ИҚТИСОД
Душанбе 06 Май 2024 04:36
ё касби маошу таъмини зиндагӣ дар Тоҷикистон чӣ гуна аст?
Тақрибан рӯзе нест, ки дар кӯчаву сари роҳ, дохили нақлиёт ва дигар ҷойҳои ҷамъиятӣ аз ҷониби афроди гуногун атрофи маош ва мушкилоти зиндагӣ ҳарфҳое нашунавем. Гурӯҳе агар аз сахтиҳои зиндагии имрӯз ва даромади номувофиқи иқтисодӣ ҳарф зананд, бархе дигар аз шароити мусоид ва зиндагии муносиб доштанашон мегӯянд. Гурӯҳи коршиносон низ дар мавриди даромади иқтисодии мардум ва ташкили зиндагии осоишта дар Тоҷикистон назарҳои духура доранд. Айнан мисли мардуми қаторӣ.
Тибқи як гузориши Агентии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон то 1-уми апрели соли 2019 андозаи миёнаи нафақа аз 170 то 310 сомониро ташкил медиҳад. Тибқи маълумоти ҷойдошта, дар кишвар маоши ҳадди ақал аз аввали соли 2019 ба 539 сомонӣ, маоши миёна 1 350 сомонӣ ва маоши баланд ба бештар аз 3000 сомонӣ баробар аст. Ин гуна даромади иқтисодӣ барои мардуми кишвар то куҷо басанда аст, назарҳо гуногунанд. Албатта, ҳар нафаре ба андозаи даромади иқтисодӣ ва мушкилоти зиндагии худаш назар дорад.
Хосиятхон Комилова, коршиноси масоили иҷтимоӣ ба ин назар аст, ки барои ташкилу таъмини зиндагӣ дар Тоҷикистон шахсан бароям бо маблағу даромади доштаам, мушкил аст. Ин ҳам дар ҳолест, ки дар ташкилоти байналхалқӣ кору фаъолият мекунам. Шукрона мекунам, ки зан ҳастаму бори зиндагӣ дар гардани ман нест:
- Акнун тасаввур кунед, вазъияти мардонеро, ки дар хона чор ва зиёдтар аз он кӯдак доранду занҳояшон кор намекунанд. Музди меҳнати давлатӣ дар муқоиса бо нархи бозор ниҳоят паст аст. Агар ду ҳазор сомонӣ маош дошта бошед ҳам, дар баробари ин сабади хӯроки моҳона барои оилаи панҷнафара бо ин нархҳои бозор аз 2 ҳазор сомонӣ изофа мешавад. Илова ба ин пардохти барқу партов, обу пули хона. Ҳоло дар бораи хариди либос ҳарфе намезанам, аммо дар бораи бемории кӯдакон ва хароҷоти волидайн дар беморхонаҳо ин ҳам доғи рӯз аст. Худо накунад, ки бо маоши мо яке аз тифлонамон бемор шавад. Барои як ташхис (ташхиси бемории хоришаки гулӯ) дар биолабораторияи маркази диагностикӣ 116 сомонӣ пардохт кардам, барои рентгени бинӣ 64 сомонӣ, - гуфт Хосиятхон Комилова.
Афроди дигаре низ дар ҷомеа ҳастанд, ки ба вазъи кунунӣ бо назари дигар менигаранд. Бештар ба он умедворӣ мебанданд, ки вазъият дар ояндаи наздик беҳтар аз дирӯзу имрӯз хоҳад шуд. Барои мисол Санҷар Амриев, сокини ҷавони шаҳри Панҷакенти вилояти Суғд мегӯяд: “Ҷумҳурии Тоҷикистон ба унвони як кишвари рӯ ба инкишоф то кунун тавониста, фазои мусоиди сармоягузориро дар арсаҳои мухталиф фароҳам оварад, аммо аз сабаби зиёд будани захираҳои қувваи корӣ нисбат ба имкониятҳои мавҷуда касби маош ва расидан ба рафоҳ на ба ҳамагон муяссар мешавад, вале дар ояндаи наздик ин мушкилӣ низ бартараф хоҳад шуд. Зеро ҷиҳати фароҳамсозии ҷойҳои корӣ аз тарафи Ҳукумати мамлакат чораҳо андешида шуда истодааст. Дар сатҳи замин ҳамагон паи расидан ба зиндагонии осоишта ҳастанд ва ин амр аз даромади хуб ва касби маоши муносиб вобаста аст. Аз ин рӯ, ҳамагон дар талошанд, то ба ниёзҳои хеш даст ёбанд. Бешак, касби маош дар таъмини зиндагии осоишта ва лабрези саодат хеле муҳим аст. Албатта, ин амр дар кишвари мо Тоҷикистон низ амалӣ шуданист ва бояд қайд намоем, ки ҳар кас бо дарназардошти имконот ба андозаи саъю талоши хеш ба хостаҳояш даст меёбад”.
Баъзе нафарон муҳаббату садоқат ба кору машғулият ва тарзи дурусти интихоби касб ва боварӣ доштан ба онро яке аз роҳҳои расидан ба муваффақият ва осоиши моливу пулӣ ва саодати зиндагӣ меҳисобанд: “Барои ин бояд аз қабл заминаи дуруст гузошта шавад. Яъне замони ба донишгоҳ дохил шудан, қаблан бояд хеле биандешем ва баъд интихоб намоем, ки дар кадом соҳаи фаъолият зарфияти кор карданро дорем, - мегӯяд Сабрина Ҳоҷиматова, донишҷӯи ДДХ ба номи Б. Ғафуров. – Дар Тоҷикистони соҳибистиқлоли мо, аввал ин ки интихоби касб воқеан ҳам барои аксарият хеле душвор аст. Чун вақте касберо интихоб мекунед, бояд бо он кор карду зиндагиро пеш бурд. Ба андешаи ман, таъмини зиндагии осоишта дар Тоҷикистон бо як манбаи даромади иқтисодӣ имконнопазир аст. Чаро ки музди меҳнат кам, нархи хӯрокаву пӯшока дар “осмони ҳафтум” аст”.
Рӯзноманигор Низомиддин Исоев мегӯяд: “Инсоне, ки касбашро дӯст дорад, аробакаш бошад ҳам, метавонад тавассути он зиндагияшро таъмин кунад. Аммо ин ҳам вобаста ба он ки чӣ гуна зиндагӣ. Агар мо қаср, мошин мехоҳем ва ё ба хориҷ барои тамошо бо фарзандон ё ҳар чизи дигар барои зиндагӣ кардан на, барои зинда мондан, пас қариб, ки касбе нест то моро таъмин созад. Чун маоши якмоҳаи корманди дилхоҳ соҳа барои як қопча орду 5кг равған ва картошкаю пиёз мерасаду халос. Бо гаронии нарху наво дар бозор ва иҷорапулӣ маблағи як моҳ аз ҳисоби касбат ба даст оварда, ҳатто барои худат танҳо кифоя нест”.
Ин рӯзноманигор дар идома илова намуд, ки зистану зинда мондан, ба куллӣ аз ҳам фарқ дорад. Аз ин рӯ, метавон гуфт, ки дар Тоҷикистон касбе нест, тавонист танҳо бо кор кардан дар он касбу кор барои зистан шароити хуберо фароҳам овард:
Вале аз тарафи дигар андешаҳое ҳам ҳастанд, ки вақте иқтисодиёти кишвар чӣ қадаре ки ҳаст, ҳамон қадар интизор бояд буду талаб бояд кард. Бархе аз сокинон мегӯянд, Тоҷикистон ҳанӯз то ба он ҳад иқтисоди баландро соҳиб нест, ки шаҳрвандонашро тавонад, аксаран бо маоши бештар аз 4000-5000 сомонӣ таъмин кунад ва маоши миёнае, ки айни ҳол дар кишвар аст, ҳарчанд чандон кофӣ нест, аммо имкон ҳаст, ки бо он зиндагиро пеш бурд. Ҷамшед Каримов, донишҷӯи Донишкадаи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар ин бобат гуфт: “Мо навакак 28 сола шудем ва бояд пойамонро то андозаи кӯрпаамон дароз кунем. Ростӣ, назари баъзеҳоро имрӯзҳо мехонам, хандаи гиряолудам меояд. Дар ҳоле худ, ҳадди ақал хореро аз роҳ набардоштаанд ва аз ҳоли кунунии мардум чунон ҳангома месозанд, ки гӯё хешзодҳои Трамп бошанд. Зиндагии осоишта на танҳо аз маош вобастагӣ дорад. Амнияти кишвар, хандаи тифлакону осудагии модарон низ аз ҷузъҳои зиндагии осоишта мебошанд. Боре андешем, магар дар олами фонӣ, ҳаст ягон мамлакате, ки мардумаш ҳеҷ мушкиле надошта бошанд? Не! Кишвари мо дар ҳоли рушд аст, ва бо хости Худо сатҳи маънавиёту тараққиёти иҷтимоии аҳолӣ рӯ ба беҳбудӣ дорад. Умеди неку боварӣ ба ояндаи дурахшони миллату меҳан бояд дошт, дигараш мешавад”.
Завқибек Саидаминӣ, ки барои беҳтар шудани вазъи зиндагӣ ва фароҳам овардани шароити беҳтар барои худ ва оилааш акнун дар баробари фаъолияти ихтисосияш рӯ ба соҳибкорӣ низ овардааст, дар ин маврид чунин назар дорад: - Барои зиндагиро хуб намудан ва расидан ба ҳама хостаҳои зиндагӣ зиёд заҳмат бояд кашид. Мо барои пешбурди зиндагӣ ба ҷуз маош боз ба корҳои дигар, мисоли савдо низ машғул мешавем. Барои ҳар кори дигар ҳатман бе қарз намешавад, мутаасифона. Гап сари он аст, ки инсон, фикр мекунам, агар дар як моҳ чӣ 1000 сомонӣ масраф кунад, чӣ 1000 доллар боз ҳам зиндагияш камбудиҳо хоҳад дошт.
Дар ҷомеа гурӯҳе аз мардум маоши камтаринро ба намояндагони соҳаи маориф, аниқтараш омӯзгорон нисбат медиҳанд. Аммо аз тарафи дигар, Ҳукумати Тоҷикистон ҳамасола бар маоши кормандони соҳаи маориф бештар аз намояндагони соҳаҳои дигар диққат медиҳад ва бар он ба андозаҳои муайян меафзояд. Коршиносон ба ин назаранд, ки ҳанӯз барои мисол маоши омӯзгорон дар муқоиса бо заҳматҳояшон ва талаботи зиндагӣ ва касбу кори онҳо мувофиқ нест.
- Дар соҳаи маориф бо дастгириҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сатҳи маоши омӯзгорон айни ҳол назар ба 10 сол қабл чандин маротиб хубтар аст, - мегӯяд Тоҷиддин Ҳайитов, роҳбари Маркази таълимӣ-омӯзишии “Ҷаҳони мо”-и вилояти Хатлон. – Вале мутаассифона, бинобар гаронии нархи озуқаворӣ ва дигар ашёҳои лозимаи рӯзгори мардум ҳоло ҳам маоши кормандони соҳаи буҷавӣ ба таври зарурӣ бояд баланд бардошта шавад. Дар баробари ин ҳар нафар бояд талош намояду даромади бештар ба даст оварад. Чӣ тавре ки бузургон гуфтаанд:
Рӯзӣ насиби кас ба нишастан намешавад,
Бояд чу осиё зи пайи обу дона рафт.
Ширин Тоҳирӣ, ки ҳанӯз донишҷӯй асту ҳамзамон кор ҳам мекунад, мегӯяд, ки маоши кормандони ҷавоне мисли ӯ дар аксар ҳолат наметавонад хостаҳояшонро ба ҳадде, ки қаноатманд шаванд, бароварда созад. Ӯ гуфт: “Таъмини зиндагии осоишта дар ҳоли ҳозир дар Тоҷикистон гарчанде дар ҳоли густариш бошад ҳам, вале ҳамоно дар ҷомеаи мо шахсони бекор зиёданд. Инчунин даромади иқтисодӣ яке аз проблемаҳои калидӣ барои хатмкунандагони донишгоҳҳои кишвар мебошад. Чун вақте онҳо донишгоҳро хатм мекунанд, ба куҷое нараванд, аз рӯи ихтисоси худ кор меёбанд, вале бо маоши хеле кам - аз 500 то 700 сомонӣ. Аз ин сабаб қисми зиёди ҷавонон ба муҳоҷирати меҳнатӣ” рӯ меоранд.
Хулоса, аз суҳбатҳо аён гардид, ки як ҳамандешӣ миёни аксарияти сокинони кишвар вуҷуд дорад, ки бо фаъолият кардан дар як ҷои корӣ ва як маош наметавон он чӣ талаботи зиндагист, бароварда сохт ва шароити мусоиду хуберо фароҳам овард. Аксарият ба ин маънӣ назарпардозӣ мекунанд, ки ҳатман бояд дар ду ҷой ва зиёд аз он кор карду маблағ ба даст овард ва аз тарафи корхонаҳову ташкилот ва муассисаҳо бояд барои ин чиз ба кормандон имконият дода шавад.
Тақрибан рӯзе нест, ки дар кӯчаву сари роҳ, дохили нақлиёт ва дигар ҷойҳои ҷамъиятӣ аз ҷониби афроди гуногун атрофи маош ва мушкилоти зиндагӣ ҳарфҳое нашунавем. Гурӯҳе агар аз сахтиҳои зиндагии имрӯз ва даромади номувофиқи иқтисодӣ ҳарф зананд, бархе дигар аз шароити мусоид ва зиндагии муносиб доштанашон мегӯянд. Гурӯҳи коршиносон низ дар мавриди даромади иқтисодии мардум ва ташкили зиндагии осоишта дар Тоҷикистон назарҳои духура доранд. Айнан мисли мардуми қаторӣ.
Тибқи як гузориши Агентии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон то 1-уми апрели соли 2019 андозаи миёнаи нафақа аз 170 то 310 сомониро ташкил медиҳад. Тибқи маълумоти ҷойдошта, дар кишвар маоши ҳадди ақал аз аввали соли 2019 ба 539 сомонӣ, маоши миёна 1 350 сомонӣ ва маоши баланд ба бештар аз 3000 сомонӣ баробар аст. Ин гуна даромади иқтисодӣ барои мардуми кишвар то куҷо басанда аст, назарҳо гуногунанд. Албатта, ҳар нафаре ба андозаи даромади иқтисодӣ ва мушкилоти зиндагии худаш назар дорад.
Хосиятхон Комилова, коршиноси масоили иҷтимоӣ ба ин назар аст, ки барои ташкилу таъмини зиндагӣ дар Тоҷикистон шахсан бароям бо маблағу даромади доштаам, мушкил аст. Ин ҳам дар ҳолест, ки дар ташкилоти байналхалқӣ кору фаъолият мекунам. Шукрона мекунам, ки зан ҳастаму бори зиндагӣ дар гардани ман нест:
- Акнун тасаввур кунед, вазъияти мардонеро, ки дар хона чор ва зиёдтар аз он кӯдак доранду занҳояшон кор намекунанд. Музди меҳнати давлатӣ дар муқоиса бо нархи бозор ниҳоят паст аст. Агар ду ҳазор сомонӣ маош дошта бошед ҳам, дар баробари ин сабади хӯроки моҳона барои оилаи панҷнафара бо ин нархҳои бозор аз 2 ҳазор сомонӣ изофа мешавад. Илова ба ин пардохти барқу партов, обу пули хона. Ҳоло дар бораи хариди либос ҳарфе намезанам, аммо дар бораи бемории кӯдакон ва хароҷоти волидайн дар беморхонаҳо ин ҳам доғи рӯз аст. Худо накунад, ки бо маоши мо яке аз тифлонамон бемор шавад. Барои як ташхис (ташхиси бемории хоришаки гулӯ) дар биолабораторияи маркази диагностикӣ 116 сомонӣ пардохт кардам, барои рентгени бинӣ 64 сомонӣ, - гуфт Хосиятхон Комилова.
Афроди дигаре низ дар ҷомеа ҳастанд, ки ба вазъи кунунӣ бо назари дигар менигаранд. Бештар ба он умедворӣ мебанданд, ки вазъият дар ояндаи наздик беҳтар аз дирӯзу имрӯз хоҳад шуд. Барои мисол Санҷар Амриев, сокини ҷавони шаҳри Панҷакенти вилояти Суғд мегӯяд: “Ҷумҳурии Тоҷикистон ба унвони як кишвари рӯ ба инкишоф то кунун тавониста, фазои мусоиди сармоягузориро дар арсаҳои мухталиф фароҳам оварад, аммо аз сабаби зиёд будани захираҳои қувваи корӣ нисбат ба имкониятҳои мавҷуда касби маош ва расидан ба рафоҳ на ба ҳамагон муяссар мешавад, вале дар ояндаи наздик ин мушкилӣ низ бартараф хоҳад шуд. Зеро ҷиҳати фароҳамсозии ҷойҳои корӣ аз тарафи Ҳукумати мамлакат чораҳо андешида шуда истодааст. Дар сатҳи замин ҳамагон паи расидан ба зиндагонии осоишта ҳастанд ва ин амр аз даромади хуб ва касби маоши муносиб вобаста аст. Аз ин рӯ, ҳамагон дар талошанд, то ба ниёзҳои хеш даст ёбанд. Бешак, касби маош дар таъмини зиндагии осоишта ва лабрези саодат хеле муҳим аст. Албатта, ин амр дар кишвари мо Тоҷикистон низ амалӣ шуданист ва бояд қайд намоем, ки ҳар кас бо дарназардошти имконот ба андозаи саъю талоши хеш ба хостаҳояш даст меёбад”.
Баъзе нафарон муҳаббату садоқат ба кору машғулият ва тарзи дурусти интихоби касб ва боварӣ доштан ба онро яке аз роҳҳои расидан ба муваффақият ва осоиши моливу пулӣ ва саодати зиндагӣ меҳисобанд: “Барои ин бояд аз қабл заминаи дуруст гузошта шавад. Яъне замони ба донишгоҳ дохил шудан, қаблан бояд хеле биандешем ва баъд интихоб намоем, ки дар кадом соҳаи фаъолият зарфияти кор карданро дорем, - мегӯяд Сабрина Ҳоҷиматова, донишҷӯи ДДХ ба номи Б. Ғафуров. – Дар Тоҷикистони соҳибистиқлоли мо, аввал ин ки интихоби касб воқеан ҳам барои аксарият хеле душвор аст. Чун вақте касберо интихоб мекунед, бояд бо он кор карду зиндагиро пеш бурд. Ба андешаи ман, таъмини зиндагии осоишта дар Тоҷикистон бо як манбаи даромади иқтисодӣ имконнопазир аст. Чаро ки музди меҳнат кам, нархи хӯрокаву пӯшока дар “осмони ҳафтум” аст”.
Рӯзноманигор Низомиддин Исоев мегӯяд: “Инсоне, ки касбашро дӯст дорад, аробакаш бошад ҳам, метавонад тавассути он зиндагияшро таъмин кунад. Аммо ин ҳам вобаста ба он ки чӣ гуна зиндагӣ. Агар мо қаср, мошин мехоҳем ва ё ба хориҷ барои тамошо бо фарзандон ё ҳар чизи дигар барои зиндагӣ кардан на, барои зинда мондан, пас қариб, ки касбе нест то моро таъмин созад. Чун маоши якмоҳаи корманди дилхоҳ соҳа барои як қопча орду 5кг равған ва картошкаю пиёз мерасаду халос. Бо гаронии нарху наво дар бозор ва иҷорапулӣ маблағи як моҳ аз ҳисоби касбат ба даст оварда, ҳатто барои худат танҳо кифоя нест”.
Ин рӯзноманигор дар идома илова намуд, ки зистану зинда мондан, ба куллӣ аз ҳам фарқ дорад. Аз ин рӯ, метавон гуфт, ки дар Тоҷикистон касбе нест, тавонист танҳо бо кор кардан дар он касбу кор барои зистан шароити хуберо фароҳам овард:
Вале аз тарафи дигар андешаҳое ҳам ҳастанд, ки вақте иқтисодиёти кишвар чӣ қадаре ки ҳаст, ҳамон қадар интизор бояд буду талаб бояд кард. Бархе аз сокинон мегӯянд, Тоҷикистон ҳанӯз то ба он ҳад иқтисоди баландро соҳиб нест, ки шаҳрвандонашро тавонад, аксаран бо маоши бештар аз 4000-5000 сомонӣ таъмин кунад ва маоши миёнае, ки айни ҳол дар кишвар аст, ҳарчанд чандон кофӣ нест, аммо имкон ҳаст, ки бо он зиндагиро пеш бурд. Ҷамшед Каримов, донишҷӯи Донишкадаи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар ин бобат гуфт: “Мо навакак 28 сола шудем ва бояд пойамонро то андозаи кӯрпаамон дароз кунем. Ростӣ, назари баъзеҳоро имрӯзҳо мехонам, хандаи гиряолудам меояд. Дар ҳоле худ, ҳадди ақал хореро аз роҳ набардоштаанд ва аз ҳоли кунунии мардум чунон ҳангома месозанд, ки гӯё хешзодҳои Трамп бошанд. Зиндагии осоишта на танҳо аз маош вобастагӣ дорад. Амнияти кишвар, хандаи тифлакону осудагии модарон низ аз ҷузъҳои зиндагии осоишта мебошанд. Боре андешем, магар дар олами фонӣ, ҳаст ягон мамлакате, ки мардумаш ҳеҷ мушкиле надошта бошанд? Не! Кишвари мо дар ҳоли рушд аст, ва бо хости Худо сатҳи маънавиёту тараққиёти иҷтимоии аҳолӣ рӯ ба беҳбудӣ дорад. Умеди неку боварӣ ба ояндаи дурахшони миллату меҳан бояд дошт, дигараш мешавад”.
Завқибек Саидаминӣ, ки барои беҳтар шудани вазъи зиндагӣ ва фароҳам овардани шароити беҳтар барои худ ва оилааш акнун дар баробари фаъолияти ихтисосияш рӯ ба соҳибкорӣ низ овардааст, дар ин маврид чунин назар дорад: - Барои зиндагиро хуб намудан ва расидан ба ҳама хостаҳои зиндагӣ зиёд заҳмат бояд кашид. Мо барои пешбурди зиндагӣ ба ҷуз маош боз ба корҳои дигар, мисоли савдо низ машғул мешавем. Барои ҳар кори дигар ҳатман бе қарз намешавад, мутаасифона. Гап сари он аст, ки инсон, фикр мекунам, агар дар як моҳ чӣ 1000 сомонӣ масраф кунад, чӣ 1000 доллар боз ҳам зиндагияш камбудиҳо хоҳад дошт.
Дар ҷомеа гурӯҳе аз мардум маоши камтаринро ба намояндагони соҳаи маориф, аниқтараш омӯзгорон нисбат медиҳанд. Аммо аз тарафи дигар, Ҳукумати Тоҷикистон ҳамасола бар маоши кормандони соҳаи маориф бештар аз намояндагони соҳаҳои дигар диққат медиҳад ва бар он ба андозаҳои муайян меафзояд. Коршиносон ба ин назаранд, ки ҳанӯз барои мисол маоши омӯзгорон дар муқоиса бо заҳматҳояшон ва талаботи зиндагӣ ва касбу кори онҳо мувофиқ нест.
- Дар соҳаи маориф бо дастгириҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сатҳи маоши омӯзгорон айни ҳол назар ба 10 сол қабл чандин маротиб хубтар аст, - мегӯяд Тоҷиддин Ҳайитов, роҳбари Маркази таълимӣ-омӯзишии “Ҷаҳони мо”-и вилояти Хатлон. – Вале мутаассифона, бинобар гаронии нархи озуқаворӣ ва дигар ашёҳои лозимаи рӯзгори мардум ҳоло ҳам маоши кормандони соҳаи буҷавӣ ба таври зарурӣ бояд баланд бардошта шавад. Дар баробари ин ҳар нафар бояд талош намояду даромади бештар ба даст оварад. Чӣ тавре ки бузургон гуфтаанд:
Рӯзӣ насиби кас ба нишастан намешавад,
Бояд чу осиё зи пайи обу дона рафт.
Ширин Тоҳирӣ, ки ҳанӯз донишҷӯй асту ҳамзамон кор ҳам мекунад, мегӯяд, ки маоши кормандони ҷавоне мисли ӯ дар аксар ҳолат наметавонад хостаҳояшонро ба ҳадде, ки қаноатманд шаванд, бароварда созад. Ӯ гуфт: “Таъмини зиндагии осоишта дар ҳоли ҳозир дар Тоҷикистон гарчанде дар ҳоли густариш бошад ҳам, вале ҳамоно дар ҷомеаи мо шахсони бекор зиёданд. Инчунин даромади иқтисодӣ яке аз проблемаҳои калидӣ барои хатмкунандагони донишгоҳҳои кишвар мебошад. Чун вақте онҳо донишгоҳро хатм мекунанд, ба куҷое нараванд, аз рӯи ихтисоси худ кор меёбанд, вале бо маоши хеле кам - аз 500 то 700 сомонӣ. Аз ин сабаб қисми зиёди ҷавонон ба муҳоҷирати меҳнатӣ” рӯ меоранд.
Хулоса, аз суҳбатҳо аён гардид, ки як ҳамандешӣ миёни аксарияти сокинони кишвар вуҷуд дорад, ки бо фаъолият кардан дар як ҷои корӣ ва як маош наметавон он чӣ талаботи зиндагист, бароварда сохт ва шароити мусоиду хуберо фароҳам овард. Аксарият ба ин маънӣ назарпардозӣ мекунанд, ки ҳатман бояд дар ду ҷой ва зиёд аз он кор карду маблағ ба даст овард ва аз тарафи корхонаҳову ташкилот ва муассисаҳо бояд барои ин чиз ба кормандон имконият дода шавад.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед