СИЁСАТ
Ҷумъа 01 Ноябр 2024 04:59
Ҷаҳони муосир рӯзе нест, ки даргири ҳодисае нашавад. Ҳар рӯз мо тариқи расонаҳо шоҳиди воқеаҳои хушу нохуш дар нуқоти мухталифи ҷаҳон мешавем. Аз расонаҳои иттилоотӣ ба мо маълум мегардад, ки имрӯз ҷаҳон бо ҳама паҳноӣ, вусъат, азамат ва бузургии худ барои соҳибқудратон тангӣ мекунад. Ҳар яке дар баробари дигаре мекӯшад, ки дар харобазор кардани нуқтае аз дунё, ноором сохтани гӯшае аз ҷаҳон, безобита намудани аҳолии давлате ва дар маҷмӯъ нигарон сохтани ҷомеаи ҷаҳонӣ пешгомтар бошад. Вале ба ҳамагон маълум аст, ки аз нимаи дуюми асри гузашта сар карда, оҳиста – оҳиста ҷанги гарм характери дуюмдараҷа касб кард. Тамоми давлатҳои соҳибқудрат имрӯзҳо эътироф намуданд, ки ҳама гуна иқтидори ҷангӣ ва доштани тамоми намуди силоҳҳо, назди қудрати иттилоот оҷизӣ мекашад. Ин аст, ки соҳибқудратон барои боз ҳам муаррифӣ намудани иқтидор ва қувваи худ ва ба ин восита пештоз будан дар ҳаракатҳои сиёсӣ аз иттилоот кор мегиранд. Дар ин росто дастгирӣ ва таваҷҷуҳ ба ин самт ва замина гузоштани расонаҳои пуриқтидор, таҳияи барномаҳои таҳлилию пурмазмун аз ҳадафҳои асосии фаъолияти сиёсӣ дар кишварҳои пуриқтидор гардидааст.
Гуфтан ҷоиз аст, ки имрӯз расонаҳо муҳаррик ва иқтидори сиёсии кишварҳои ҷаҳон мебошанд. Чун ҷаҳони иттилоот шароит фароҳам меорад, ки давлатҳо бо истифода аз фаъолияти рӯзмарра ва самаронкии оҷонсиҳо ва расонаҳои муқтадир ба ҷомеаи ҷаҳонӣ таъсири равонӣ расонида, ба ин васила афкори онҳоро дар қолаби хостаашон шакл диҳанд.
Ба мо маълум аст, ки хатари ҷангҳои иттилоотӣ чандин баробар аз хатари ҷангҳои яроқӣ зиёдтар аст. Чун дар набардҳои иттилоотӣ дар аксари ҳолаҳо самту нишони дақиқ нест. Балки ҳадафҳо бе сарҳад ба суроғи давлатҳои аз лиҳози муқовимат дар муқобили иттилоот суст мераванд. Аз ҳамин зовия тамоми давлатҳои ҷаҳон саъй мекунанд, ки дар муқобили ин ҷанги муассир ва хатарзо ҳамеша тайёрӣ ва омодагии ҷиддӣ бинанд ва барои истодагарӣ кардан дар муқобили мавҷҳои ҷанги иттилоотӣ тамоми чораҳоро андешанд.
Дар ин раванд нақши барномаҳои аз лиҳози мазмун ва моҳият баланд ва наздик ба ҷомеа нақши созгор доранд. Маҳз барномаҳое, ки фарогири мавзӯоти муҳим ва дархӯр бо ҳалли мушкилиҳои замонанд, метавонанд, ҷомеаро аз ҳар гуна хатарҳои равонӣ ба воситаи иттилоот эмин нигоҳ доранд. Барномаҳое, ки дар маҳаки худ ҳифзи арзишҳои умумибашарӣ, нигоҳ доштани ҳувияти инсонмеҳварӣ, пос доштани сулҳу салоҳ дар дунёро ҷой додаанд, дар ин раванд, муҳиммияти бешро касб мекунанд.
Дар шароити ҷангҳои иттилоотӣ барномаҳое бояд фаъолият кунанд, ки бо таҳлил ва баррасии муҳимтарин масоили рӯзи ҷаҳон ба бинандаи заккӣ ҳушдор диҳад, ки зиракии сиёсиро ҳамеша нигоҳ дорад.
Аз ҷумлаи ҳамин гуна барномаҳо дар фазои иттилоотии Тоҷикистон барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” аз Телевизиони “Тоҷикистон” мебошад, ки аз фаъолияташ 9 сол сипарӣ гардид. Барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” чун барномаи муаллифӣ аз 7-уми феврали соли 2012 то кунун дар Телевизиони “Тоҷикистон” фаъолият дорад. Зиёда аз 650 нашри барнома дар маркази худ масоили мубрами байналмилалии чун терроризм, ифротгароӣ, ҷангу норомӣ, фақру гурусангӣ, таҳдидҳои дигаргуншавии иқлим, муҳоҷирати иҷборӣ, ҳаёти гурезагон, ғарқу ҳалокати онҳо ва ба ин монандро ба таҳлил кашидааст.
Маҳз мутамарказ кунонидани барнома бо навоварию ҷолибсозӣ ва мубрамияту идеяҳои тоза аст, ки он тӯли 9 сол бе танаффус бо фаро гирифтани аудиторияи васеъ, аз Тоҷикистон ва ҷаҳон, фаъолияти созгор дорад. Дар ҳар нашри ин барнома мо шоҳиди баррасии як масъалаи тоза ва мубрам мегардем. Муаллиф бо тарзи қиёсгузорӣ ҳодисаҳои пурдаҳшати давлатҳои ҷангазадаро ба риштаи таҳлил кашида, ба бинандаи закӣ нишон медиҳад, ки ҷаҳони муосир дар лобалои нузукие қарор дорад, ки ҳар дақиқаву сония метавонад хатаре сар занад.
Ба такъкиди Фатҳиддин Замон - муаллиф ва ровии барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” дар муборизаҳои иттилоотӣ чунин барномаҳо нақши калидӣ дошта метавонанд. Тавассути асноду рақам ва далелҳо мо дар барнома собит мекунем, ки кишвари мо дар муддати кӯтоҳ ба кадом дастовардҳо ноил гардид. Ӯ мегӯяд: “Дар шароити кунунӣ дар телевизионҳои давлатӣ, бахусус, дар Телевизиони “Тоҷикистон” чунин як барнома, бо чунин шаклу усулу ҷаҳонбинӣ хеле зарур аст. Ба мушоҳида мерасад, ки дар аксар давлатҳои соҳибистиқлол имрӯз телевизионҳои миллию давлатӣ дар худ барномаҳоеро ҷой додаанд, ки бо таҳлилҳои амиқ манфиатҳои миллию давлатиро ба назар гирифта, барои огоҳии мардум ва боло бурдани шуур ва ҷаҳонбинии халқ хизмат мекунанд”.
Воқеан дар замони кунунӣ, ки бархӯрди тамаддунҳо ва нестшавии фарҳангҳо таҳдиди ҳаррӯзаи кишварҳост, истодагарӣ кардан бо иттилооти муқтадир ва ҷавобгӯ бисёр муҳим аст.
Ҳар пахши барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” собит мекунад, ки дар дунёи пуртазоду пурмубориза, ки ҳар гурӯҳ барои манфиати худ кор кунад, ҳадафаш хизмат барои осоиштагӣ ва оромии кулли инсоният аст. Муаллифи ин барнома кӯшиш мекунад, ки ободиҳои кишвар, сиёсати хориҷӣ, таъмини сулҳи ҷаҳонӣ, амнияти экологии сайёра, таъмини оби ошомиданӣ, умуман, ҷойгоҳи байналмилалии Тоҷикистонро дар арсаи ҷаҳонӣ ба бинанда нишон диҳад. Дар маҷмӯъ, ҷавҳари асосии барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” хидмат ба Тоҷикистони соҳибистиқлол мебошад. Инчунин, даъвати насли ҷавон ба худшиносии миллӣ ва мубориза алайҳи терроризму ифротгароӣ аз дидгоҳҳои асосии барнома аст.
Яке аз усулҳои хоси барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” ба тариқи қиёсгузорӣ пешниҳод намудани гузоришҳост. Ин яке аз усулҳоест, ки бинанда худ хулоса мебарорад ва ин тарзи пешниҳоди барнома дар телевизион таъсирнокиро дучанд мекунад.
Яке аз сабабҳои пойдории барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” ҳам маҳз дар ҳамин аст, ки ҳадаф ва ҳастиву ҷавҳари аслии онро ҳифзи арзишҳои миллию давлатӣ, дифоъ аз манфиатҳои миллӣ, хидмати шоиста барои насл ва фарзандони Тоҷикистон, хидмат барои сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукумат, хидмат барои пос доштани фарҳанг, анъана ва суннатҳои тоҷикона, ки дар пайвастагӣ шакл гирифтани афкори ҷомеаро ташкил медиҳад, ташкил медиҳад. Имрӯзҳо ҷавонони зиёде ба телевизион барои омӯхтани тарзу усули кор ва нозукиҳои омода намудани барномаи мазкур мераванд. Ин гувоҳи он аст, ки “Тоҷикистон ва ҷаҳон” таъсири худро дар тағйирпазирии афкори умум дар ҷомеаи мо гузоштааст.
Дар айни ҳол, ки Тоҷикистон дар қиболи паёмадҳои шадиди иттилоотӣ қарор дорад, барномаи сиёсиву таҳлилие чун “Тоҷикистон ва ҷаҳон” метавонад ҷомеаи тоҷикро ба асли воқеаияти давр ошно созад. Дар замони муборизаҳои шадиди иттилоотӣ таҳия ва пахши чунин барномаҳо, ки дар ғояи ҳимояи манфиатҳои милливу давлатӣ, якпорчагии Тоҷикистон, ҳифзи мероси фарҳангиву таърихӣ шакл мегиранд, ногузир аст. Чуноне худи муаллиф мегӯяд: “Замоне расидааст, ки бояд бо барномаҳои баландмазмун ва фарогири аудиторияи беруна равандҳои сиёсию иқтисодӣ ва фарҳангию маданиро таҳлил намоем. Ҷаҳони муосир аз мо тақозо мекунад, ки мо ҳам бояд баробари кишварҳои абарқудрат муқовимати иттилоотӣ нишон диҳем. Ҳамчунин барномаҳое пешкаши бинанда созем, ки алайҳи бадгӯию сияҳгуфторӣ, душмании бегонагон ва хоиноне бошад, ки ҳаргиз ободии Тоҷикистонро дидан намехоҳанд”.
Хуршед МАВЛОНОВ,
рӯзноманигор
Гуфтан ҷоиз аст, ки имрӯз расонаҳо муҳаррик ва иқтидори сиёсии кишварҳои ҷаҳон мебошанд. Чун ҷаҳони иттилоот шароит фароҳам меорад, ки давлатҳо бо истифода аз фаъолияти рӯзмарра ва самаронкии оҷонсиҳо ва расонаҳои муқтадир ба ҷомеаи ҷаҳонӣ таъсири равонӣ расонида, ба ин васила афкори онҳоро дар қолаби хостаашон шакл диҳанд.
Ба мо маълум аст, ки хатари ҷангҳои иттилоотӣ чандин баробар аз хатари ҷангҳои яроқӣ зиёдтар аст. Чун дар набардҳои иттилоотӣ дар аксари ҳолаҳо самту нишони дақиқ нест. Балки ҳадафҳо бе сарҳад ба суроғи давлатҳои аз лиҳози муқовимат дар муқобили иттилоот суст мераванд. Аз ҳамин зовия тамоми давлатҳои ҷаҳон саъй мекунанд, ки дар муқобили ин ҷанги муассир ва хатарзо ҳамеша тайёрӣ ва омодагии ҷиддӣ бинанд ва барои истодагарӣ кардан дар муқобили мавҷҳои ҷанги иттилоотӣ тамоми чораҳоро андешанд.
Дар ин раванд нақши барномаҳои аз лиҳози мазмун ва моҳият баланд ва наздик ба ҷомеа нақши созгор доранд. Маҳз барномаҳое, ки фарогири мавзӯоти муҳим ва дархӯр бо ҳалли мушкилиҳои замонанд, метавонанд, ҷомеаро аз ҳар гуна хатарҳои равонӣ ба воситаи иттилоот эмин нигоҳ доранд. Барномаҳое, ки дар маҳаки худ ҳифзи арзишҳои умумибашарӣ, нигоҳ доштани ҳувияти инсонмеҳварӣ, пос доштани сулҳу салоҳ дар дунёро ҷой додаанд, дар ин раванд, муҳиммияти бешро касб мекунанд.
Дар шароити ҷангҳои иттилоотӣ барномаҳое бояд фаъолият кунанд, ки бо таҳлил ва баррасии муҳимтарин масоили рӯзи ҷаҳон ба бинандаи заккӣ ҳушдор диҳад, ки зиракии сиёсиро ҳамеша нигоҳ дорад.
Аз ҷумлаи ҳамин гуна барномаҳо дар фазои иттилоотии Тоҷикистон барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” аз Телевизиони “Тоҷикистон” мебошад, ки аз фаъолияташ 9 сол сипарӣ гардид. Барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” чун барномаи муаллифӣ аз 7-уми феврали соли 2012 то кунун дар Телевизиони “Тоҷикистон” фаъолият дорад. Зиёда аз 650 нашри барнома дар маркази худ масоили мубрами байналмилалии чун терроризм, ифротгароӣ, ҷангу норомӣ, фақру гурусангӣ, таҳдидҳои дигаргуншавии иқлим, муҳоҷирати иҷборӣ, ҳаёти гурезагон, ғарқу ҳалокати онҳо ва ба ин монандро ба таҳлил кашидааст.
Маҳз мутамарказ кунонидани барнома бо навоварию ҷолибсозӣ ва мубрамияту идеяҳои тоза аст, ки он тӯли 9 сол бе танаффус бо фаро гирифтани аудиторияи васеъ, аз Тоҷикистон ва ҷаҳон, фаъолияти созгор дорад. Дар ҳар нашри ин барнома мо шоҳиди баррасии як масъалаи тоза ва мубрам мегардем. Муаллиф бо тарзи қиёсгузорӣ ҳодисаҳои пурдаҳшати давлатҳои ҷангазадаро ба риштаи таҳлил кашида, ба бинандаи закӣ нишон медиҳад, ки ҷаҳони муосир дар лобалои нузукие қарор дорад, ки ҳар дақиқаву сония метавонад хатаре сар занад.
Ба такъкиди Фатҳиддин Замон - муаллиф ва ровии барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” дар муборизаҳои иттилоотӣ чунин барномаҳо нақши калидӣ дошта метавонанд. Тавассути асноду рақам ва далелҳо мо дар барнома собит мекунем, ки кишвари мо дар муддати кӯтоҳ ба кадом дастовардҳо ноил гардид. Ӯ мегӯяд: “Дар шароити кунунӣ дар телевизионҳои давлатӣ, бахусус, дар Телевизиони “Тоҷикистон” чунин як барнома, бо чунин шаклу усулу ҷаҳонбинӣ хеле зарур аст. Ба мушоҳида мерасад, ки дар аксар давлатҳои соҳибистиқлол имрӯз телевизионҳои миллию давлатӣ дар худ барномаҳоеро ҷой додаанд, ки бо таҳлилҳои амиқ манфиатҳои миллию давлатиро ба назар гирифта, барои огоҳии мардум ва боло бурдани шуур ва ҷаҳонбинии халқ хизмат мекунанд”.
Воқеан дар замони кунунӣ, ки бархӯрди тамаддунҳо ва нестшавии фарҳангҳо таҳдиди ҳаррӯзаи кишварҳост, истодагарӣ кардан бо иттилооти муқтадир ва ҷавобгӯ бисёр муҳим аст.
Ҳар пахши барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” собит мекунад, ки дар дунёи пуртазоду пурмубориза, ки ҳар гурӯҳ барои манфиати худ кор кунад, ҳадафаш хизмат барои осоиштагӣ ва оромии кулли инсоният аст. Муаллифи ин барнома кӯшиш мекунад, ки ободиҳои кишвар, сиёсати хориҷӣ, таъмини сулҳи ҷаҳонӣ, амнияти экологии сайёра, таъмини оби ошомиданӣ, умуман, ҷойгоҳи байналмилалии Тоҷикистонро дар арсаи ҷаҳонӣ ба бинанда нишон диҳад. Дар маҷмӯъ, ҷавҳари асосии барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” хидмат ба Тоҷикистони соҳибистиқлол мебошад. Инчунин, даъвати насли ҷавон ба худшиносии миллӣ ва мубориза алайҳи терроризму ифротгароӣ аз дидгоҳҳои асосии барнома аст.
Яке аз усулҳои хоси барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” ба тариқи қиёсгузорӣ пешниҳод намудани гузоришҳост. Ин яке аз усулҳоест, ки бинанда худ хулоса мебарорад ва ин тарзи пешниҳоди барнома дар телевизион таъсирнокиро дучанд мекунад.
Яке аз сабабҳои пойдории барномаи “Тоҷикистон ва ҷаҳон” ҳам маҳз дар ҳамин аст, ки ҳадаф ва ҳастиву ҷавҳари аслии онро ҳифзи арзишҳои миллию давлатӣ, дифоъ аз манфиатҳои миллӣ, хидмати шоиста барои насл ва фарзандони Тоҷикистон, хидмат барои сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукумат, хидмат барои пос доштани фарҳанг, анъана ва суннатҳои тоҷикона, ки дар пайвастагӣ шакл гирифтани афкори ҷомеаро ташкил медиҳад, ташкил медиҳад. Имрӯзҳо ҷавонони зиёде ба телевизион барои омӯхтани тарзу усули кор ва нозукиҳои омода намудани барномаи мазкур мераванд. Ин гувоҳи он аст, ки “Тоҷикистон ва ҷаҳон” таъсири худро дар тағйирпазирии афкори умум дар ҷомеаи мо гузоштааст.
Дар айни ҳол, ки Тоҷикистон дар қиболи паёмадҳои шадиди иттилоотӣ қарор дорад, барномаи сиёсиву таҳлилие чун “Тоҷикистон ва ҷаҳон” метавонад ҷомеаи тоҷикро ба асли воқеаияти давр ошно созад. Дар замони муборизаҳои шадиди иттилоотӣ таҳия ва пахши чунин барномаҳо, ки дар ғояи ҳимояи манфиатҳои милливу давлатӣ, якпорчагии Тоҷикистон, ҳифзи мероси фарҳангиву таърихӣ шакл мегиранд, ногузир аст. Чуноне худи муаллиф мегӯяд: “Замоне расидааст, ки бояд бо барномаҳои баландмазмун ва фарогири аудиторияи беруна равандҳои сиёсию иқтисодӣ ва фарҳангию маданиро таҳлил намоем. Ҷаҳони муосир аз мо тақозо мекунад, ки мо ҳам бояд баробари кишварҳои абарқудрат муқовимати иттилоотӣ нишон диҳем. Ҳамчунин барномаҳое пешкаши бинанда созем, ки алайҳи бадгӯию сияҳгуфторӣ, душмании бегонагон ва хоиноне бошад, ки ҳаргиз ободии Тоҷикистонро дидан намехоҳанд”.
Хуршед МАВЛОНОВ,
рӯзноманигор
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед