Назди даромадгоҳи манзили шахсӣ, фойтуни назаррабо, ба ду аспи сиёҳмушкин қушшуда, меистод. Охири моҳи июн, наздики соати шашуними бегоҳ. Миёни боми биноҳо, ки ҳавлии пешро анҷом медоданд, осмони софу тафсон ва ҳаловатбахш ба чашм мерасид.

Графхонум де Маскаре замоне дар остона намудор шуд, ки аз дарвоза шавҳараш ворид гашт. Ӯ дар ҷояш бозистода ба занаш нигоҳ афканд ва каме ранги чеҳрааш парид. Ӯ басо мавзунқомату фаттон буд. Чеҳраи каме дароз, пӯсти зарандуд чун устухони фил, чашмони калони хокистарӣ ва мӯйҳои сиёҳ, ба шавҳар ҳатто нигоҳе напартофт, ки гӯё вайро надида бошад. Ба фойтун бо як тарзи озоду хиромон нишаст. Дили граф аз рашки шармовар, ки кайҳо озораш медод, таҳ зад. Граф наздик омада, таъзим ба ҷо овард.

- Шумо ба сайругашт меравед? – пурсид ӯ.

Графхонум бо истеҳзо танҳо ду калима талаффуз кард:

- Тавре мебинед.

- Ҷониби ҷангал?

- Шояд.

- Ба ман иҷозат аст, шуморо ҳамроҳӣ намоям?

- Фойтун аз они шумост.

Аз гуфтори занаш ба ҳайрат наафтода, болои фойтун баромад. Паҳлуи ҳамсар нишаста, ба фойтунчӣ фармон дод:

 - Ба ҷангал

Хидматгор низ ҷаҳида паҳлуи фойтунчӣ ҷо гирифт. Аспҳо чун одат дар ҷои худ ба ҳаракат даромаданд. Сарҳоро боло бардоштаю қадамҳоро баробар намуда, ҷониби кӯча тоб хӯрданд.

Ҳамсарон паҳлуи ҳам хомӯш менишастанд. Шаҳвар барои суҳбат баҳона меҷӯст. Лек ҳамсар якравона чеҳраи хешро ҷиддӣ гирифта буд. Ва шавҳар ҷуръат надошт сухан оғоз намояд.

Билохира ӯ дасташро ҷониби панҷаҳои графхонум, ки дохили дастпӯшакҳо буданд, оҳиста тела дод. Тавре гӯё тасодуфан ба онҳо расида бошад. Лек зан бо як тарзи нафратовар дасташро кашид. Ба салобати одатшудаи худ, ки то ҳади ситамкорӣ мерасид, нигоҳ накарда, шавҳар ба таҳлука афтод.

 Ӯ пичиррос зад:

 - Габриэл!

Зан сарашро тоб надода пурсид:

-Ба шумо чӣ лозим?

-Шумо бағоят дилкашед.

Зан чизе нагуфта, бо ваҷоҳати маликаи қаҳролуд ба курсӣ такя зад.

Акнун онҳо ба боғоти Елисей ба самти тоқи Нусрат, ба майдони Ситорагон боло шуданд. Муҷассамаи бузург дар охири хиёбон, дар равоқи бағоят калони арғувонии осмон, ки гӯё хуршед дар он ғуруб дошт, дар атроф гардҳои оташин мепошид.

Ва рӯди фойтунҳо, бо ҷилои нуқрагину мисин, ки бо шишаҳои фонусҳо қиррадор метофт, бо ду маҷро равон буд: ҷониби ҷангал ва шаҳр.

Граф де Маскаре дубора сухан гуфт:

- Габриэл, ҷонакам!

Ва хонум дигар тоқат карда натавонисту бо таассуф гуфт:

- Эҳ, илтимос, маро ором гузоред! Наход ҳуқуқи дар фойтун танҳо буданро надошта бошам?

Ӯ бошад, худро тавре вонамуд сохт, ки гӯё чизеро нашунидааст ва ба гуфтораш идома бахшид:

- Шумо ҳаргиз ин гуна дилрабо набудед, чун мисли имрӯз.

Зан яқин тоқаташро аз даст дод ва посухаш акнун омехта бо ғазаб буд:

- Беҳуда шумо инро зикр мекунед. Қасам мехӯрам, дигар ҳаргиз аз шумо нахоҳам буд.

Мард ба ҳайрат афтодаю моту мабҳуд гардид. Аммо одати фармонравоӣ боло гирифт ва суханони “Ин чӣ маънӣ дорад?” - на ҳамчун суоли марди дӯстдор, балки ҳамчун нидои дурушти хӯҷаине садо дод.

Ӯ бо нимпичиррос посух гуфт. Ҳарчанд зери садои овозпахшкунандаи чархҳо гумон буд, хидматгорон чизе шунида бошанд:

-А-а, ин чӣ маънӣ дорад? Шумо ҳоло ҳам чун пештара! Мехоҳед, ки ман иқрор шавам?

 -Бале.

-Ҳамаи он чизи аз замоне, ки қурбони худбинии бераҳми шумо шудаму дар қалби ман нуҳуфтааст?

Чеҳраи мард аз ҳайрат ва ғазаб арғувонӣ гашт. Дандонҳояшро бо ҳам совида нимғурма гуфт:

- Бале, гап занед!

Ӯ одами қоматбаланду шонапаҳн бо риши зарди калон буд. Марди зебо ва ашрофзода, намунаи беҳтарини ҳамсарӣ ва падари меҳрубон маҳсуб меёфт.

Бори аввал, ҳини аз хона берун шудан, рафхонум ҷониби шавҳар чеҳра гардонду рост ба рӯяш нигоҳ афканд:

- О, шумо чизҳои басо ногувор хоҳед шунид. Лек дониста монед, ман ба ҳама чиз тайёрам, ба ҳама кор қодирам ва аз чизе ҳарос надорам. Аз шумо бошад, аз ҳама бештар дигар боке надорам.

Ӯ ҳам, ки акнун аз ғазаб меларзид ба чашмони занаш дида дӯхт. Ва пичиррос зад:

- Шумо ақлатонро бохтаед!

- Не, дигар намехоҳам қурбонии шиканҷаи нафратовари модарӣ бошам! Ёздаҳ сол аст, ки маро ба он гирифтор намудаед! Билохира мехоҳам чун ашрофзан зист намоям. Чун дигар занҳо ба ин ҳақ дорам.

Чеҳраи мард дарҳол парид ва ғурунгид:

-Чизеро намефаҳмам.

- Не-е, нағзакак мефаҳмед. Ана, се моҳ аст, ки тифли охиринамро таваллуд кардам. Лек ба ҳама талошу кӯшишҳои шумо нигоҳ накарда, ҳамоно зебову дилрабоям. Худатон ҳозир қоил шудед-ку? Дар остонаи манзил маро дидеду майл доред, ки боз ҳомила шавам.

- Э, шумо ақлатонро тамоман аз даст додаед!

- Ҳаргиз! Ман сисола, ҳафт фарзанд дорам. Ёздаҳ сол аст, ки якҷоя зист дорем. Шумо умед доред, ки боз даҳ соли дигар чунин тарзи зиндагӣ идома меёбаду пасон аз рашк бурдан даст мекашед.

Ӯ дасти ҳамсарро дошту сахт фишор дод.

-Дигар иҷозат намедиҳам, ки бо ман ин тур сухан гӯед!

- Ман то охир сухан хоҳам гуфт. То даме, ки ҳамаи мегуфтаамро баён надорам. Агар халал расонед, боз ҳам баландтар сухан мегӯям. Он замон фойтунчӣ ва хидматгор маро хоҳанд шунид. Шуморо ба он хотир ин ҷо роҳ додам, ки шоҳидон ҳузур доранд. Ин шуморо водор месозад маро гӯш кунед ва ором бошед. Бишнавед. Шумо ҳаргиз писандам набудед. Ва инро пайваста бароятон баён медоштам. Охир ман ҳаргиз дурӯғ нагуфтаам-ку? Шумо хилофи хоҳишам бо ман хонадор шудед. Волидонам дар ҳоли ногувор қарор доштанд ва шумо ба мақсади худ расидед. Онҳо маҷбур намуданд, ман бошам, мегиристам.

Дар асл, шумо маро харидед. Ва ман зери ҳукми шумо афтодам. Дар ҳоле тайёр будам ҳамсари бовафоятон бошаму дилбастагие ба шумо дошта бошам ва ҳама усулҳои ба ҳарос андохтану маҷбурсозиятонро фаромӯш намоям. Ва дар хотир нигоҳ дорам, ки танҳо аз шумо бошаму бо тамоми ҳастӣ дӯст дорам. Аммо шумо ба рашк чунон дода шудед, ки ҳаргиз нафари дигаре ба ин қодир набуд. Рашки нафратовари шуморо пастзананда ва барои ман таҳқиромез. Зеро шумо ҳамеша аз қафоям поида мегаштед. Ҳамагӣ ҳашт моҳ аз шавҳардориям нагузашта, аллакай шумо дар ҳама гуна фиребгариҳо аз ман гумонбар будед. Шумо ҳатто инро ба ман баён надоштед.

Эҳ, аҷаб шармандагӣ! Шумо ба зебогӣ ва ба дигарон писанд афтоданам халал расонда натавонистед. Ва натавонистед халал расонед, ки дар кошонаҳои ҳусн, ҳатто рӯзномаҳо маро яке аз бонувони зеботарини Париж ном баранд. Пас кӯшидед чизе дарёбед, то маро аз ҳама гуна тор таниданҳои дигарон дар атрофам, дур созед. Ҳамин тавр, ба саратон фикри бади ҳамеша гирифтори ҳомиладорӣ намуданам омад. То даме дигар мардон аз ман дурӣ наҷӯянд. О, инро рад накунед! Хеле вақт инро пай набурдам. Пасон дарк намудам. Аз ин хусус, шумо ҳатто ба хоҳаратон таъриф намудаед. Ӯ инро ба ман баён дошт. Зеро маро дӯст медорад ва чунин кирдори ифлосатон ӯро ба ғазаб овардааст.
                     
Эҳ, шумо муборизаамон, дарҳои шикастаю қулфҳои вайроншударо ба ёд оред! Ба чунин вазъ, мавҷудияти модааспи корхонавӣ, ки дар саисхона тавила аст, шумо ёздаҳ сол маро маҳкум намудед! Дар ҳоли ҳомиладорӣ, дар вуҷудатон нисбатам нафрат пайдо мегашт. Моҳҳо аз ман канораҷӯӣ мекардед. Барои тавлиди тифл бошад, маро деҳа, ба қасри авлодӣ, ба муҳити табиат мефиристодед. Лек ҳар гоҳе бармегаштам, заррае тағйир наёфта, ҳамоно зебову пуртаворат будам. Боз дар иҳотаи ҳаводорон умед доштам, каме чун зани сарватманду ашрофӣ зист намоям. Боз ғалаёни рашку ҳасад шуморо дунболагир мегашт. Бо ҳамон майлу хоҳишҳои паст, ки ҳоло ҳам дар паҳлуям нишаста дар ҳиҷрони онед, боз аз паям меафтодед. Ва он майлу хоҳише нест, ки маро соҳиб шавед. Дар ин маврид ҳаргиз рад намекардам. Ин хоҳиши маро бадафт, хунукбашара намудан аст!

Иловатан муддати солҳои зиёди мушоҳидаҳо боз як сири шуморо дарк намудам (ман аллакай тавонистам ба кирдорҳои шумо сарфаҳм равам): шумо ба он хотир хоҳиши фарзанддор шудан доред, ки онҳо бароятон оромӣ ато мефармоянд. То даме, ки ман онҳоро дар батнам мепарварам. Муҳаббати шумо нисбат ба фарзандон аз нафрататон нисбатам, аз гумонҳои пасту бад, ки ҳангоми ҳомиладориям шуморо тарк мекарданд ва аз хушнудиҳоятон, вақте медидед, ҷисмам торафт ғафсу фарбеҳ мегардад, тавлид ёфтааст.

Оҳ, ин хушнудӣ! Борҳо онро дар шумо мушоҳида намудаам. Дар нигоҳатон онро вохӯрдаю пай бурдам! Фарзандон! Шумо эшонро на ҳамчун аз хуни хеш дӯст медоред. Балки чун ғалабаатон бар ман. Аз болои ҷавонии ман, зебоию фаттонӣ, дилрабоии ман, аз болои комёбиҳои ман! Шумо мехостед, ҳама гуна гуфторҳои ғулғулаандоз, ки дар атрофам садо медод ва ба самъам мерасид, хомӯш бошад. Ва шумо бо фарзандон фахр доред. Онҳоро ба назари умум мегузоред. Бо фойтун ба ҷангали Булон ба сайругашт бурда, дар Монморанси болои хутукчаҳо саворашон мекунед. Ба намоишномаҳои субҳонаи театрӣ мебаред, то дигарон бинанду пайваста гӯянд: “Аҷаб, падари бебаҳо!”

Ӯ дасти ҳамсарашро бо як дуруштии ваҳшиёна дошту бо ғазаб фишор дод, ки графхонум аз гуфтор бозмонд ва фарёди ба гулӯяш омадаро бо азобе пахш кард.

Граф фашшосзанон гуфт:

- Ман фарзандонамро дӯст медорам, мешунавед? Он чизе ки шумо иқрор шудед, барои модар шармовар аст. Лек шумо аз они манед. Ман хӯҷаин... хӯҷаини шумо... аз шумо чизе, ки хоҳам ва кай хоҳам, талаб карда метавонам... ва дар тарафи ман... қонун аст!

Ӯ тайёр буд, панҷаҳои ҳамсарашро дар дохили мушти калони хеш пачақ намояд. Графхонум бошад, аз дард ранги чеҳрааш парида, саъй дошт, панҷаҳояшро аз кафи анбурмонанди шавҳар раҳо созад. Зан нафасгир шуда, дар чашмонаш ашк ҳалқа зад.

- Акнун дида истодаед, ки ман хӯҷаин, ман зӯртарам, - гуфт мард ва каме кафҳояшро суст карда.

Зан бошад, ба гуфтораш идома бахшид:

- Шумо маро диндор меҳисобед?

Мард ҳайратзада изҳор дошт:

- Албатта.

- Ба пиндори шумо, ман ба Худованд бовар дорам?

- Албатта.

- Назди меҳроби калисо, ҷое, ки як зарра ҷисми Исои масеҳ ҳузур дорад, оё дурӯғ гуфта метавонам?

- Не, албатта.

- Розиед ҳамроҳам ба калисо равед?

- Барои чӣ?

- Он ҷо мебинед. Розиед?

- Агар хоҳиш дошта бошед, марҳамат.

Графхонум фарёд зад:

- Филипп!

Фойтунчӣ чашм аз аспҳо наканда, сабук сарашро хам карда, каме ҷониби графхонум тоб хӯрд. Графхонум фармон дод:

- Ба калисои Сен-Филипп-дю-Рул.

Фойтун назди дарвозаи ҷангали Булон расида, ба самти шаҳр тоб хӯрд.

Ҳангоми сафар зану шавҳар дигар ҳатто як сухан бо ҳам нагуфтанд. Вақте фойтун назди даромадгоҳи калисо расид, графхонум де Маскаре ба замин ҷаҳида фаромаду вориди ибодатгоҳ шуд. Граф каме дуртар аз қафояш қадам мениҳод.

Графхонум дар ҷое наистода, то назди панҷараи овозхонҳо расид. Ба зону афтида, чеҳраашро бо дастон пӯшид. Ва ба ибодат пардохт. Ӯ дурудароз ибодат намуд. Шавҳар аз қафояш истода, билохира пай бурд, ки ӯ мегиряд. Ӯ беовоз гиря дошт. Чунонки зане гирифтори андуҳи даҳшатнок ва бузург аст. Гӯё қатори мавҷ болои ҷисмаш давида бошад, гиряи ӯ бо ҳунгосзании кӯтоҳ, ки мехост онро ошкор насозад ва чеҳраи бо кафи дастон пӯшонда, поён ёфт.

Лек граф де Маскаре, ки аз ин саҳнаи тӯлонӣ аз худ бехуд гашта буд, вайро аз китфаш такон дод.

Ин расиш графхонумро мисли сӯзиш ба худ овард. Қоматашро рост намуда, ба чашмони шавҳараш нигарист:

- Ана, бояд ба шумо чӣ гуям. Ман аз ҳеҷ чиз наметарсам. Чизе хоҳед, бо ман раво бинед. Агар бароятон писанд бошад, маро кушед. Яке аз фарзандон аз они шумо нест. Назди Худованд қасам мехӯрам. Ӯ маро мешунавад. Ин ягона қасос барои ситами мунофиқона аз ҷониби шумо барин мард, барои заҳмати пурмашаққати тавлиди фарзанд, ки маро ба он ҳукм намудаед.

Маъшуқи ман кӣ буд? Инро ҳаргиз нахоҳед донист! Шумо аз ҳама гумон хоҳед бурд. Лек инро фаҳмида наметавонед. Ман ба ӯ бе ишқ, бе хушнудӣ дода шудам. То ин ки шуморо фиреб диҳам. Ӯ низ маро модар кард. Кадоме аз фарзандон аз они ӯст? Инро ҳеҷ гоҳ дониста наметавонед. Мо соҳиби ҳафт фарзандем. Ёбед! Инро ба шумо дертар нияти баён доштам, хеле дертар. Охир хиёнат ягона қасос аз мард хоҳад буд, вақте аз он огаҳӣ меёбад. Шумо маро маҷбур намудед, то имрӯз иқрор шавам. Сухани ман анҷом ёфт.

Ва ӯ дарҳол тавассути тамоми дохили бинои маъбад ҷониби дарҳои кушода, ба сӯи кӯча роҳ гирифт. Ва интизор буд, ки аз қафо қадаммониҳои тези шавҳари ба ғазабомадаро мешунаваду аз латукӯби шадидаш болои роҳ меафтад.
Лек графхонум чизе нашунид. Ба фойтун расида, дарҳол ҷаста вориди он шуд. Аз даҳшату ҳаяҷон ва изтироб нафасгир шуда, ба фойтунчӣ фарёд зад:

- Ба хона!

Аспҳо дарҳол чорхез шуданд...

Аз русӣ тарҷумаи
Толибшоҳи ДАВЛАТ, “ҶТ”