои Сабина камтар мушкил аст, ду вақт тамрин, нигоҳубини кӯдак ва корҳои хона. Аз ин рӯ, ман ҳамеша кӯшиш мекунам, ки ба корҳояш ёрӣ расонам. Вақтҳои тамрини ӯ ман бо кӯдак машғул мешавам.
– Таомпазиро баъди дубора ба варзиш машғул шудани ҳамсаратон омӯхтед?
– Танҳо оши палав омода намуданро ҳамсарам худаш омӯзонида буд. Ҳар вақте аз тамрин дер ояд маҷбур аст, ки оши палав хӯрад. Аз ин рӯ, кӯшиш мекунад, ки пеш аз ҳама хӯрок омода намояд.
– Ҳолатҳое шудааст, ки бо ҳамсаратон муҳориба карда бошед?
– Ин саволро бисёриҳо медиҳанд ва мепурсанд, ки Сабина ғолиб меояд ё ман. Мо якҷо тамрин мекунем, вале муҳориба накардаем. Зеро миёни вазнҳои мо фарқияти зиёд аст.
– Дар оянда ҳар ду дар варзиш мемонед ё касби дигарро пеша мекунед?
– Ҳар ду ҳам маълумоти ҳуқуқшинос ва муҳосиб дорем, вале берун аз варзиш худро тасаввур карда наметавонам. Айни ҳол якҷо ба мусобиқаҳои Осиёву ҷаҳон омодагӣ гирифта истодаем. Барои парчами кишварро дар арсаи ҷаҳон парафшон намудан то охир дар варзиш монданиам.