– Шер, Шерҷон, Алӣ, Алиҷон, Алимурод...   

Ба ин монанд номҳоро ҳангоми муроҷиат ҳамсари авзояш ҳар лаҳза тағйирёбандаи банда, ба забон меорад. Гарчанде номам тамоман дигар аст. Чунин ном гирифтан замоне рух медиҳад, ки ягон тамаъ дорад. Яъне мехоҳад фармудаеро ба ҷо орам, маблағаш диҳам ё ба ин монанд хостаҳояшро амалӣ созам.   

Агар авзояш беҷо бошад ё ягон хоҳишашро ба ҷо оварда натавонам, кор чатоқ. Суханҳое ба забон меорад, ки аз шунидани он дар бадани баъзеҳо шояд мурғак дамад:

– Э, дарози по қоқ! Ҷон коҳонда панҷ сол хонда чӣ шудӣ? Тортанак! Мӯйи сарат сафед гашт, лекин ҳеҷ кисаат серпул нашуд, ки нашуд. Ана, ҳамсояамон Рауфа бин. Номашро дуруст навишта наметавонаду бизнесмени пеши бозор. Занаш ҳар рӯз як дарза пул дар даст харидкунӣ меравад. Ҷевакойи ту хоп - холӣ. Дар миёнут бо шатта занӣ ҳам, аз ҷевакот як тини пучак намепарад. Орзуву ҳавасом дар дил монд. Аз дасти ту, мардаки беҳунар.

Солҳои тӯлонӣ бо ҳам зист дорем. Яъне оила барпо карда ва якҷоя фарзандонро ба воя расондем. Акнун ҳамаи онҳо ҳаёти мустақилонаи худро доранд. Хулқу атворамон барои якдигар чун оина аён. Аз ҷумла, вақти серпулии кисаи камина.

Ҷайбам аксаран оғози ҳар моҳ, ҳамагӣ як - ду рӯз серпул асту халос. Ин ҳам бошад ҳангоме ки маош мегирам. То қадри имкон фармудаҳои янгаатонро иҷро месозаму боз киса қариб, ки хоп - холӣ.

Ана, дар чунин лаҳзаҳои серпулӣ ҳамсар хеле меҳрубон, ба қавле гирди сар парвона аст. Исмамро бо чунон номҳои дилнавоз ба забон меорад, ки ба ростӣ роҳат мекунам. Ва аз Худо хоҳиш мекунам, ки кош ҳамсарам доимо чунин меҳрубон бошаду асабҳоямро баҳудаю беҳуда хароб насозад. Афсӯс, ки чунин нест.

Ҳоло ба ҳукми анъана даромадааст, ки чанд сол пас маошҳо боло бурда мешавад. Лекин аҷоиботро бинед, ҳанӯз маоши афзударо нагирифта, нархҳо чун сутунчаи симобии обу ҳавосанҷ аллакай боло ҷаҳидагӣ. Намедонам, лекин тоҷирони мо аз афташ фолбин шудаанд. Дарҳол ҳама чиз барояшон аён. Ин ҳолро ҳангоми барои харид ба бозор омадан эҳсос кардан мумкин.

Натанҳо нархи хӯрока, ҳамчунин дигар молу мавод ва арзиши ҳар гуна хизматрасониҳо низ боло хазидан мегирад. Ман бошам, корманди маошгир. Бо нархҳои афзоянда ва маоши нокифояи сабилмонда, намедонам кадом яке аз роғҳои дар рӯзгор пайдо шударо маҳкам созам. Барои ҳамсари авзояш чун ҳавои дар баҳорон ҳар лаҳза тағйирёбанда ва гоҳо меҳрубону гоҳе номеҳрубонам, фарқ надорад. Хостаҳояшро бояд ба ҷо оварам, тамом вассалом.

Ана, имрӯз дар ҳуҷраи корӣ болои ҳалли масъалае майна об доштам, ки телефони дастӣ овоз баровард. Нигоҳ кунам, рӯйи шишаи телефон навиштаҷоти шинос ба назар расид: “Хона”. Фаҳмост, ки кадбонуи хона.

– Шер...
Овози дилнавозу форамаш маро аз олами андешаҳо берун овард.

– Маошатро гирифтӣ? - меҳрубонона пурсид вай.

Рости гап дар посух дармонда, ҳайрон чи гуфтанро надонистам. Вале ба ҳар ҳол тарзе посух гӯям, ки набояд малоли хотири ӯ шавад.
– Ҷонакам, охир даҳаи сеюми моҳ нав оғоз ёфт-ку? - эҳтиёкорона ҷавобаш додам.
– Хайр, чӣ? - гуфтораш тағйир ёфта, каме овоз баланд кард ӯ.
– То маош гирифтан ҳоли даҳ рӯзи дигар.

Ӯ бошад, ба шиква пардохт. Фалону фалон хӯрданӣ, боз чандин молу ҳоли барои эҳтиёҷи рӯзгор лозим, намерасад.
– Ҳеҷ гап не, ҷонакам, даҳ рӯзи дигар тоқат кун. Ҳама чизҳои даркорият муҳайё мешавад.
– То даҳ рӯза чӣ мехӯрем? - шӯрида овозаш баланд мешавад.

– Хайр..., - забон хойида мекӯшам бо вай хушгуфтор бошам, лек дигар чӣ гуфтанро намедонам. Пас хомӯширо авло мешуморам.
Борони таънаю маломат бошад, ба сарам чун шохнами баҳорон резиш дорад. Оҳ, дар ин лаҳза ҳамсари каме пештар хушзабонам чӣ суханҳое дар ҳақи банда намегӯяд. Ҳатто ба он “рӯзи наҳс” лаънат мехонад, ки ҳавасаш омадаю ба мани донишҷӯи мактаби олӣ хонадор шуд.

Даҳаи сеюми ҳар моҳ, гуфтан мумкин бароям давраи басо душвору вазнин. Ҷайб холӣ гашта, пеш аз ҳама имкони ба ҷо овардани хостаҳои ҳамсарро надорам. Азбаски фармоишҳои кадбонуи хона аз бепулӣ дар ин давра афзоиш меёбад, ноилоҷ аз мудири дукони хӯрданифурӯшии маҳаллаамон Аслами сур-хинарӯй, ки ошноям аст, ҳар гуна мол ба нася мегирам.
Аз боиси камбудиҳои рӯзгор лозим меояд аз бисёр орзуву ҳавасҳо даст кашам. Ҳатто даврони рухсатӣ ба ҷойе рафтан ғайриимкон.

Эҳ, аҷаб рӯзгоре. Нафаре ҷон коҳонда, бо чӣ азобе аробаи шалақи рӯзгорро пеш мебарад. Ё мисли ман хоҳони он аст, ки ҳар чи тезтар охири моҳ фаро расад. Бархе намедонанд пулро куҷо сарф созанд. Шоме дар тарабхона нишаста, маблағи сарфкардаи эшон аз якмоҳа маоши камина зиёд аст. Чандин маротиба.
Ба душвориҳо нигоҳ накарда, мекӯшам дар рӯзгордорӣ намуна бошам. Пеш аз ҳама мехоҳам кадбонуи хонаро беҳуда наранҷонам. Ҳарчанд ӯ ҳар гоҳ пайт ёбад, дар ин масъала ҳеҷ истиҳола надорад.

Лекин рафторамро ёрону дӯстон ба таври худ мефаҳманд. Медонед, бароям чӣ ном ёфтаанд? Занкалон! Э, ношудҳое...
Хушбахтона ман танҳо нес-там. Ҳамкори ҳамҳуҷраам Амон, ки бо ҳам улфатем, аксаран аз боиси ҳамсараш шиква дорад. Аз гуфтаҳояш аён, ки кайҳо занкалон аст. Аз ин ваҷҳ боре дар идора худ ҳам иқрор шуд.

Ҷавондухтар, корманди ташкилоти ибтидоии ҳизби ҳоким дар ноҳияи пойтахт, ки идораамон дар ҳудуди он воқеъ аст, ба ҳуҷраи кориямон ворид шуд. Ташвиқ намуд узви ҳизб шавем. Овози форам ва гуфтори ширин дошт. Ману Амон ҳайрон шудем. Сину соли мо ба ҳади нафақа расидаю аз узвиятамон ба ҳизб дигар чӣ нафъ? Мушкилро Амон осон кард.
– Хоҳарҷон, мо кайҳо узви ҳизбем, - ба фаҳмондан даромад ӯ.

– Чӣ хел? Охир дар ягон ҳуҷҷат аз ин хусус зикр нашудааст-ку?, - ҳайрон шуда гуфт ҷавондухтари хушгуфтор.
– Лекин ҳизбием, - якравӣ дошт Амон.
– Хайр, ин ҳизб чӣ ном дорад?
– ЗК.

– Э - э, акаҷон, бо ин ном ягон ҳизб номнавис нашудааст. Дурусттар фаҳмон.
– Занкалон.
– Чи - ӣ?
– Ҳизби занкалон.
– Ва - аҳ!!! - хандаи пурғул-ғулғулаи духтар ҳуҷраро пур намуд ва ҳамон тавр хандакунон ҳуҷраро тарк гуфт.

Дар кӯча ҳамсояам Носирро дидам. Ҳавлии ӯ каме дуртар, дар поёни кӯча ҷо гирифтааст. Ба сар фикри тез - тез иваз кардани сабукрави таги пояшро дорад. Имрӯз ба сабук-рави нав нияти савор шудан дошт.

– Носирҷон, ҳар рӯз мошини нав мехарӣ, о ягон зани дигар гирӣ намешавад? - намедонам, вале бо кадом сабаб ё шояд аз боиси таънаҳои ҳаррӯзаи завҷаи гоҳ ба худу гоҳ бе худ, ин гуна суолаш додам.

Гӯё аз ҳоли дилам бохабар бошад, пеш аз он ки ба сабук-рав нишинад, суханҳое ба забон овард, ки дар ҷоям лолу ҳайрон мондам:
– Ака, занкалонум...