Имрӯз нодиртарин шакли ваҳдат – ваҳдати миллӣ мебошад, ки кафили муттаҳидӣ ва сарҷамъии миллат аст. Омӯзиш ва таҳлилу баррасии таърихи умумиҷаҳонӣ исбот менамояд, ки ҳамон халқе мондагору тавоно боқӣ мемонад, ки ваҳдати миллӣ дорад.

Миллати тоҷик муддати ҳазорсолаҳо бо ормони давлати мустақили миллӣ ба сар мебурд ва дар тули ин ҳама давраҳо ҷони садҳо фарзандони бо нангу номусашро аз даст додааст. Ҳақиқати таърихӣ ва сабақе, ки дар ибтидои истиқлоли кишвар бардоштем, бори дигар нишон медиҳад, ки ҳифзи дастовардҳои истиқлол ба маротиб аз бадастоварии он мураккабтар аст. Истиқлоли давлатӣ як ҷузъи ҳақиқати зиндагии тамоми шаҳрвандони Тоҷикистон аст. Суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллӣ ба монанди ҳамон ниҳолест, ки баробари бузург шуданаш пурсамартар гардида, меваи ширинтар медиҳад. Дарки ин падидаи нодири таърихӣ аз ҷониби қишри ҷавони ҷомеа дар айни замон муҳим ва зарур мебошад.

Имрӯз ҷавонон ва насли нав-расро зарур аст, ки аз раванди ташаккул ва таҳкими ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон воқиф бошанд. Барои миллати мо дар интиҳои асри ХХ, ки Тоҷикистон нахустқадамҳои хешро дар роҳи истиқлол мегузошт ва дар ин самт ҳоло таҷрибаи кофӣ надошту якбора ба моҷарои сиёсӣ рӯ ба рӯ гардид, шахсияти наҷотбахш ва тавоно лозим буд. Ҷанги шаҳрвандӣ ва вазъи буҳронии мамлакат Тоҷикистонро ба як минтақаи доғи сиёҳ табдил дода буду мақоми миллат дар роҳи косташавӣ қарор дошт. Аз бетаҷрибагии қишри ҷавони ҷомеа ва зиддиятҳои гурӯҳӣ қувваҳои хориҷӣ истифода карда, раванди сиёсии хатарзоро боз ҳам шиддат мебахшиданд. Аз тағйирёбии вазъи сиёсӣ истифода карда, абарқудратҳо мехостанд тавассути буҳрони сиёсии Тоҷикистон ба минтақа роҳ ёбанду ҳадафҳои геостратегӣ ва геополитикии хешро амалӣ созанд. Баъзе ҷавонон ба бозичаи дасти онҳо табдил ёфтанду ба муқобили миллату давлати худ амал карданд. Хоинони дохилӣ дар амалӣ гардидани ҳадафҳои ғаразноки ҳориҷиҳо дар кишвар бо амалҳои золимонаи худ мусоидат намуданд. Натиҷаи ана ҳамин фаъолияти хоинони ҳукуматхоҳ ва бетаҷрибагии ҷавонон буд, ки қариб ним миллион аҳолии кишвар ба муҳоҷирати иҷборӣ рӯ овард. Имрӯз мо – ҷавонон бояд донем, ки дар натиҷаи ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ зиёда аз 150 ҳазор шаҳрванди осоиштаи кишвар кушта шуду ҳазорон модар бе шавҳар ва ҳазорон тифл бе модару падар монд.

Бо назардошти ин ҳама Сарвари навинтихобу ҷавони кишвар Эмомалӣ Раҳмон тамоми саъю талоши худро баҳри бартараф намудани омилҳои буҳронӣ равона карданд. Новобаста аз ҷавонӣ хиради азалӣ ба ин ҷавонмарди асилу ҷасур муяссар гардид, ки дар роҳи ба ҳам овардани миллат муваффақ гарданд. Хидмати бузурги ин сиёсатмадори барҷаста дар назди миллати тоҷик ва шаҳрвандони Тоҷикистон дар он аст, ки дар шароити ҳассос ва мураккаби ҷанги шаҳрвандӣ давлатдории тоҷикон ва бақои давлатро аз парокандагӣ ва барҳамхӯрӣ ҳифз карданд.

Хушбахтона, боварӣ ва матонати Сарвари ҷавону дурандеш умеди мардумро ба навмедӣ накашид. Сарвари давлат вазифаи муҳимтарини худро дар он медиданд, ки ваҳдату пайванди пойдории тамоми қишрҳои ҷомеаро ба вуҷуд биёранд. Ин замоне буд, ки сохторҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ аз ҳам рехтаву корношоям буданду дар кишварҳои ҳамҷавор ва хориҷи дур сухан аз Тоҷикистон мерафт. Аз ҳама мафҳумҳои серистеъмол дар он давраи ҳассос “нест шудан”, “дар оташи ҷанги шаҳрвандӣ сухтан” буд.

Акнун муҳимтарин вазифаи Ҳукумати Тоҷикистон бо сарвари Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати ҳар чи зудтар бартараф намудани оқибатҳои ногувори буҳрони сиёсӣ ва устувор намудани пояҳои давлати соҳибистиқлол, пиёдасозии барномаи эъмори давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ, иҷтимоӣ ва мутамаддин буд. Муҳимтарин механизми амалӣ гардидани ин барнома қабули Конститутсияи кишвар маҳсуб меёфт, ки он стратегияи рушди дурнамои Тоҷикистонро дар тамоми самтҳо бояд муайян мекард. Қонуни асосӣ мавқеи ҳар як гурӯҳ ва қишрҳои ҷомеаи шаҳрвандиро муайян карда, мамлакатро аз вартаи буҳронӣ раҳо мебахшид ва ҳамин тавр ҳам шуд. Боварӣ ва эътимоди ҷомеаро нисбат ба сиёсати Ҳукумат маҳз Конститутсия таҳким бахшида, заминаи ба ҳам омадани миллатро гузошт. Махсусан, ҳалли мушкилоти иҷтимоии муҳоҷирони иҷборӣ, ки ба кишварҳои ҳамҷавор дар натиҷаи саршавии ҷанги шаҳрвандӣ паноҳ бурда буданд, аз сиёсати дурандешонаи Сарвари давлат вобастагии зиёд дошт. Таҷрибаи таърихӣ то имрӯз собит кардааст, ки дар ҳеҷ давру замон ҳукумате ва ё сарвари давлате барои баргардонидани муҳоҷирони иҷбории худ талоше накардааст. Вале аввалин кори Сарвари давлати Тоҷикистон аз сулҳ оғоз шуда, яке аз роҳҳои таҳкими сулҳ ва суботро муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баргардонидани муҳоҷирони иҷборӣ медиданд.

Ана ҳамин хидматҳои ин фарзанди фарзонаи миллат буданд, ки 27-уми июни соли 1997 Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ба имзо расид, ки мужда аз фарорасии ҳаёти осоишта, ваҳдати миллӣ, ягонагӣ, оғози бунёдкорӣ ва расидан ба ҳадафҳои стратегӣ медод. Акнун миллат ва шаҳрвандони кишвар сарҷамъ гардида, парешонӣ ва мухолифатҳои дохилӣ, ки ҳамчун хатар ба ҳастии миллат ва давлати соҳибистиқлол таҳдид мекард, аз байн бурда шуд. Миллати соҳибтамаддуни тоҷик бори дигар аз таҷрибаи нодири таърихии хеш дар роҳи ба ҳам омадан баҳри наҷоти давлати соҳибихтиёр истифода карда, як марҳилаи бисёр ҳассос ва сарнавиштсозро сипарӣ намуд.

Раҷабалӣ БОБОХОНЗОДА,
сардори Раёсати кор бо ҷавонон ва варзиши шаҳри Душанбе