МАОРИФ ВА ИЛМ
Панҷшанбе 02 Май 2024 07:29
Рушди илму маориф омили аслии соҳибдонишу соҳибмаърифат гардидани насли наврасу ҷавон буда, инчунин он заминаи рушди тамоми соҳаҳо дониста мешавад. Хушбахтона, дар Тоҷикистон бо таваҷҷуҳи пайвастаи Ҳукумати кишвар соҳаи маориф рушду инкишоф ёфта, дастовардҳои соҳаи мазкур дар ҳоли афзоиш аст.
Имрӯз барои наврасону ҷавонони кишвар кулли шароитҳои мусоиди илмомӯзӣ фароҳам гардида, дар ин самт танҳо аз имкониятҳои мазкур самаранок истифода кардан лозим асту халос. Солҳои охир зери сиёсати маорифпарваронаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муваффақиятҳои беназир ноил гардида истодаанд. Далели ин гуфтаҳо бештар гардидани иштироки онҳо дар озмуну олимпиадаҳои сатҳи ҷумҳуриявию байналмилалӣ ва афзудани дастовардҳо мебошад.
Бино ба таъкиди Муассисаи давлатии “Маркази ҷумҳуриявии дарёфт ва рушди истеъдодҳо” соли 2019 аз муассисаҳои таълимии кишвар 468 хонанда дар 31 олимпиадаи байналмилалӣ, аз қабили 15-умин олимпиадаи байналмилалии Жаутиков “15th International Zhautykov Olympiad 2019”, Олимпиадаи лоиҳавии байналмилалӣ ба номи У. Жалдосбеков, Олимпиадаи байналмилалӣ аз фанни математика ва роботсозӣ “8th International Math challenge Olympiad 2019”, Олимпиадаи байналмилалии лоиҳавии “INFOMATRIX 2019”, 50-умин Олимпиадаи ҷаҳонӣ аз фанни физика “50th IPhO 2019”, 60-умин Олимпиадаи ҷаҳонӣ аз фанни математика “60th IMO 2019”, Олимпиадаи байналмилалии “Озмоишгоҳи омодагии истеъдодҳо 2019” ва Олимпиадаи байналмилалии илмӣ барои наврасон аз фанҳои физика, химия ва биология “16th IJSO-2019” иштирок намуданд.
Хонандагони тоҷик дар 31 олимпиадаи байналмилалӣ, ки дар давлатҳои Қазоқистон, Беларус, Тайланд, Русия, Малайзия, Руминия, Италия, Ҳиндустон, Латвия, ИМА, Исроил, Маҷористон, Англия, Ӯзбекистон, Франсия, Африқои Ҷанубӣ, Озарбойҷон, Кореяи Ҷанубӣ, Туркия ва Қатар баргузор гардиданд, бо иштироки фаъолонаи хеш тавонистанд, ки сазовори 251 медал, аз ҷумла 67 медали тилло, 66 медали нуқра ва 118 медали биринҷӣ шаванд.
Масъулин мегӯянд, маҳз таваҷҷуҳи Ҳукумати ҷумҳурӣ ва Вазорати маориф ва илми кишвар дар самти рушди соҳаи маориф ва дарёфти хонандагони болаёқат имкон дод, ки хонандагони тоҷик дар олимпиадаҳои байналмилалӣ иштирок намуда, бо дастовардҳои худ Парчами Тоҷикистони азизамонро миёни кишварҳои дигар баланд бардоранду онро ба ҷаҳониён муаррифӣ созанд.
Агар хонандагони тоҷик соли 2018 дар 22 олимпиадаи байналмилалӣ иштирок намудаву сазовори 56 ҷои аввал гардида бошанд, пас ин нишондод дар соли 2019 афзуда, онҳо дар 31 олимпиадаи байналмилалӣ ширкат варзидаву 67 ҷои аввалро ба даст овардаанд, ки ин худ шаҳодати рушди соҳаи маориф мебошад.
Ба иттилои Муассисаи давлатии “Маркази ҷумҳуриявии дарёфт ва рушди истеъдодҳо” аз рўи нишондодҳои умумӣ соли 2019 дар олимпиадаҳои байналмилалӣ хонандагони муассисаҳои таҳсилоти умумиии шаҳри Душанбе 172 ҷои ифтихорӣ (44 медали тилло, 51 медали нуқра, 76 медали биринҷӣ), вилояти Суғд 56 ҷои ифтихорӣ (21, медали тилло, 14 медали нуқра, 21 медали биринҷӣ), шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ 16 ҷои ифтихорӣ (2 медали тилло, 14 медали биринҷӣ) ва вилояти Хатлон 7 ҷои ифтихорӣ (1 медали нуқра, 6 медали биринҷӣ) – ро ба даст овардаанд.
Аз миёни муассисаҳои таълимие, ки соли сипаригардида, хонандагонашон дар олимпиадаҳои байналмилалӣ иштирок намудаанд, панҷ муассисаи таълимии фаъол, инҳо Муассисаи давлатии таълимии “Литсей-интернати президентӣ барои кўдакони болаёқати Ҷумҳурии Тоҷикистон”, Муассисаи таълимии давлатии “Мактаби байналмилалии президентӣ” дар шаҳри Душанбе, Муассисаи таълимии хусусии литсей-интернати тоҷикӣ-русии “Ҳотам ва ПВ” дар шаҳри Душанбе, Муассисаи таълимии давлатии “Мактаби президентӣ барои хонандагони болаёқат” дар шаҳри Бӯстон ва Муассисаи давлатии таълимии “Литсей барои хонандагони болаёқат” дар шаҳри Душанбе мебошанд.
Ба таъкиди масъулини соҳа натиҷаи олимпиадаҳои байналмилалии фаннӣ ва лоиҳавии хонандагони муассисаҳои таҳсилоти умумӣ нишон дод, ки бо назардошти сол то сол муҳайё гардидани шароити таълиму тарбия дар муассисаҳои таълимӣ иштироки хонандагон дар озмуну олимпиадаҳо зиёд гашта, сатҳи дониши хонандагон нисбати солҳои гузашта беҳтар гардидааст. Аммо ҷиҳати боз ҳам хуб омода намудани хонандагон ба озмуну олимпиадаҳои гуногуни байналмилалию ҷаҳонӣ аз омӯзгорони муассисаҳои таълимӣ омодагии ҳамаҷониба тақозо мегардад.
Дар воқеъ, омили зиндагии шоиста ва хушбахтии инсон аз беҳтарин сармояи инсонӣ – фазлу дониш сарчашма гирифта, ҳар нафаре, ки соҳибдонишу соҳибмаърифат аст, ҳаёти хуберо соҳиб мешаваду дорои ҷойгоҳи хеш дар ҷомеа мегардад. Аз ин рӯ, наврасону ҷавонони моро лозим аст, аз имкониятҳои фаррохе, ки ҷиҳати дониш андӯхтан аз тарафи Ҳукумати ҷумҳурӣ муҳайё гардидааст, мақсаднок истифода намоянду дониш омӯзанд ва саҳмгузори рушди имрӯзу фардои меҳан бошанд.
Имрӯз барои наврасону ҷавонони кишвар кулли шароитҳои мусоиди илмомӯзӣ фароҳам гардида, дар ин самт танҳо аз имкониятҳои мазкур самаранок истифода кардан лозим асту халос. Солҳои охир зери сиёсати маорифпарваронаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муваффақиятҳои беназир ноил гардида истодаанд. Далели ин гуфтаҳо бештар гардидани иштироки онҳо дар озмуну олимпиадаҳои сатҳи ҷумҳуриявию байналмилалӣ ва афзудани дастовардҳо мебошад.
Бино ба таъкиди Муассисаи давлатии “Маркази ҷумҳуриявии дарёфт ва рушди истеъдодҳо” соли 2019 аз муассисаҳои таълимии кишвар 468 хонанда дар 31 олимпиадаи байналмилалӣ, аз қабили 15-умин олимпиадаи байналмилалии Жаутиков “15th International Zhautykov Olympiad 2019”, Олимпиадаи лоиҳавии байналмилалӣ ба номи У. Жалдосбеков, Олимпиадаи байналмилалӣ аз фанни математика ва роботсозӣ “8th International Math challenge Olympiad 2019”, Олимпиадаи байналмилалии лоиҳавии “INFOMATRIX 2019”, 50-умин Олимпиадаи ҷаҳонӣ аз фанни физика “50th IPhO 2019”, 60-умин Олимпиадаи ҷаҳонӣ аз фанни математика “60th IMO 2019”, Олимпиадаи байналмилалии “Озмоишгоҳи омодагии истеъдодҳо 2019” ва Олимпиадаи байналмилалии илмӣ барои наврасон аз фанҳои физика, химия ва биология “16th IJSO-2019” иштирок намуданд.
Хонандагони тоҷик дар 31 олимпиадаи байналмилалӣ, ки дар давлатҳои Қазоқистон, Беларус, Тайланд, Русия, Малайзия, Руминия, Италия, Ҳиндустон, Латвия, ИМА, Исроил, Маҷористон, Англия, Ӯзбекистон, Франсия, Африқои Ҷанубӣ, Озарбойҷон, Кореяи Ҷанубӣ, Туркия ва Қатар баргузор гардиданд, бо иштироки фаъолонаи хеш тавонистанд, ки сазовори 251 медал, аз ҷумла 67 медали тилло, 66 медали нуқра ва 118 медали биринҷӣ шаванд.
Масъулин мегӯянд, маҳз таваҷҷуҳи Ҳукумати ҷумҳурӣ ва Вазорати маориф ва илми кишвар дар самти рушди соҳаи маориф ва дарёфти хонандагони болаёқат имкон дод, ки хонандагони тоҷик дар олимпиадаҳои байналмилалӣ иштирок намуда, бо дастовардҳои худ Парчами Тоҷикистони азизамонро миёни кишварҳои дигар баланд бардоранду онро ба ҷаҳониён муаррифӣ созанд.
Агар хонандагони тоҷик соли 2018 дар 22 олимпиадаи байналмилалӣ иштирок намудаву сазовори 56 ҷои аввал гардида бошанд, пас ин нишондод дар соли 2019 афзуда, онҳо дар 31 олимпиадаи байналмилалӣ ширкат варзидаву 67 ҷои аввалро ба даст овардаанд, ки ин худ шаҳодати рушди соҳаи маориф мебошад.
Ба иттилои Муассисаи давлатии “Маркази ҷумҳуриявии дарёфт ва рушди истеъдодҳо” аз рўи нишондодҳои умумӣ соли 2019 дар олимпиадаҳои байналмилалӣ хонандагони муассисаҳои таҳсилоти умумиии шаҳри Душанбе 172 ҷои ифтихорӣ (44 медали тилло, 51 медали нуқра, 76 медали биринҷӣ), вилояти Суғд 56 ҷои ифтихорӣ (21, медали тилло, 14 медали нуқра, 21 медали биринҷӣ), шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ 16 ҷои ифтихорӣ (2 медали тилло, 14 медали биринҷӣ) ва вилояти Хатлон 7 ҷои ифтихорӣ (1 медали нуқра, 6 медали биринҷӣ) – ро ба даст овардаанд.
Аз миёни муассисаҳои таълимие, ки соли сипаригардида, хонандагонашон дар олимпиадаҳои байналмилалӣ иштирок намудаанд, панҷ муассисаи таълимии фаъол, инҳо Муассисаи давлатии таълимии “Литсей-интернати президентӣ барои кўдакони болаёқати Ҷумҳурии Тоҷикистон”, Муассисаи таълимии давлатии “Мактаби байналмилалии президентӣ” дар шаҳри Душанбе, Муассисаи таълимии хусусии литсей-интернати тоҷикӣ-русии “Ҳотам ва ПВ” дар шаҳри Душанбе, Муассисаи таълимии давлатии “Мактаби президентӣ барои хонандагони болаёқат” дар шаҳри Бӯстон ва Муассисаи давлатии таълимии “Литсей барои хонандагони болаёқат” дар шаҳри Душанбе мебошанд.
Ба таъкиди масъулини соҳа натиҷаи олимпиадаҳои байналмилалии фаннӣ ва лоиҳавии хонандагони муассисаҳои таҳсилоти умумӣ нишон дод, ки бо назардошти сол то сол муҳайё гардидани шароити таълиму тарбия дар муассисаҳои таълимӣ иштироки хонандагон дар озмуну олимпиадаҳо зиёд гашта, сатҳи дониши хонандагон нисбати солҳои гузашта беҳтар гардидааст. Аммо ҷиҳати боз ҳам хуб омода намудани хонандагон ба озмуну олимпиадаҳои гуногуни байналмилалию ҷаҳонӣ аз омӯзгорони муассисаҳои таълимӣ омодагии ҳамаҷониба тақозо мегардад.
Дар воқеъ, омили зиндагии шоиста ва хушбахтии инсон аз беҳтарин сармояи инсонӣ – фазлу дониш сарчашма гирифта, ҳар нафаре, ки соҳибдонишу соҳибмаърифат аст, ҳаёти хуберо соҳиб мешаваду дорои ҷойгоҳи хеш дар ҷомеа мегардад. Аз ин рӯ, наврасону ҷавонони моро лозим аст, аз имкониятҳои фаррохе, ки ҷиҳати дониш андӯхтан аз тарафи Ҳукумати ҷумҳурӣ муҳайё гардидааст, мақсаднок истифода намоянду дониш омӯзанд ва саҳмгузори рушди имрӯзу фардои меҳан бошанд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед