Падарам ҳамеша маро аз ҷон зиёдтар дӯст медошту эркаву нозпарвард карда буд. Ман бошам, инро вазифаву масъулияти ӯ мешуморидам. Танҳо акнун, вақте ба камол расидам, дарк намудам, ки даврони кӯдакии хушбахтонае доштаам: охир падарам бо ман мисли шоҳдухтар муомила мекард...

Аз хотироти беҳтарини даврони кӯдакиам ин аз сафари хизматӣ баргаштани падарам буд. Ӯ зуд-зуд ба чунин сафарҳо мебаромад. Ҳар кадоми он рӯзҳо бароям иди ҳаққонӣ буд. Падарам барои ману модарам як ҷомадон туҳфаҳо меовард. Барои ман бошад, маҳз ҳамон туҳфаҳоеро меовард, ки ҳамеша орзу мекардам: инҳо беҳтарину зеботарин лухтакҳо ва баъдтар пироҳанҳои хеле зебо буданд.

Шояд ман хеле кӯдаки эрка будам. Аммо магар ин бад аст? Вақте эрка мекунанду нозу нузатро мебардоранд, пас маълум мешавад, ки дӯстат медоранд. Падари ман ҳатто барои ҳар гуна шӯхиҳои кӯдакона ва корҳои ношоиста низ маро сарзанишу маломат намекард ва ҷазо намедод: солҳои баъдӣ иқрор шуда мегуфт, ки дар қалби ман эҳсоси тарсу ваҳмро бедор кардан намехост. Ӯ дар чунин лаҳзаҳо дар рӯ ба рӯям менишасту дастонамро ба даст мегирифт ва бо қиёфаи ҷиддӣ рост ба чашмонам нигариста, мефаҳмонд, ки чаро чунин амалро анҷом додан манъ аст. Ва ман мефаҳмидам! Ҳатто вақте ҳамагӣ панҷсола будам, падарамро хуб дарк мекардам.

Солҳо сипарӣ гаштанд. Ман мактабро хатм намуда, ба донишгоҳ дохил шудам. Падарам бо ман ифтихор мекард. Акнун дар шаҳри калон мезистам, ки аз хонаи волидонам дар масофаи дусоата роҳ дуртар буд. Идрорпулӣ мегирифтам, ғайр аз ин ҳар моҳ падару модарам бароям маблағи муайяне мефиристоданд. Хуллас, камбудие надоштам. Рӯзе дар мағоза мӯзаеро дидаму ҳавасам рафт. Ҳамон мӯзаҳое, ки орзу мекардам. Илова ба ин, бо палтои навам хеле мувофиқ буданд. Ин палторо аз маблағҳои муддати тулонӣ захиранамудаам ва аз шиносҳо қарзгирифтаам харида будам. Дугонаам Нозия, баъди он ки аз арзиши палто огоҳ шуд, ба ман рӯ оварда, гуфт:

- Сабрина, ту магар девона шудӣ? Ту ин қарзро чӣ гуна бармегардонӣ? Аз падару модарат мепурсӣ?

- Ягон илоҷ карда, бармегардонам, - бепарвоёна даст афшондам ман. – Як моҳ нону чой мехӯраму пуламро ҷамъ мекунам. Ин барои саломатӣ низ муфид аст...

Нозия бо таассуф сар ҷунбонда, гуфт:

- Ту хеле сабукфикр ҳастӣ. Албатта ин палто хеле зебо аст ва ба ту зебидааст, вале хеле гаронарзиш аст. Маълум аст, ки туро хеле эрка кардаанд!

- Хайр, ғур-ғурро бас кун, - хандида гуфтам ман. – Пул мисли чирки даст аст, меояду меравад, аммо чунин зебу зиннатро дигар пайдо карда наметавонам.

Ва инак, пеши чашмам боз ин мӯзаҳои зебо назаррабоӣ карда истодаанд, пошнаҳои баланду нозук ва ранги қаҳвагии мӯза бо ин палтои хушнамудам хеле мувофиқанд. Ман дарҳол фаҳмидам: онҳо бояд аз ман бошанд. Акнун ман бе оби чашм ба худ дар оина нигариста наметавонистам, дарҳол дарк кардам, ки ин мӯзаҳои пошнаҳояшон паст ва аллакай фарсудашудаи ман бо чунин палтои гаронарзиш мувофиқ нестанд. Хеле мехостам бо пойафзоли наву зебо худнамоӣ карда, бо сару либоси наву замонавӣ ва қиматбаҳо дар маркази диққати ҳамсабақон қарор дош-та бошам. Бахусус, дар назди Ҷасур ман бояд фарқкунанда бошам. Аз чӣ бошад, ки ӯ вақтҳои охир ба ман чандон эътибор намедиҳад ва ба Саврӣ нигоҳҳои меҳрбор ҳадя мекунад. Албатта, Саврӣ ҳамеша сарулибоси қиматбаҳо мепӯшад, охир падари ӯ тоҷири сарватманд аст. Лаҳзае чунон дилам ба ҳоли худам сӯхт, ки ҳатто ҳиқ-ҳиқкунон ба гиря даромадам. Охир, чаро ба яке ҳама чиз фаровону арзонӣ дода мешаваду дигаре барои соҳиби чизе шудан, сарфакорӣ менамояду заҳмати зиёд мекашад? Ана акнун барои мӯзаҳои нав аз куҷо маблағ пайдо кунам? Боз аз шиносҳо қарз пурсам? Касе намедиҳад, чунки ман бояд аввал қарзҳои пешинаро баргардонам. Ё аз падару модарам пурсам?

Ман лаб газида, ба тиреза чашм дӯхта мондам. Медонистам, ки айни ҳол падарам чандон даромади хуб надорад. Фаъолияти ширкати онҳо қатъ шуда, ӯ айни замон дар куҷое ба ҳайси коргари одӣ ба кор даромадааст. Хуллас, даромади оилаамон якбора кам шудааст. Маоши модарам, ки мураббии боғча аст, барои табъи дил хӯрдану пӯшидан намерасад. Хароҷоти бародарони мактабхонам низ зиёданд: гоҳ шими якеаш медараду гоҳе куртаи дигараш. Не, виҷдонам намегузорад, ки аз падару модарам чунин маблағи калонро дархост кунам. Аммо боз он мӯзаҳои хушнамуд пеши назарам ҷилвагар шуданд. “Онҳоро мехаранд, - аз дил мегузарондам ман. Андозаашон маъмулу сифаташон олӣ ва ба замми ин фурӯшанда гуфт, ки ҳамин ду ҷуфти охирин мондаасту халос...”. Оҳ, чӣ қадар мехостам, бо баҳои ҳар чизе ки бошад, ин мӯзаҳоро харидорӣ кунам. Худ намедонам, чӣ гуна он се рӯзи дигари то истироҳат боқимондаро паси сар кардам. Ҳар рӯз, баъди аз донишгоҳ баргаштан, ба он мағоза даромада, назди рафи пойафзолҳо дурудароз шах шуда меистодам, сипас он мӯзаҳоро эҳтиёткорона ба даст гирифта, ба онҳо менигаристам ва оҳи сард мекашидам. Наход онҳо аз они ман нашаванд? Оқибат рӯзи ҷумъаи навбатӣ фаро расид ва ман, ки бесаброна анҷоми дарсҳоро интизорӣ мекашидам, давида ба автобус савор шудам.

- Сабринаҷон! – маро дида, хушҳолона фарёд зад падарам ва оғӯшам гирифт. – Хуш омадӣ, ҷони падар.

- Ягон воқеа шуд? – модарам низ табассум мекард, аммо дар чашмонаш ҳаяҷону изтиробе нуҳуфта буд. – Ва ё ту ҳамин тавр, ба хабаргирии мо омадӣ?...

- Шуморо пазмон шудам, - нигоҳамро гурезонда гуфтам ман. – Ҳамту, ба дидорбинӣ... Раҳмон чӣ ҳол дорад? Чанд баҳои ду гирифтааст?

- Ана, боз, - ғур-ғур кард бародари хурдиам ва сарашро ба китфам гузошт. – Ҳамагӣ дуто баҳои се дораму халос...

- Ҳеҷ гап не, ислоҳ мекунад! – хушҳолона хитоб намуд падарам. – Хайр биё, Сабринаҷон, ба хона даро, либосатро каш. Модарат хӯроки дӯстдоштаи туро омода кардааст.

Баъди хӯроки шом падарам таклиф кард, ки дар кӯчаи миёни деҳа каме сайругашт кунем. Дар ин кӯча то имрӯз сафедорони зиёде қомат афрохтаанд, ки кӯдакии маро дар ёд доранд. Ҳамчунин, дар ин пайроҳаҳо гӯшаҳои хилвати истироҳатбоб ва харакҳову арғунчакҳо мисли пешина боқӣ мондаанд.

- Хотирпарешон менамоӣ, духтарам? – ошкоро сухан гуфтани маро интизор нашуда, пурсид падарам ва ташвишомез ба чашмонам нигарист. – Дар таҳсилат ягон мушкил пеш омад? Ва ё ягон кас туро ранҷонд? Шояд нақл мекунӣ?

Ва ман дигар худро дошта натавониста, сарамро ба китфи падарам гузошта, зор-зор гиристам ва баъдан ба ӯ фаҳмондам, ки ман чӣ қадар ба он мӯзаҳои нав эҳтиёҷ дорам...

- Онҳо хеле зебоянд, падарҷон, кош ту медонистӣ! – мисли духтарчаҳо гирякунон мегуфтам ман. – Инҳо чӣ? Охир ба ин мӯзаҳои ман ҳатто нигоҳ карда намешавад!

- Ёд дорӣ, ки онҳо ба ту хеле писанд омада буданд? - андешамандона табассум намуда, гуфт падарам ва сарамро сила намуда, илова намуд: - Ҳамагӣ як сол қабл... вақте ту хоҳиш карда будӣ, ман инҳоро бароят харида будам...

- Бале, аммо он вақт мо инҳоро барои бо камзулам пӯшидан харида будем. Бо палтои нав бошад, инҳоро тамоман пӯшида намешавад. Ва инҳо аллакай куҳна шудаанд, об мегузаронанд... - дурӯғ гуфтам ва ҳис кардам, ки чӣ гуна рухсораҳоям тасфиданд.

- Об мегузаронанд? – ташвишомез пурсид падарам. – Ин тавр бошад, инҳо ба чизе кор намеоянд. Хӯш, мегӯӣ, ки он мӯзаҳои нав хеле зебоянд?

- Хеле, падарҷон! – бо садои баланд нидо кардам ман. – Танҳо нархашон гарон аст...

- Хайр, зиқ нашав, духтарам, ягон илоҷ меёбем! – сӯям чашмак зад падарам ва риштаи суханро ба дигар тараф кашид.
Рӯзҳои истироҳат зуд гузаштанд. Ман шириниҳо ва хӯрокҳои лазизи тайёрнамудаи модарамро боиштиҳо тановул намуда, чанде бо дугонаҳо, ҳамсояҳо ва бародаронам чақ-чақ намудам. Падарам дигар бо ман дар хусуси мӯзаҳо чизе нагуфт, аммо вақти гусел намуданам дар назди автобус дар бехи гӯшам пичиррос зад:

- Зиқ нашав, майлаш? Ман ваъда додам, бароят ҳатман он мӯзаро мехарам.

Эҳсоси хушҳолӣ вуҷудамро фаро гирифт. Чун боре нашудааст, ки падарам чизеро ваъда додаву ба ваъдааш вафо накарда бошад. Рӯзи душанбе баъди дарс ман ба мағоза шитобидам. Фурӯшанда маро бо табассум пешвоз гирифт:

- Ба мулоқот шитоб дорӣ? Меарзанд, туро интизоранд.

Ман дар ҷавоб шармгинона табассум кардам, маълум, ки ин давуғеҷи ман ба назари дигарон хандаовар менамояд. Аммо худро идора карда наметавонистам ва бори дигар мӯзаҳоро дар поям чен кардам.

- Хеле зебо! – гуфт фурӯшандазан ва ба ман, ки бошавқ дар назди оина ба пойафзоли худ менигаристам, нигоҳ карда илова намуд: - Медонӣ-чӣ?, - овозашро каме паст намуда, гуфт ӯ. – метавонем бо хӯҷаин маслиҳат кунем, агар ҳамроҳи инҳо боз як ҷуфт пойафзоли дигар низ харидорӣ кунӣ, бо нархи арзонтар медиҳад...

- Не, - бо таассуф сар ҷунбондам. – Ман ду ҷуфт пойафзолро харида наметавонам. Ва ғайри ҳамин мӯзаҳо дигар ба ман чизе даркор нест.

- Ин тавр бошад, пулашро пайдо кун, - фурӯшанда дарҳол рӯй гардонда, ба назди харидори дигар рафт.

Ман бо дили озурда ба хонаи иҷораи худ, ки бо Нигина киро карда будем, роҳ пеш гирифтам. Бе ягон иштиҳо хӯроки шом хӯрдаву ба ҷойхоб дароз кашида, рӯямро ба девор гардондам. Ҳамин тариқ, бо чунин андешаҳои бенишоту ғамангез се рӯз сипарӣ шуд.

Рӯзи панҷшанбе бо садои занги телефон аз хоб бедор шудам. Аз гӯшак овози хушнудонаи падарам ба гӯш мерасид:
- Хоб нестӣ, духтарам? Ман омадам, истиқбол гир, баъди даҳ дақиқа дар назди ту мешавам.

Ва дар ҳамин муҳлат падарам дар остонаи дар пайдо шуд. Дар чеҳрааш табассуми фарохе гул мекарду чашмонаш аз ҳаяҷону шодӣ медурахшиданд. Ман имкони салом додан наёфта будам, ки ӯ ба ман лифофаи ғафсеро дароз кард:

- Бигир, шоҳдухтари ман! Барои мӯзаат мерасад?

Ман чашмонамро калон кушода, ба ӯ менигаристам. Дар он ҷо маблағи бисёре буд, ки на танҳо барои харидани мӯза мерасид, балки ман акнун имкон доштам, ки ҳама қарзҳоямро баргардонам ва барои худ боз ягон хӯрдании болаззате низ бихарам.

- Падарҷон... – овозам аз шиддати ҳаяҷон хиррӣ ба гӯш мерасид. – Ташаккур ба ту! Танҳо... Аз куҷо ин қадар маблағро пайдо намудӣ? Магар ягон бонкро ғорат кардӣ? – ҳазломез пурсидам ва ин замон дидам, ки ҳарду дасти падарам докапечанд.
- Ҳеҷ гап не, аҳамият надеҳ! – хандида гуфт падарам. – То тӯй сиҳат мешавам.

- Падарҷон, ин чист? – бо даҳшат гуфтам ман. – Чӣ воқеа шуд, ту чиро аз ман пинҳон мекунӣ?

Падарам дид, ки ман ӯро ба ҳолаш намегузорам, бо дили нохоҳам нақл кард, ки ӯ якчанд шаб пайиҳам баъди кор дар заводе ба боркашонӣ машғул шуда, як дасташро сармо задааст ва дасти дигарашро буридааст...

- Ҳеҷ гап не, Сабринаҷон! – ӯ эҳтиёткорона бо пушти дасти докапечи худ рухсораи маро, ки ашк дар он ҷорӣ шуда буд, сила намуд. – Бахудо, ки тамоман дард намекунад. Пагоҳ ё пасфардо ин бандинаро мекушоянд. Гуноҳи худам шуд: бояд ҳангоми кор бо металҳо эҳтиёткор мешудам, онҳо нӯктез будаанду мушоҳида накардаам. Хайр, гиря накун, хоҳиш мекунам. Беҳтараш табассум кун! Ва зудтар биё, ба мағоза равем, ман мехоҳам он мӯзаҳоро зудтар бубинам!

- Падарҷон... - бо чашмони пурашк гуфтам ман. – Охир чаро ин корро кардӣ? Агар ман медонистам...

- Хӯш, духтарам, гиряро бас кун! – бо қатъият гуфт падарам. – Гуфтам-ку, ҳамааш хуб аст. Наход ман барои духтари дӯстдорам як туҳфаро харида натавонам? То маош ҳоло вақти зиёд боқӣ мондааст... Агар ту ин мӯзаҳоро барои худат харида наметавонистӣ, ман худро аз ин бадтар эҳсос мекардам, - дар овози ӯ навои дигаре эҳсос мешуд. – Сабринаҷон, дарди ҷон аз дарди дастҳо хеле сангинтар аст. Охир дигар қариб ки дард намекунанд. Биё, либосатро пӯш, зудтар рафтем, вагарна ба дарсат дер мемонӣ...

Вақте вориди мағоза шудем, дарҳол падарамро ба назди рафи пойафзолҳо бурдам ва он мӯзаҳоро пӯшида, якчанд маротиба инсӯ-онсӯ роҳ рафтам. Падарам бо ҳаяҷон сар меҷунбонду аз ман хоҳиш мекард, ки боз ба дигар тараф гардам ва худ бовиқор ба атрофиён менигарист. Сипас бо қатъият гуфт:

- Мӯзаҳои олиҷаноб! Ба ту хеле зебидаанд, ту шоҳдухтари ҳаққонии ман ҳастӣ!

Ман пули мӯзаҳоро дода, онҳоро гирифта, ҳамроҳи падарам аз мағоза берун шудам.

- Акнун, дав, ки ба дарс дер намонӣ! – падарам маро бӯсида, оҳистаяк ба дари даромади донишгоҳ тела дод. – Рав, духтарам, баъди даҳ дақиқа дарсат сар мешавад...

- Падарҷон... – оби даҳонамро фурӯ бурда гуфтам ман. – Ташаккур ба ту.

Ӯ танҳо даст афшонда, табассумкунон бо ман хайрухуш намуд. Ман бошам, аз зинаҳо боло мебаромадаму намефаҳмидам, ки чаро таҳи дилам сиёҳ аст. Мӯзаҳое, ки ин қадар муштоқашон будам, мӯзаҳои зеботарини ҷаҳон аллакай моли ман буданд. Ман ҳар лаҳзае, ки мехостам, онҳоро пӯшида гашта метавонистам, ҳам дар назди писарон, ҳам дар назди духтарон. Аммо ба ҷои хурсандӣ ман эҳсоси дарду алам ва шарм доштам. Падарам... Дастҳои докапечи ӯ... Камзулчаи остинҳояш судашудаи бародарам... хуб медонистам, ки бародаронам нисбати ман ба сару либоси нав эҳтиёҷи бештар доранд. Аммо худро тавре вонамуд мекардам, ки гӯё чизеро надидааму намедонам... Маҳз ҳамон рӯз ҳис кардам, ки кӯдакиам ба охир расидааст. Нозунуз ва эркагиҳои он духтараки инҷиқ бояд дар гузашта боқӣ монад. Ман хостам, ки худи ҳамон рӯз мӯзаҳоро ба мағоза бурда супорам ва маблағро ба падарам баргардонам. Маро Нигина аз ин ниятам баргардонид:

- Ту фикр кун, ки аз ин рафтори ту падарат сахт меранҷад. Не. Акнун онҳоро бипӯш. Бипӯшу дар хотир дор, ки падарат чӣ гуна туро дӯст медорад!

Овози Нигина каме ларзид ва ман бо ғаму андуҳ аз дил гузарондам: охир дугонаи ман аз меҳру муҳаббати падар маҳрум аст, ӯро модараш танҳо ба воя расонидааст. Ман бошам мудом дар назди ӯ падарамро таърифу тавсиф менамудам. Чӣ хел ман аблаҳи бемағз ва дилсарду худбин будаам!

Якчанд шаби дигар қариб ки нахобидам, шабҳо аз паҳлу ба паҳлу мегаштаму фикр мекардам. Сипас ман ба кор даромадам. Рӯзона мехондаму шабона дар як қаҳвахона ба ҳайси пешхизмат кор мекардам. Бароям душвор буд. Ҳатто ба сарам андешае омад, ки корро мепартоям, аммо дандон ба дандон монда, ба ҳама душвориҳо тоб меовардаму боз корамро идома медодам. Ва оҳиста-оҳиста мутобиқ шудаму одат кардам. Дигар аз мушкилиҳо намеҳаросидам, зиндагиам як навъ маҷрои худро пайдо намуд. Дар соли нав ман ба падарам кулоҳи муйина ва ба бародаронам камзулчаи гарм, ба модарам куртаи идона туҳфа кардам, ки ҳама аз дастмузди худам буд. Бароям чашмони аз ғояти шодӣ дурахшони модар ва назди хешону ҳамсояҳо духтарашро таърифу тавсиф намудани падар хеле хушоянд буд...

Барои ҳамеша дастони докапечи падар дар хотирам нақш бастаанд, асло фаромӯш намекунам, ки чӣ гуна падарам барои харидани сарулибос ва пойафзоли ман бо кадом заҳматҳо маблағ дарёфт намуда буд, то орзуҳои маро амалӣ созад.

Шаҳло ЭШОНОВА, “ҶТ”