Вақтҳои охир аз боиси изҳороти раиси Кумитаи амнияти миллии Қирғизистон Қамчибек Тошиев, вобаста ба масъалаи Ворух, баҳсу мунозира, ҳатто қаҳру ғазаби шаҳрвандони кишварро тавассути нашрияву расонаҳои гуногуни хабарӣ ва шабакаҳои иҷтимоӣ ба вуҷуд овард. Рӯзноманигорону олимон, зиёиён, сиёсатмадорон ва шаҳрвандони қаторӣ фикру андешаи хешро баён дошта, гуфтаҳои Тошиевро ҷуз ҳарза чизе беш напиндоштанд. Худи ӯро нафари дур аз сиёсату маърифат ва бехабар аз ҳақиқати таърих шумурданд.

Коршиноси рус доир ба масоили Осиёи Марказӣ Александр Князев изҳороти Тошиевро доир ба масъалаи Ворух “аз бунёд иғвогарона” меҳисобад. Ба андешаи ӯ чунин гуфтор аз “бесалоҳиятӣ ва баҳои дуруст надодан ба масъала” сарчашма мегирад.

Сиёсатмадор, собиқ вазири корҳои хориҷии кишвар Ҳамрохон Зарифӣ ҳам гуфтаҳои Тошиевро ҳазён ном бурдааст. Ба андешаи Зарифӣ, “ин сиёсатмадори шӯрапушт, бар хилофи ҳама қавонини раванди музокирот, назокат ва эҳтиром нисбат ба худ ва аъзои ҳайати давлати дигар, аз ҳуҷумаш ба “Қасри сафед” илҳом гирифта, қарор дод, ки ин таҷрибаро дар қаламрави давлати дигари соҳибихтиёр озмоиш кунад”.

Ҳамрохон Зарифӣ ин “сиёсатмадори навбаромад”–ро ба он хотир “шӯрапушт” ном бурдааст, ки ҳанӯз соли 2012 бо гурӯҳе аз тарафдоронаш назди бинои ҳукумати Қирғизистон гирдиҳамоӣ ташкил намуда, мехостанд онро зуран забт намоянд.

Аҷиб, ки ҳоло чунин нафаре сохтори муҳими давлатиро роҳбару ҳайати ҳукуматиро дар масъалаи бағоят муҳим сарварӣ дорад. Магар аз ин гуна “сиёсатмадор” кирдори хубе умедвор шудан мумкин аст? Багумон. Ба пиндори аксар коршиносон бо чунин рафтору гуфтор раванди музокирот, танҳо вориди кӯчаи сарбаста мегардаду халос.

Ин ҷо аз хусуси таърихан ба кӣ тааллуқ доштани заминҳои минтақа ҳарф намезанем. Нафаре, ки аз таърих каме бохабар аст, пай хоҳад бурд, ки мардумони таҳҷо кистанду навомадҳо киҳо? Месазад танҳо як нуктаро зикр кард. Даврони Шуравӣ байни Ворух ва дигар минтақаи Тоҷикистон чарогоҳе ба чупонони кӯчманчии қирғиз иҷора дода шуд. Ҳоло дар он чарогоҳ деҳае ба номи Аксай бунёд ёфта, бо ҳамин роҳи Ворух баста гардид.
Мутаассифона, имрӯз дар ҳамсоякишвари Қирғизистон руйдодҳое, чун “инқилобҳои баҳорӣ” - и кишварҳои арабӣ рух додаю истодааст. Тӯли чанд соли охир чандин сарони ин давлат бо ҳар ҷурм аёбдор дониста шуда ва ба маҳкама кашида шуданд. Ашхоси тасодуфие чун Тошиев рӯи кор омада, бо ҳарзагӯию даъвоҳои беасос, ба ҳама гуна робитаҳои дӯстию ҳамзистии тӯлонӣ хати батлон мекашанд. Тавре Ҳамрохон Зарифӣ изҳор доштааст: “Нашавад, ки замини тоҷик гулӯгираш кунад!”.

Т. ДАВЛАТ, “ҶТ”