Салом Душанбе - шаҳри орзуҳои ҷавонии ман. Инак боз омадам, то ки туро бо ваҳдату пирӯзият ва ободию гул-гулшукуфият ва боғистону сарсабзият табрик гӯям.

Ҳоло қадам мезанам бар-бари хиёбонҳои гулрезат. Ту маро дар ёд надорӣ. Аммо ман ба таърих ва рушди ту, зиндагиномаи ту ошноям. Инқилоб ғалаба кард. Фарзандонат ба хотири маснаду мансаб беҳтарин ва ободтарин шаҳрҳоятро ба бегонагон доданд. Худованд бори дигар иродаи тоҷикро санҷид. Тоҷик бо каланду мисрон ба офариниши шаҳр сар кард. Ба Душанбеи бекигарии Ҳисор аз чаҳор тараф тоҷикони банангу баномус ва шаҳрсоз гирд омаданд. Аз осмон тир меборид, одамон хонаҳои хешро бо девору симтӯру арматур печонида, дарҳои хешро оҳанин карда буданд, то ки аз ҷанги бародаркуш эмин монанд. Ана дар ҳамин айёми хунрезу тақдирсоз, дар айёме, ки тақдири тоҷику Тоҷикистон ҳал мешуд, “Раҳми парвардигори мо омад” (мисраъ аз устод Лоиқ), Худованд ба сари халқи бахтбаргаштаи тоҷику тоҷикистонӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро фиристод. Ҳамин ки муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Иҷлосияи XVI –уми Шӯрои Олии Тоҷикистон баромад карданд, банда дар симои эшон наҷотбахши мардуми Тоҷикистонро дидам. Ин ҷо дар бораи қаҳрамониҳои сарвар чизе гуфтанӣ нестам, аммо ҳамин ки пайи мубораки эшон ба шаҳри Душанбе расид, хаёлам шаҳри хуфта бедор шуд. Аз рӯзҳои нахуст ободонӣ, созандагӣ, бунёдкорӣ сар шуд. Дар рушду тараққӣ ва ободонии Душанбе хизматҳои собиқ шаҳрдоронро ҳам набояд фаромӯш кард.

Душанбе. Ростӣ, роҳҳои махуф ва дуру дароз имкон намедиҳад, зуд - зуд ба дидорат оям. Чандин сол аз як гӯшаи дури кӯҳистон ба воситаи оинаи нилгун ҳар як навигариатро медидам. Сано бодо Пешвои миллатро, ки тавонист, кохи “Наврӯз”, кохи “Сомон”, Китобхонаи миллӣ, Осорхонаи миллӣ, Театри миллӣ созанд ва ҳазорҳо иншоотро ба таври замонавӣ оро диҳанд.

Диди нек, назари нек, пиндори нек Рустами Эмомалиро ба оламиён чун ҷавонтарин шаҳрдор муаррифӣ кард. Рустам бо бозуи рустамона Душанберо чун хонаи умеди форсизабонони дунё аз нав сохт. Ҳоло афғонии ғариб ва эронии овораи Эрон ба Душанбе ояд, дар симои ин боғшаҳр Кобулу Теҳронро мебинад. “Душанбе бӯйи Шероз, Исфаҳон, Қандаҳор, Балх, Ҳирот мекунад”, - борҳо навиштаанд донишмандони афғону эрон, ки дур аз Ватан афтодаанд. Ягон нафар дар ободонии Душанбе хидматҳои шаҳрдори ҷавонро инкор карда наметавонад.
Душанбе ба таври афсонавӣ рушд мекунад. Хуб аст, ки шаҳрдор муҳтарам Рустами Эмомалӣ кохи Ваҳдат, чойхонаи Роҳат, биноҳои донишгоҳҳои аграрӣ, омӯзгорӣ, тиббӣ, театрҳои ба номи Абулқосим Лоҳутӣ ва Садриддин Айниро азнавсозӣ карданд. Чунки ин биноҳои таърихианд ва меъмории солҳои 40-50-уми асри XX-ро дар худ таҷассум кардаанд. Агар мо бо шаҳрҳои Парижу Лондон таваҷҷуҳ карда бошем, бархе иморатҳои таърихиро нигоҳ доштанд ва аз иқдоми шаҳрдор пайдост, ки биноҳои таърихиро нигоҳ доштаанд.

Мавқеъ, устуворӣ ва матонати Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистон, аз ҷумла Душанберо аз фаношавӣ нигоҳ дошт. Санги асоси бозсозии Душанберо дар даврони истиқлолият муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гузоштанд. Сохтмони боғҳои фарҳангӣ, гулгашту хиёбонҳои ҳамешасабз идеяи Сарвари давлат бошад, шаҳрдор Рустами Эмомалӣ ин ҳамаро дар амал татбиқ кард.
Шояд барои шаҳрнишинон он қадар аён набошад, аммо барои камина, ки дер-дер ба Душанбе меоям, ҳар иморат, кӯча, бино, хиёбони ин шаҳри зебо зеботар шудааст. Як чиз маро ба ҳайрат меорад. Устод Лоиқ “Ушшоқи Душанбе”-ро навишт, Юсуф Акобиров романи “Норак“, Муҳиддин Хоҷаев “Об рӯшноӣ” ва нависандагону шоирони мо дар васфи ҷӯи калони Ҳисор, сохтмони Вахш ва ғайра китобҳо навиштаанд. Месазад, ки васфи Душанберо сароид, чуноне ки Боқӣ Раҳимзода “Республикаи ман”- ро навишта буд. Куҷоянд филмофарони мо, ки Душанберо бо тамоми назокаташ пешкаши ҷаҳониён намоянд?
Дар кӯчаҳои Душанбе қадам мезанаму ҳолати онро дар солҳои 90 – уми асри пешин ба хотир меорам. Он вақт шоири дардошно Ашӯр Сафар гуфта буд: “Як бори дигар ханда ба лаб мешуда бошад...”.

Холмурод САФАРЗОДА,
узви Иттифоқи
журналистони Тоҷикистон,
шаҳри Панҷакент